Kliekjes veilig bewaren en opwarmen? Zo loop je geen gezondheidsrisico’s

Restanten van de afhaal- of bezorgmaaltijd, kun je die bewaren of gooi je die weg? En nitraatrijke groenten zoals spinazie, kun je die veilig weer opwarmen? We houden allemaal weleens kliekjes over. Als je die verkeerd bewaart of opwarmt, kun je flink ziek worden. Wat je wel en wat je vooral niet moet doen met eten dat overblijft, lees je hier.

Eten moet je goed en veilig bewaren voordat je het weer gaat klaarmaken. Laat overgebleven eten daarom na de maaltijd niet te lang buiten de koelkast staan.

Bewaar je restjes vlees, aardappels en pasta- of rijstgerechten langer dan een paar uur buiten de koelkast en dus te warm? Dan loop je al gauw een verhoogd risico op het krijgen van een voedselvergiftiging. Op kamertemperatuur vermenigvuldigen bacteriën zich namelijk razendsnel in voedsel.

Te snel warm eten in de koelkast of vriezer zetten is ook niet goed, want dan moet het apparaat veel extra energie verbruiken om het eten koud te krijgen.

Wacht daarom eerst tot het eten is afgekoeld. Een half uur tot een uur wachten is prima. Doe het in een afgesloten bakje dat geschikt is om voeding in te bewaren. Je kan een bakje of potje ook zelf goed afdekken met folie en bijvoorbeeld een elastiekje.

Eten dat is overgebleven kun je niet heel lang bewaren in de koelkast. Houd maximaal twee dagen aan als leidraad voor warm eten, raadt het Voedingscentrum aan. Als je langer wacht met opnieuw klaarmaken, kan het voedsel er op het oog nog goed uitzien, terwijl er al wel schadelijke bacterievorming is.

Heb je kliekjes ingevroren? Bewaar die dan niet langer drie maanden, voordat je ze ontdooit en weer bereidt.

Heb je eten in de koelkast bewaard of ontdooid, maar twijfel je of het nog wel goed is? Ruik aan het eten en proef een klein beetje om te controleren of het nog naar behoren smaakt.

Zie je kleurveranderingen aan het eten of ontwaar je schimmel? Dat zijn tekenen van bederf. Dan zul je op zoek moeten naar iets anders om te nuttigen om te voorkomen dat je ziek wordt van het eten. Weggooien is dan het beste.

De kans op een besmetting wordt groter als eten te lang te warm is bewaard. De bewaartemperatuur is dus cruciaal.

Een te warm afgestelde koelkast kan voedselvergiftiging in de hand werken. Een koelkast moet een constante binnentemperatuur hebben. Vier graden is het beste. Al vanaf drie of vier graden hoger vermenigvuldigen bacteriën zich sneller, waardoor je een grotere kans loopt op voedselvergiftiging omdat het eten is gaan bederven.

Wil je kliekjes die je in de vriezer hebt bewaard veilig ontdooien? Doe dit dan niet op kamertemperatuur. Een bakje rechtstreeks uit de vriezer urenlang op het aanrecht zetten is dus precies zoals het niet moet. Je loopt het risico dat ziekmakende bacteriën zich in verhoogd tempo gaan ontwikkelen vanwege de behaaglijke temperatuur.

Hoe ontdooi je eten uit de vriezer dan wel? Gebruik daarvoor de ontdooifunctie van je magnetron. Of laat het overgebleven eten een nachtje ontdooien in de koelkast.

Nitraatrijke groenten zijn er volop. Wat te denken van spinazie, sla, andijvie of bietjes? Het aloude advies om restjes van nitraatrijke (groene) groenten als spinazie niet twee keer op te warmen vanwege de vorming van het schadelijke nitriet, wordt niet langer gehanteerd.

Ook opgewarmd kun je nitraatrijke groenten prima eten. Het positieve effect van groente op de gezondheid is (veel) groter dan de mogelijke slechte effecten van de zeer kleine hoeveelheden nitriet, geeft het Voedingscentrum aan. Dat geldt ook voor het combineren van een nitraatrijke groente met vis. Dat kun je normaal en zonder gevaar met elkaar serveren en nuttigen.

Waar je wel mee moet uitkijken zijn bezorgmaaltijden en afhaaleten. Heb je eten overgehouden van bijvoorbeeld de Chinees of pizzeria? Bewaar dit niet in de koelkast en warm het dus ook niet op de volgende dag.

Een besmetting met de bacterie bacillus cereus, die graag in rijst en pasta vertoeft, ligt op de loer. Mocht je dankzij die bacterie een voedselvergiftiging oplopen, dan kunnen je maag en darmen flink van streek raken.

En als je denkt dat je dit kunt voorkomen door de afhaal- of bezorgmaaltijd de volgende dag extra goed op te warmen, dan heb je het mis. Deze bacillus cereus kan heel hoge temperaturen doorstaan en blijft daardoor gevaarlijk in besmet voedsel.

Over opwarmen gesproken. Hoe doe je dat op een goede en veilige manier?

Of het nou groenten zijn, rijst, pasta of vlees. Door en door verhitten is het devies als je een pan gebruikt om kliekjes klaar te maken. Schep of draai goed om, om er zeker van te zijn dat de hitte tot overal reikt. 1 of 2 minuten is te kort om eten goed op te warmen. Houd zeker 4 of 5 minuten aan.

Gebruik je een magnetron, oven of airfryer om restjes op te warmen? Let dan goed op het materiaal dat je gebruikt. Vaak staat op het bakje, het bord of de schaal een of meer symbolen die aangeven of ze geschikt zijn of niet.

Heb je een ovenschotel of andere maaltijd die je op een later moment wilt opwarmen in de oven of airfryer? Zet het apparaat dan op 180 graden en verwarm het een paar minuten voor. Warm het eten daarna zo’n 10 minuten op. Schep het halverwege goed door of draai het dan om, zodat je zeker bent dat het goed wordt verhit.

Maak je een grote hoeveelheid klaar, bijvoorbeeld voor meerdere personen? Verdeel het eten dan in porties. Deze zijn sneller opgewarmd dan een grote ‘massa’ eten.

Zet je eten in de magnetron? Stel het vermogen in op 800 watt en verwarm het eten 4 à 5 minuten. Dek de restjes af met een bord of deksel. Het vocht in het eten dat je opwarmt, wordt dan extra goed heet.

Eten dat wordt opgewarmd, wil in de kern nog weleens lauw blijven, zeker als je de magnetron gebruikt. Draai of schep het eten daarom halverwege even om of roer het goed door.

Heeft het eten na de 4 of 5 minuten nog niet de goede temperatuur en is het gedeeltelijk eerder nog lauw dan warm? Verwarm het dan nog een paar minuten extra.

Let wel: de exacte verwarmingstijd kan variëren afhankelijk van de hoeveelheid en omvang van de porties en het gerecht.

Bronnen: RIVM, Kennisbank Serviceapotheek, Consumentenbond, Test-aankoop.be.