Knallend het jaar uit? Alles wat je moet weten over vuurwerk deze jaarwisseling

We staan op de drempel van een nieuw jaar. Dat betekent voor de liefhebbers: oliebollen, champagne en vuurwerk. Wat zijn de vuurwerkregels deze jaarwisseling? Waar mag je vuurwerk afsteken en in welke gemeenten geldt er lokaal een vuurwerkverbod? Kassa heeft het voor je op een rijtje gezet zodat jij knallend het jaar uit kan gaan of rustig kan genieten van oud en nieuw.

In Nederland zijn er elk jaar drie verkoopdagen voor vuurwerk. Meestal zijn dat de laatste dagen van het jaar. Maar op een zondag mag er in Nederland geen vuurwerk verkocht worden. Dat is bij wet verboden en staat in het vuurwerkbesluit. Daarom zijn de verkoopdagen dit jaar op: zaterdag 28, maandag 30 en dinsdag 31 december. Het advies hierbij is: koop je vuurwerk bij erkende verkooppunten en bewaar het op een veilige en droge plek.

Veel Nederlanders halen hun vuurwerk in bijvoorbeeld Duitsland, omdat vuurwerk daar vaak goedkoper is. Het vuurwerk mag alleen op Nederlandse verkoopdagen naar Nederland geïmporteerd worden en niet meer dan 25 kilo wegen. Knalvuurwerk en vuurpijlen zijn over de grens verkrijgbaar, maar in ons land mag je het niet in je bezit hebben of afsteken.

Voor de verkoop van vuurwerk geldt een minimumleeftijd. Voor kindervuurwerk (categorie F1) is dat 12 jaar. Voor categorie F2 is dat 16 jaar. Categorie F3 en F4 zijn in Nederland verboden. Zo is het afsteken van vuurpijlen en knalvuurwerk zoals rotjes, duizendklappers en kanonslagen sinds 2020 niet meer toegestaan in Nederland.

De categorie moet op de verpakking staan vermeld. Daarop moet ook een CE-markering staan. In de Regeling aanwijzing Consumentenvuurwerk staat waaraan consumentenvuurwerk moet voldoen.

Categorie F1 - Kindervuurwerk, ook wel fop- en schertsvuurwerk genoemd. Dit mag het hele jaar door afgestoken worden. Wat valt hieronder? Bijvoorbeeld sterretjes, knalerwten, kleine fonteintjes, grondbloemen en trekrotjes.

Ondanks de benaming 'kindervuurwerk' zijn sterretjes en ander F1-vuurwerk niet zonder gevaar, meldt de brandweer. 47 procent van de jongste vuurwerkslachtoffers raakten afgelopen jaar gewond door F1-vuurwerk. Vuurwerk uit deze categorie is mede daarom verboden voor kinderen onder de 12 jaar.

Categorie F2 - Dit wordt ook wel consumentenvuurwerk genoemd en is iets krachtiger. Je kunt denken aan compounds, cakes en fonteinen. Wie jonger is dan 16 jaar mag dit vuurwerk niet kopen.

Categorie F3 - Dit zwaardere vuurwerk is sinds 2020 verboden in Nederland. Daaronder vallen bijvoorbeeld de losse vuurpijlen, rotjes, romeinse kaarsen en potten.

Categorie F4 - Dit is professioneel vuurwerk en de zwaarste klasse. F4-vuurwerk is zonder vergunning verboden. Onder categorie 4 vallen bijvoorbeeld mortieren en de beruchte cobra’s. Minister van Justitie David van Weel wil helemaal af van de cobra, omdat deze vaak als explosief wordt gebruikt door aanslagplegers.

Heb je vuurwerk in huis gehaald? Tussen 31 december 18 uur ‘s avonds en 1 januari 2 uur ‘s nachts mag je jouw vuurwerk afsteken. Daarbuiten moet je het kruit drooghouden en mag het officieel niet.

Door een paar simpele veiligheidsregels op te volgen, kunnen de liefhebbers veilig genieten van het vuurwerk tijdens oud en nieuw.

Het advies luidt: draag een vuurwerkbril, houd voldoende afstand en gebruik een aansteeklont en géén aansteker. Daarnaast moet je vuurwerk dat niet af is gegaan nooit opnieuw aansteken.

De veiligheidsvoorschriften staan ook vermeld op de verpakking. Bijvoorbeeld hoeveel afstand je moet houden. Bij kindervuurwerk moet je minimaal één meter afstand houden. Bij consumentenvuurwerk is dat advies acht meter.

Daarnaast zijn verkopers van vuurwerk verplicht om gratis veiligheidsbrillen en aansteeklonten aan de klant mee te geven en instructies te geven over hoe je het vuurwerk veilig afsteekt.

Vuurwerk is de laatste jaren stevig aan banden gelegd. Niet alleen kwam er een verbod op knaluurwerk en vuurpijlen. Sommige gemeenten kozen ervoor om vuurwerk helemaal te verbieden. Nijmegen was een van de eerste gemeenten in Nederland met zo’n totaalverbod.

Daar heeft de gemeenteraad op 23 september 2020 besloten om het vuurwerkverbod op te nemen in de APV (Algemene Plaatselijke Verordening). Daarin staan de regels die door een gemeente zijn vastgesteld en specifiek gelden binnen die gemeente.

Volgens een woordvoerder van de gemeente is er voor een verbod gekozen om verschillende redenen. Vanwege de milieu-impact, de mogelijke gewonden, stress die dieren erdoor kunnen gaan ervaren, schade aan gemeenschappelijke eigendommen die veel geld kosten (zoals opgeblazen prullenbakken) en niet geheel onbelangrijk; hulpverleners die worden belaagd terwijl ze hun werk doen.

Maar heeft zo’n verbod zin? Volgens de gemeente Nijmegen zijn concrete effecten moeilijk te meten. “Mensen die echt vuurwerk willen afsteken, hou je niet tegen met een lokaal verbod”, verklaart een woordvoerder.

In de gemeente Nijmegen zijn momenteel geen initiatieven voor een centrale vuurwerkshow of alternatief evenement. Volgens de gemeente is er geen overtuigend bewijs dat een vuurwerkshow echt een goed alternatief is bij een verbod op het zelf afsteken van vuurwerk.

Het afsteken van vuurwerk is deze jaarwisseling niet toegestaan in de volgende gemeenten:

- Alkmaar

- Amersfoort

- Amsterdam

- Apeldoorn

- Arnhem

- Bloemendaal

- Eindhoven

- Haarlem

- Heemstede

- Heumen

- Mook en Middelaar

- Nijmegen

- Rotterdam

- Schiedam

- Soest

- Tilburg

- Utrecht

- Utrechtse Heuvelrug

- Zutphen

In gemeenten zonder algeheel afsteekverbod kunnen wel vuurwerkvrije zones worden ingesteld. Dat zijn er steeds meer. Een gemeente kan zo’n zone bijvoorbeeld instellen nabij een winkelcentrum of een ziekenhuis. Binnen die zone is het verboden vuurwerk af te steken. Check op de website van jouw gemeente waar de vuurwerkvrije zones zich bevinden.

Bronnen: Rijksoverheid, Gemeente Nijmegen, RTL Nieuws