Inning boetes door het CJIB vergroot schuldproblemen

Een openstaande rekening van 400 euro die na 2 aanmaningen is opgelopen naar 1200 euro. Zulke extreme verhogingen mogen commerciële incassobureaus in Nederland niet rekenen. Maar de Nederlandse overheid wel. Want als je een boete van 400 euro niet betaalt, eist het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) na 2 aanmaningen het drievoudige.

9 miljoen verkeersboetes
Al in 2016 constateren gemeenten en schuldhulpverleners dat een groot deel van schulden van burgers bestaat uit vorderingen van de overheid, waaronder CJIB-boetes. Jaarlijks handelt het incassobureau van de overheid alleen al ruim 9 miljoen verkeersboetes af. En als je een boete hebt van het CJIB, dan staat dat vaak de oplossing van schuldproblemen in de weg.

Werkwijze CJIB nog steeds een probleem
Hoewel het CJIB aangeeft mensen met boetes vaker proactief te benaderen, zien deskundigen nog steeds dat door het beleid problemen ontstaan. André Moerman van de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden stelt dat het hele systeem van het CJIB het probleem is, dat zou namelijk voor een sneeuwbaleffect zorgen. Advocaat Don Ceder helpt in zijn praktijk vaak mensen die schuldproblemen hebben. Hij constateert dat een boete van het CJIB iemands complete leven kan ontwrichten. Ceder wil daarom dat de overheid meer oog heeft voor mensen die een boete niet kunnen betalen of niet weten hoe ze er mee om moeten gaan.

De extra kosten bij aanmaningen van het CJIB zijn fors. In 2011 werden ze verhoogd naar 50% bij de eerste aanmaning. Bij de tweede aanmaning wordt het bedrag nog eens verdubbeld. Dus voor een boete van 400 euro, die je krijgt voor het niet verzekeren van een motorvoertuig, betaal je bij de eerste aanmaning 600 euro en bij de 2 ^e aanmaning maar liefst 1200 euro.

Hoge kosten bij aanmaningen
Met het verhogen van de aanmaningskosten in 2011 wilde de overheid mensen motiveren de boetes direct te betalen. Of dat heeft gewerkt is nog maar de vraag. Kassa vroeg aan het CJIB en het Ministerie van Veiligheid & Justitie om cijfers over de betaalmoraal voor boetes voor en na 2011. Maar inzicht in hoe vaak de boetes en aanmaningen worden betaald kregen we niet omdat de Tweede Kamer recent om dezelfde cijfers heeft gevraagd.

Werken aanmaningen wel?
In 2016 werd echter wel een rapport gepubliceerd over een klein deel van de boetes: de beschikkingen voor het niet hebben van een verzekering of het in stand houden van een verzekering voor een motorvoertuig. Die boetes worden sinds 2011, toen ook de verhoging van de aanmaningskosten was, door het CJIB afgehandeld. Uit het onderzoek blijkt dat van 2012 tot en met 2015 jaarlijks gemiddeld 220.000 van dit soort boetes worden gegeven door de RDW. Op basis van de cijfers in het rapport schat Kassa dat meer dan 50% van die boetes ook na de 2 ^e aanmaning nog steeds niet wordt betaald.

Reacties CJIB en ministerie van Justitie en Veiligheid
Het Centraal Justitieel Incassobureau en het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben een schriftelijke reactie gegeven. De reactie van het CJIB is hier te vinden en de reactie van het ministerie van Justitie en Veiligheid hier .