Ballast met kwartsstof moet verdwijnen bij spoorwerkzaamheden

ProRail en spooraannemers moeten per direct tijdens werkzaamheden in tunnels en in de directe omgeving van treinstations geen stenen meer gebruiken met de kankerverwekkende kwartsstof. Dat eist de Inspectie SZW (ISZW) van het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar aanleiding van aandacht van het onderzoeksprogramma Zembla (BNNVARA). Binnen een jaar geldt deze ingrijpende eis voor alle spoorwerkzaamheden, blijkt uit vertrouwelijke correspondentie tussen de ISZW, spooraannemers en ProRail. Zembla is in het bezit van deze briefwisseling.

Spoorwerkers werken met stenen op het spoor als ballast. Deze stenen liggen op het spoor om de kracht te verdelen over het geheel van de spoorweg. De stenen liggen dan over zowel de rails als de dwarsliggers. Hiervoor wordt vaak steen met kwartsstof gebruikt, waardoor kwartsstof kan vrijkomen tijdens de werkzaamheden. Zembla onthulde in april 2021 dat hierdoor spoorwerkers al zeker tien jaar lang blootgesteld worden aan te hoge concentraties kwartsstof die kunnen doordringen tot in de longblaasjes. De stof kan kanker veroorzaken.

Daarom startte de inspectie van het Ministerie van SZW een onderzoek. Nu komt de inspectie tot de conclusie dat ProRail en de spooraannemers de Arbowet overtreden door "het toepassen van kwartsshoudende ballast waarvan bekend is dat het hierin aanwezig respirabele* kwartsstof kankerverwekkend is, terwijl andere typen kwartsloos ballast beschikbaar zijn."

Kiezen voor een andere steen op het spoor is volgens deskundigen noodzakelijk, omdat andere maatregelen - zoals het dragen van een stofmasker of het nathouden van de stenen - slecht worden nageleefd of praktisch niet mogelijk zijn.