Allergie door gellak: hoe gevaarlijk zijn gelnagels?

Nepnagels, ze zien er heel mooi uit. Maar dat ze een ernstige allergische reactie kunnen veroorzaken met enorme gevolgen, dat weten de meeste mensen waarschijnlijk niet. 

De stoffen die in nagelproducten zoals acrylnagels, gelnagels of gelnagellak die ervoor zorgen dat het product hard wordt en goed op je nagel blijft zitten, heten acrylaten. Die hebben verschillende namen. De meest gebruikte in gelnagellak zijn HEMA en Di-HEMA.

Deze acrylaten zorgen ervoor dat een vloeibaar product stevig kan worden, ofwel kan uitharden. Dat gebeurt in het geval van gelnagellak bijvoorbeeld door de nagels onder een speciale UV/Led lamp te houden.  

Thomas Rustemeyer is professor Dermatologie en Allergologie aan het Amsterdam UMC. Hij ziet veel patiënten met een zogeheten acrylatenallergie door het gebruik van nagelproducten.  

Rustemeyer legt uit dat een allergie wordt opgebouwd door contact van het product met de huid. Als je pech hebt, ontwikkel je er ineens een allergische reactie op. Vanaf dat moment merk je symptomen zoals roodheid, schilfers, kloven en gevoeligheid rondom de nagels. Als je eenmaal allergisch bent, kom je er nooit meer vanaf. En elke keer als je in contact komt met acrylaten zal de reactie heftiger zijn.

Deze allergische reactie wordt veroorzaakt door zogeheten acrylaten. Dat is een verzamelnaam voor verschillende soorten kunststoffen. Meestal zitten er in nagelproducten de acrylaatsoorten HEMA of DI-HEMA. Die zijn nodig om de nagellak of kunstnagel te laten uitharden.

Dat uitharden gebeurt meestal met behulp van een uv- of led-lamp. Het licht zorgt ervoor dat de kleine individuele acryldeeltjes aan elkaar gaan binden. Hierdoor wordt het één groot geheel. Zo krijg je stevige, glanzende nagels die niet snel kapotgaan.

Als het nog niet is uitgehard kunnen die kleine acrylaatdeeltjes makkelijk je huid binnendringen. Je immuunsysteem kan ze dan onterecht als vijand gaan zien en daarop reageren. Dan ontwikkel je een allergie. 

Ook Albert Feilzer, van ACTA (Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam) ziet een stijging van patiënten die acrylatenallergie hebben ontwikkeld en maakt zich zorgen. Want als je eenmaal een acrylatenallergie hebt gekregen van nagelproducten zoals gelnagellak, dan zijn de gevolgen veel groter dan pijnlijke vingers.

In veel medische behandelingen worden deze acrylaten namelijk ook gebruikt, waaronder behandelingen bij de tandarts zoals in vullingen of een kunstgebit. Dat betekent dat je ook daar niet meer tegen kunt en je lichaam een allergische reactie zal blijven geven zolang het in contact is met deze acrylaat en het kan afstoten. Zo kan het dus zijn dat je door iets ogenschijnlijk onschuldigs als mooie nagels, een allergie ontwikkelt die er ook voor zorgt dat je bij de tandarts niet meer geholpen kunt worden als er iets mis is met je gebit. En dat is nog niet alles. 

Er zijn los van tandheelkundige materialen namelijk nog veel meer medische behandelingen waarin deze acrylaten verwerkt zijn. Denk aan pacemakers, verschillende soorten prothesen, botcement, elektroden om een hartfilmpje te maken, coating van implantaten, gehoorapparaten, wondverbanden, glucosesensoren bij diabetes, insulinepompsystemen, en nog meer. Dit is waarschijnlijk niet waar je aan denkt bij het laten mooi maken van je nagels, maar kan dus wel een gevolg zijn.

Je kunt in de nagelsalon terecht maar kunt ook thuis aan de slag met een gelnagellak-set en bijbehorende lamp. Op die producten moeten volgens de huidige EU wet- en regelgeving een waarschuwing staan: Alleen voor professioneel gebruik en kan een allergische reactie veroorzaken.

Wij kochten bij Pink Gellac, Etos en Douglas gelnagellak voor thuis gebruik waarin acrylaten zijn verwerkt. We bellen vervolgens met de klantenservice om te ondervinden in hoeverre we worden ingelicht over het feit dat een acrylatenallergie kan ontstaan en wat de gevolgen dan zijn. Dit valt in alle gevallen tegen, de medewerkers van de klantenservice vertellen dat niet.

Loes Rikkers van de opleiding voor nagelstylisten Arch Academy, bevestigt dat ook zij een enorme toename van acrylatenallergieën zien. Loes legt uit dat dit kan gebeuren door het onjuist aanbrengen waardoor contact met de huid plaatsvindt, maar ook door onvoldoende of onjuist uitharden van het product waardoor deze in contact met de huid ook moleculen loslaat.

Volgens Rikkers zou het risico om een allergie te ontwikkelen “nihil” blijven als netjes wordt gewerkt door een professionele nagelstylist met voldoende kennis van zaken. 

Pink Gellac, grootste speler in gelnagellak op de Nederlandse markt, liet aan Kassa weten dat het grootste deel van hun assortiment bestaat uit producten die HEMA-vrij zijn. De stof HEMA zit daar dus niet in. Op haar website schrijft Pink Gellac dat zij voor HEMA-vrije producten om “te zorgen dat je ook bij langdurig gebruik geen allergische reactie krijgt.”

Is dit dan een veilig alternatief? Helaas niet. Kassa legt dit voor aan professor Rustemeyer. Die legt uit dat er in dit geval geen HEMA in het product zit maar een ander acrylaat, en dat je ook voor dat acrylaat allergisch kunt worden met dezelfde grote gevolgen van dien. Nadat Kassa dit aan Pink Gellac voorlegde werd deze zin van de website verwijderd. Pink Gellac stelt dat zij echter nooit klachten hebben gehad van een allergische reactie op hun HEMA-vrije producten. Pink Gellac zegt verder: “Uiteraard geldt voor al onze producten dat de gebruikersinstructies gevolgd moeten worden. Zo adviseren we altijd te voorkomen dat de gellak de huid raakt en te kiezen voor de lamp die van hetzelfde merk is als de lak die je gebruikt voor optimale uitharding.” De volledige reactie lees je hier (in pdf).

Ook Etos en Douglas, waar we gelnagellaksets voor thuisgebruik kochten, vroegen we om een reactie. De reactie van Etos, namens de betreffende producent, lees je hier (in pdf). Douglas heeft nog niet gereageerd.