Kinderen doneren geld aan hun gamehelden

Nog populairder dan zelf games spelen, is het kijken naar anderen die een spel aan het spelen zijn. Er zijn tientallen ‘gamekanalen’ op platforms als Twitch en YouTube, waar je live mee kunt kijken hoe anderen een game spelen, dat heet streamen. Deze gamers zijn idolen voor veel jongens en meisjes die dagelijks hun gamevideo’s bekijken. Een belangrijk onderdeel van het streamen is doneren; kijkers kunnen tijdens de stream geld overmaken naar de gamer in kwestie, en komen dan met hun naam in beeld en/of worden live bedankt door degene die streamt. Hoe onschuldig is dat doneren?

Tijdens de stream kun je via een donatieknop geld doneren aan je favoriete gamer, via creditcard, Paypal of met iDeal. Vaak staat hier een waarschuwing bij van de gamer dat je onder de 18 jaar alleen met toestemming van je ouders zou moeten doneren. Maar ook staat er vaak bij wat je voor zo’n donatie terugkrijgt, en dat is voor veel kinderen en jongeren een belangrijke reden om geld over te maken: een shout out . Een shout out krijgen betekent dat de gamer tijdens het spel jouw accountnaam noemt, en soms ook reageert op het bericht dat je met de donatie kunt meesturen en je bedankt voor je donatie. Volgens gamer JJ van Gamekings en Harry Hol van bureau Jeugd & Media zorgt deze interactie tussen kijker en gamer voor een gevoel van vriendschap. De gamer is voor kijkers een idool, en dat je op deze manier met hem of haar kunt communiceren is uniek, stelt JJ. Harry Hol stelt dat kinderen heel gevoelig zijn voor de aandacht die zij krijgen van hun idool door geld te doneren, en dat ondanks waarschuwingen over het doneren er een cultuur is geschept waarbij je er toch meer bij hoort als je het wél doet.

Het is dan ook niet gek dat er ook kritiek is op het doneren. Linda Duits, sociaal wetenschapper verbonden aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam, reageert in de studio. Volgens Duits is het een loze waarschuwing van streamers om te zeggen dat je alleen moet doneren met toestemming van je ouders. Duits stelt dat kinderen deze streamers als hun vrienden zien, en als je geld aan een vriend geeft overleg je dat meestal ook niet met je ouders. Daarbij gelooft Duits niet in zelfregulering als het om doneren gaat; Er zouden volgens haar van buitenaf regels moeten worden opgesteld over het doneren, omdat je niet van de streamers zelf kan verwachten dat ze dit regelen, aangezien het een deel van hun inkomen is.

In de studio reageren ook bekende streamers ‘Gamemeneer’ (Don) en ‘Puxque’ (Puck). Zij begrijpen dat het fenomeen doneren sommige mensen vreemd in de oren kan klinken, maar stellen dat streamers er echt niet op uit zijn om geld van kinderen af te troggelen. Ook zij benadrukken ervoor te waarschuwen dat je alleen moet doneren als je iets kwijt kan en onder de 18 altijd met toestemming van je ouders. Het is verder in de ogen van de streamers voornamelijk de verantwoordelijkheid van de ouders dat kinderen geen geld over kunnen maken, bijvoorbeeld omdat een creditcard van een van de ouders gelinkt is aan het account van het kind. Ook hebben we andere streamers die in de reportage aan bod komen om reactie gevraagd over het doneren. Van Youtuber MICK kregen we terug dat het verstandig zou zijn om het doneren voor kinderen zo moeilijk mogelijk te maken, maar de verantwoordelijkheid hiervoor zou niet (volledig) bij de streamers moeten liggen. Zijn volledige uitleg lees je hier .

Streamer Royalistiq reageert in een video. Bekijk de video hieronder.