'Jagen op koopjes is als jagen op dieren'

Een kind van de hippietijd, toen alles speels moest zijn, zo noemt sociaal psycholoog Hans van de Sande de Drie Dwaze Dagen van de Bijenkorf. Komende week is de laatste keer dat winkelend Nederland ongegeneerd kan graaien in bakken op jacht naar koopjes. Na ruim dertig jaar (1984) stopt de winkelketen met de driedaagse actie, omdat het niet meer past bij hun strategie.

,,Uitverkopen doen een beroep op iets wat in bijna alle mensen zit: jachtinstinct. Jagen is iets wat mensen prettig vinden'', zegt Van de Sande, die als hoogleraar werkte aan de rijksuniversiteit Groningen. ,,Of het nou gaat om jagen op groot wild of op koopjes. Het geeft een prettig gevoel.''

Woensdag, donderdag en vrijdag is de laatste mogelijkheid dat mensen bij de tien ketens van Bijenkorf in Nederland terecht kunnen voor de aanbiedingen. ,,Hoe groter hoe beter, zo werkt dat bij jagen. Een wild zwijn is beter dan een haas. En er zijn zelfs mensen die speciaal naar Afrika reizen om een leeuw of olifant neer te schieten'', legt Van de Sande uit. ,,Bij winkels werkt dat hetzelfde. Hoe prestigieuzer de winkel, hoe beter. De Bijenkorf heeft de naam het beste warenhuis van Nederland te zijn, beter dan bijvoorbeeld V&D en Hema. Als je iets koopt bij de Bijenkorf, dan straalt dat op je af. Dan knikken de mensen goedkeurend.''

Van de Sande vindt het persoonlijk jammer dat de actie dit jaar voor het laatst wordt gehouden. ,,Ze hadden er toch een soort instituut van gemaakt, een jaarlijks weerkerend feest. Het had de naam van iets bijzonders, iets dat meer was dan alleen geld.'' De sociaal psycholoog denkt dat de Bijenkorf wegzakt in de ,,grauwe hoop van firma's die eigelijk alleen op geld uit zijn''. Van de Sande: ,,Kwaliteit kijkt niemand meer naar, het gaat vooral om geld. Als iets heel duur is, dan zal het wel goed zijn, zo redeneren nu veel mensen.''