Ik kan de rekeningen niet meer betalen, wat moet ik doen?

De #IkRedHetNietMeer-actie heeft meer dan duidelijk gemaakt dat er héél veel mensen zijn die het hoofd nauwelijks boven water kunnen houden en de grootst mogelijke moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Wat moet je doen op het moment dat je je rekeningen (bijna) niet meer kunt betalen? Het Nibud zet het voor je op een rijtje.

Als je voorziet dat je een rekening niet kunt betalen, wat moet je dan doen?  Probeer eerst te achterhalen of het om één rekening gaat of meer. En om hoeveel geld? Zoek uit of er een betalingstermijn is en kijk wanneer er incassomaatregelen dreigen.  

Maak een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Noteer alle inkomsten die je verwacht. Denk naast je salaris, uitkering of ander inkomen uit werk, maar ook aan de toeslagen die je ontvangt en eventueel alimentatie of een pensioenuitkering.

Maak daarna een overzicht van alle uitgaven. De rekeningen die je moet betalen, maar ook je uitgaven aan boodschappen. Tel alles op en trek tenslotte de totale uitgaven van de totale inkomsten af. Dan heb je het saldo: een overschot of een tekort. Je kunt daarvoor het handige Excel formulier van het Nibud gebruiken.

Zorg in ieder geval dat je je vaste lasten altijd blijft betalen. Denk daarbij aan de huur of hypotheek, de energielasten en je (zorg)verzekeringen.

Kijk waar je op kunt besparen. Op huur, hypotheek, gemeentelijke belastingen kun je niet of moeilijk besparen. Maar op boodschappen misschien wel als je let op aanbiedingen of op goedkopere merken. Wellicht kun je lidmaatschappen van tijdschriften, streamingdiensten, Netflix, etc. opzeggen. Of terughoudend zijn met kleding kopen of in plaats daarvan tweedehands inkopen. 

Misschien heb je wel recht op toeslagen die je eerder niet kon aanvragen. Of kun je aanspraak maken op andere inkomensondersteuning. Je kunt hier kijken waar je recht op zou kunnen hebben. 

Lukt het niet om de rekeningen op tijd te betalen, wacht dan niet af, maar onderneem actie. Als je niets doet, kun je te maken krijgen met boetes, waardoor de geldproblemen nog groter worden. Klik hier voor extra informatie over betalingsachterstanden. 

Neem contact op met de organisatie(s) waar het om gaat. Bel of stuur een bericht via e-mail. Je kunt de situatie uitleggen en een betalingsregeling aanvragen. Misschien mag je een rekening iets later betalen. Vraag altijd een bevestiging van de afspraken, schriftelijk of per e-mail.

Gaat het om een energierekening, dan kun je deze voorbeeldbrief van Consuwijzer gebruiken. Gebruik de tool van het Nibud voor een persoonlijk budgetadvies.

Als je een rekening niet op tijd hebt betaald, krijg je eerst een waarschuwing: een zogenaamde aanmaning. Betaal je de rekening na meerdere aanmaningen nog steeds niet, dan kan de organisatie een incassobureau inschakelen. Als je dan de rekening weer niet betaalt, kan een deurwaarder worden ingeschakeld. 

Een incassobureau brengt kosten in rekening en die moet jij betalen. Het niet betalen van een rekening kost dus meer geld. Incassobureaus moeten zich houden aan de regels. Consuwijzer legt uit wat er wel en niet mag.

Een deurwaarder kan wettelijk verder gaan dan een incassobureau. Hij kan bijvoorbeeld een dagvaarding uitbrengen, beslag leggen op je spullen, bankrekening of loon, of een woning ontruimen. Een incassobureau kan dit niet doen. Een deurwaarder kost ook extra geld. Hij rekent naast incassokosten namelijk ook nog andere kosten. 

Als het niet lukt om de rekeningen te betalen, kan de deurwaarder beslag leggen op (een deel van) je inkomen. Dat kan alleen na toestemming van de rechter. 

Als er beslag wordt gelegd op je loon, wordt dit bekend bij de werkgever. Het is daarom verstandig om je werkgever te informeren over je geldproblemen. Misschien kan de werkgever je helpen bij het zoeken naar oplossingen die loonbeslag voorkomen. Als er al loonbeslag is gelegd, is de werkgever wettelijk verplicht om hieraan mee te werken.  

De deurwaarder kan geen beslag leggen op je volledige inkomen en moet rekening houden met de beslagvrije voet. Dat is het deel van je inkomen dat je mag houden voor de vaste lasten en voor levensonderhoud. De beslagvrije voet is minimaal 95 procent van de bijstandsnorm voor jouw situatie, inclusief vakantiegeld. 

De beslagvrije voet kan worden verhoogd. De beslaglegger moet bijvoorbeeld rekening houden met hoge woonlasten en de premie voor de ziektekostenverzekering. De deurwaarder kan niet op alle inkomsten beslag leggen. Op de kinderbijslag kan bijvoorbeeld geen beslag worden gelegd. Controleer altijd of de beslagvrije voet goed berekend is. Met deze tool krijg je inzicht in hoe dit wordt berekend.  

Naast loonbeslag kan er ook beslag worden gelegd op je bezittingen of bankrekening. Dit wordt boedel- en bankbeslag genoemd. Je kunt hier bij het Juridisch Loket meer informatie over vinden.

Als je schulden hebt is het belangrijk om hulp te zoeken bij je gemeente. Er zijn dan een paar mogelijke opties.

Bij een minnelijke schuldregeling probeert een schuldhulpverlener van de gemeente afspraken te maken met schuldeisers. Tijdens dit traject krijg je hulp van een schuldhulpverlener.

Bij een schuldsanering verstrekt de gemeentelijke kredietbank een saneringskrediet. De schuldeisers krijgen het bedrag uitgekeerd waarmee ze akkoord zijn gegaan. Het percentage voor de schuldeisers ligt dan vast. Deze optie betekent dat je nog maar met één schuldeiser te maken hebt, de gemeentelijke kredietbank. 

Bij schuldbemiddeling worden alle inkomsten boven het vrij te laten bedrag (vtlb) maandelijks gereserveerd en jaarlijks betaald. Het vtlb is het bedrag dat je minimaal nodig hebt om van te leven. En een tip: voor schuldhulpverlening mag nóóit geld worden gevraagd. 

De schuldhulpverlener berekent de afloscapaciteit. Dat is het bedrag dat je maandelijks kunt betalen om de schulden af te lossen. Op basis van de afloscapaciteit probeert de schuldhulpverlener een betalingsregeling met je schuldeisers af te spreken.  

De aflossingsperiode is meestal 36 maanden. Lukt het je niet om aan het einde alle schulden af te lossen? Dan kan een gedeelte worden kwijtgescholden. Zo kun je na afloop van de aflossingsperiode schuldenvrij beginnen. 

Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Schuldhulpverlening en Sociaal Bankieren (NVVK) lees je meer over de minnelijke schuldregeling.

Dit artikel is een inkorting van de informatie van het Nibud – klik hier voor het volledige artikel. 

Kassa besteedde eerder aandacht aan deze problematiek: