Is eten uit de airfryer echt gezonder?

Steeds meer mensen hebben een airfryer in de keuken staan. Deze heteluchtfriteuse wordt vaak als vervanger van de traditionele friteuse gezien. Waarom is de airfryer de frituurpan voorbijgestreefd in populariteit? Vanwege het gebruiksgemak en de gezondheidsvoordelen. Je hebt immers geen frituurolie meer nodig. Maakt dat eten uit de airfryer ook gezonder?

In een airfryer of heteluchtfriteuse wordt eten gegaard met behulp van hete lucht van maximaal 200 °C. Een ventilator blaast de hete lucht door het apparaat heen. Dit is vergelijkbaar met hoe een heteluchtoven werkt. Een airfryer werkt dus anders dan een frituurpan, waarin je eten in vet of olie bakt.

Of eten uit de airfryer gezonder is, hangt vooral af van welke gerechten je met het apparaat klaarmaakt. De heteluchtfriteuse kan een gezonder alternatief zijn voor frituren. Bij frituren voeg je altijd veel vet toe. Het eten dat je frituurt neemt een deel van dat vet op, waardoor je eten meer calorieën telt.

Als je aan eten uit de airfryer niet meer dan een eetlepel olie toevoegt om het gerecht te bereiden, zal het minder calorieën bevatten. Ook bevat dit eten vaak minder verzadigde vetten, wat beter is voor je bloedvaten. Hierdoor is eten uit de heteluchtfriteuse meestal gezonder dan eten uit de frituurpan.  

Dit betekent niet dat eten uit de airfryer per definitie gezond is. Een kroket blijft een kroket, ook als deze uit de heteluchtfriteuse komt. Door het te bereiden in de airfryer is deze kroket niet ineens gezond.

Bij het bereiden van eten gaan altijd vitamines verloren. Door bijvoorbeeld aardappels te bereiden met droge hitte of in vet, zoals die van een airfryer, oven of frituurpan, gaan er minder vitamines verloren dan als je deze aardappels kookt. Met name de hoeveelheid vitamine C en foliumzuur nemen af bij het koken van aardappels.

Het is nog niet helemaal duidelijk wat het verschil in behoud van vitamines tussen de airfryer en frituurpan is. Onderzoek dat is gedaan laat zien dat er iets meer vitamine C behouden blijft bij bereiding met droge hitte, de airfryer, dan bij bereiding in vet, de frituurpan. Maar om goede conclusies te kunnen trekken, is er meer onderzoek nodig.

Overigens heb je in Nederland niet snel last van een vitamine C-tekort. Als je gevarieerd eet, krijg je daar voldoende van binnen. Je kunt dus niet concluderen dat aardappels bereid in droge hitte of vet gezonder zijn dan gekookte aardappels.

Acrylamide is een stof die kan ontstaan als zetmeelrijke producten worden verhit boven 120 °C. Bij het bakken van eten reageren suikers en aminozuren, bouwstenen van eiwitten, op elkaar. Door deze reactie ontstaat een bruine kleur en hierbij kan acrylamide ontstaan.

Uit onderzoek blijkt dat deze stof het risico op kanker kan verhogen. Het advies is dan ook om zo min mogelijk acrylamide binnen te krijgen. Beperk gefrituurd eten dan ook tot maximaal één keer per week.

Gefrituurde zetmeelrijke producten, zoals friet, zijn erg acrylamiderijk. Doordat een airfryer op een lagere temperatuur eten gaard, wordt er minder acrylamide gevormd. Je krijgt dus minder schadelijke stoffen binnen dan wanneer je de frituurpan gebruikt.

Om zo gezond mogelijk te koken met behulp van de airfryer hebben we een aantal tips op een rij gezet.

1. Maak meer dan alleen snacks klaar in de airfryer. Ook groenten, vis en vlees kunnen goed worden klaargemaakt in het apparaat. Groenten worden in de heteluchtfriteuse knapperig. Hierdoor smaken ze ook anders dan als je de groenten kookt.
   
2. Als je ervoor kiest om friet in de airfryer te bereiden, is het belangrijk om te kiezen voor een zak ovenfriet waar zo min mogelijk ingrediënten aan zijn toegevoegd. Bij de groenteboer of in de supermarkt is verse friet (met of zonder schil) verkrijgbaar.
   
   Sommige fabrikanten van kant-en-klaar friet kiezen ervoor om suiker toe te voegen of de friet alvast te frituren, om zo het buitenste laagje bruiner te krijgen. Dit maakt de friet minder gezond.
   
3. Om de inname van acrylamide te beperken, is het aan te raden om altijd de instructies op het etiket te volgen met betrekking tot de temperatuur en baktijd. Verkort de baktijd als je eten al eerder bruin begint te worden: goudgeel is goed, maar te donker is ongezond.
   
4. Je kunt aardappelen ook afspoelen voordat je ze gaat bereiden. Op deze manier kleeft er minder zetmeel aan de aardappels en is de kans op het ontstaan van acrylamide kleiner.
   
5. Bij het gebruik van de airfryer komt fijnstof vrij. Dat is ongeveer net zoveel als bij het gebruik van een koekenpan. Het is daarom aan te raden om de heteluchtfriteuse onder de afzuigkap te zetten.

Bronnen: Voedingscentrum, Testaankoop, gezondheid.be, AD