Keurmerk op chocoladeletter niet altijd even duurzaam

Hoe eerlijk is jouw chocoladeletter? Questionmark onderzocht de afgelopen twee weken de melkchocoladeletters die mensen instuurden na een oproep in Kassa. Opvallend is dat alle chocoladeletters voorzien zijn van een keurmerk, maar die scoren niet allemaal even goed.

Mensen die meededen stuurden een foto van de verpakking en ingrediëntenlijst in via de gratis app van Stichting Questionmark . 53 verschillende chocoladeletters werden door Questionmark onderzocht op milieu en mensenrechten. Bij de teelt van cacao zijn ontbossing van tropisch regenwoud en kinder- en slavenarbeid namelijk nog steeds een groot probleem.

Zo kreeg de chocoladeletter van Sweet Company (EKO-keurmerk) een 3,5. Dat komt omdat bij deze letter alleen wordt gelet op biologische oorsprong. Charlotte Linnebank, directeur van Questionmark: "Het biologische keurmerk van Sweet Company richt zich met name op het sluiten van kringlopen. Dat betekent dat er geen kunstmest en kunstmatige pesticiden gebruikt worden bij de teelt en dat er maatregelen worden genomen om bodemkwaliteit te verbeteren en bodemerosie tegen te gaan." Mensenrechten spelen geen rol bij het EKO-keurmerk. Linnebank: "Terwijl dat de belangrijkste impact heeft bij de cacaoteelt. Die arme cacaoboeren kunnen helemaal geen pesticiden en kunstmest betalen." Verkoper van Sweet Company-letters is Udea (bekend van EkoPlaza). Dit bedrijf laat weten dat de werkwijze van de boeren wel degelijk gecontroleerd wordt. Het bedrijf koos echter tot nu toe niet voor een officieel keurmerk. In 2015 wil Udea toch verschillende producten zowel EKO als Fairtrade laten certificeren.

De chocoladeletters van Utz Certified scoren in het onderzoek van Questionmark een 5,0. Dit keurmerk staat bijvoorbeeld op de Excellent-letter van Albert Heijn. "Utz neemt maatregelen tegen ontbossing en slavenarbeid, maar niet voldoende", legt Linnebank uit. Bovendien certificeert Utz alleen de cacaoboter en niet de rietsuiker. Han de Groot van Utz Certified vindt die onvoldoende niet terecht. "Er is onlangs onderzoek gedaan onder de boeren die voor Utz produceren en die zijn blij met hun betere inkomsten."

Questionmark vindt het belangrijk dat consumenten kunnen zien waar de cacao precies vandaan komt. "Dat is bij 98% van de chocoladeletters onduidelijk." Het etiket vermeldt niet waar de chocolade vandaan komt en geen enkel etiket geeft alle herkomstinformatie. Ook fabrikanten kunnen die informatie bij navraag niet leveren.

Chocoletters van Tony Chocolonely komen het best uit het onderzoek van Questionmark en scoren een 7,5. "Dit bedrijf maakt de hele cacaoketen inzichtelijk", zegt Linnebank. "Bovendien werkt Tony Chocolonely met  cacaocoöperaties waarmee een langetermijnrelatie is afgesproken. Boeren hebben daardoor inkomensgarantie."

Andere keurmerken kiezen niet voor die transparantie. Han de Groot van Utz Certified : "Je kunt ervoor kiezen om de herkomst van de cacao volledig volgbaar te maken, maar dat kost geld. Dat geld besteden wij liever aan betere landbouw, aan betere inkomens voor de boeren."

Chocoladeletters met het Fairtrade -keurmerk scoren verschillend in het onderzoek van Questionmark. Zo krijgt de letter van Verkade een 6,2. De letter van Perfekt (verkrijgbaar bij Hoogvliet) scoort een 5,9. Dat komt doordat het percentage cacao, melk en suiker in de letters niet altijd hetzelfde is. Er is nog een verschil. Peter d'Angremond van Fairtrade legt het uit. "Fairtrade kan de herkomst van de chocolade precies in kaart brengen als een merk dat wil. Dat kost meer. Veel merken kiezen daarom voor de standaardfairtrade-criteria. Dan is niet alles helemaal inzichtelijk,maar je weet wel dat de boer een behoorlijk inkomen verdient." Charlotte Linnebank van Questionmark vindt dit niet voldoende. Stichting Questionmark wil aan consumenten zoveel mogelijk concrete informatie geven. Zo worden producten inzichtelijk en kan de consument echt kiezen.