Landelijke staking in het streekvervoer: Minder treinen, trams en bussen

Vanaf maandag 6 tot en met vrijdag 10 februari 2023 wordt gestaakt in het streekvervoer, zo hebben de vakbonden aangekondigd. Werknemers hopen zo betere arbeidsvoorwaarden af te dwingen. De staking heeft impact op jouw reisplannen, maar wat ga je er precies van merken? 

De cao-onderhandelingen zijn stukgelopen: door de hoge inflatie willen vakbonden FNV en CNV een hogere loonstijging dan werkgevers bereid zijn te bieden. Er wordt ingezet op een loonsverhoging van 10 procent in dit jaar en nog eens 4 procent in 2024. Werkgevers willen echter niet verder gaan dan een verhoging van 8 procent dit jaar en 3 procent in 2024. Te weinig, zo oordelen de streekvervoerders.

Ook willen de vakbonden maatregelen afdwingen om de werkdruk te verlagen, wat ook van invloed is op het ziekteverzuim. Gezien de omvang van de staking is de kans groot dat jij er iets van gaat merken. Daarom zetten we wat vragen én antwoorden op een rij.

Onder de cao's waarvoor de staking geldt, vallen naar schatting 13.000 tot 14.000 personeelsleden. Zij zijn werkzaam voor het regionale openbaar vervoer. Je kunt dan denken aan vervoerders als Arriva, Keolis, Qbuzz, Hermes, RET Bus, Transdev en Connexxion.

De staking geldt niet voor medewerkers van de NS. Ook het personeel werkzaam in het openbaar vervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag staken niet: zij hebben namelijk een aparte cao.

Als het over 'streekvervoer' gaat, hebben we het over het regionale openbaar vervoer. Je kunt dan denken aan de stads- en streekbussen en indien van toepassing de tram en de metro.

De trein hoort hier in principe niet bij, al zijn er enkele uitzonderingen. Sommige lijnen worden namelijk niet door de NS geëxploiteerd, maar door regionale vervoerders. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan de Valleilijn tussen Amersfoort en Ede-Wageningen (Connexxion), het zogenaamde 'Kamperlijntje' tussen Zwolle en Kampen (Keolis) en de Limburglijnen die door Arriva worden geëxploiteerd.

Nee, het zullen voornamelijk leden van de vakbonden zijn die deelnemen aan de staking. Toch is de impact groot: als de bezetting gedurende de week structureel lager is dan gebruikelijk, is het roostertechnisch nogal een uitdaging om het één en ander rond te krijgen. Dat houdt in dat er naar alle waarschijnlijkheid zeer veel ritten uitvallen: de normale dienstregeling kan immers niet vervuld worden.

Waarschijnlijk veel: er zullen veel ritten uitvallen die normaal gesproken door de reeds genoemde vervoerders worden verzorgd. Het zou kunnen dat er incidenteel toch een bus of regionale trein rijdt, maar met welke frequentie, dat laat zich lastig voorspellen. De schattingen lopen uiteen: volgens het AD zal 'de helft van alle bussen rijden', maar hoe het in de praktijk uitpakt, is ongewis.

Weinig. Het huren van een ov-fiets is een optie, maar dan moet je wél op een plek zijn waar er eentje beschikbaar is. Je kunt de auto pakken of iemand vragen om een lift. Dan ben je natuurlijk wel afhankelijk van het hebben van een auto en/of rijbewijs, of van de bereidwilligheid en beschikbaarheid van derden. Deze alternatieven zijn echter lang niet altijd even praktisch, maar op de meeste vormen van openbaar vervoer kun je deze week beter niet vertrouwen als je per se op tijd op een bepaalde bestemming moet zijn.

Als je een abonnement hebt, kan dat onder bepaalde voorwaarden. Dat is vastgelegd in de Algemene voorwaarden van het stads- en streekvervoer (.pdf), artikel 7.2.

"In geval van een rechtmatige algehele staking van langer dan een dag waardoor u niet kon reizen, zal de vervoerder naar redelijkheid en billijkheid op uw verzoek overgaan tot restitutie van uw vooruitbetaalde reissommen naar rato van de duur van de staking. De vergoeding van vooruit betaalde reissommen wordt alleen gegeven voor het vervoer dat door de staking niet mogelijk is. De vervoerder kan hiervoor redelijke administratiekosten in rekening brengen."

Via de website van de betreffende vervoerder kan meer informatie worden ingewonnen over de mogelijkheid tot restitutie. 

Bron: AD.nl, ANP, RTL Nieuws