Leasen is het nieuwe kopen: wat levert het op?

In zekere zin zijn de series die we kijken en de muziek die we luisteren via streamingsdiensten ook in bruikleen. We kunnen onbeperkt genieten van het aanbod van deze bedrijven voor een vast bedrag per maand. Maar als de betaling stopt, wordt je account opgeheven en is de pret meteen voorbij. Dat geldt sinds enkele jaren ook voor huishoudelijke producten, die steeds vaker te huur zijn.

Dat een groeiende groep mensen steeds positiever staat tegenover het huren van consumentenproducten, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Motivaction. Een derde van de consumenten staat ervoor open om een maandelijks bedrag te betalen voor dagelijkse gebruiksvoorwerpen als kleding, fietsen en huishoudelijke apparaten. Een even grote groep denkt dat het fenomeen over vijf jaar heel normaal zal zijn.

De Consumentenbond deed in 2017 onderzoek naar het huren van producten. Een van de conclusies was dat dit tot wel vijf keer duurder kan zijn dan eenmalige aanschaf. Dat heeft vooral te maken met vaste looptijden die bedrijven hanteren. Toch kan het huren dit soort producten volgens de bond voor een bepaalde groep aantrekkelijk zijn, bijvoorbeeld omdat mensen het geld niet hebben om een product in één keer aan te schaffen of niet te maken willen hebben plaatsing, installatie en onderhoudskosten.

Vaak is duurzaamheid een van de argumenten die bedrijven gebruiken om over te gaan op een leasemodel. Zo spoort het door de overheid gestimuleerde online community-platform Nederland Circulair bedrijven aan om hun verdienmodel aan te passen. Huren, of leasen, past volgens hen ‘uitstekend’ binnen de circulaire economie. Een woordvoerder van de Consumentenbond plaatst daar vraagtekens bij. “De producten die mensen huren, worden hoe dan ook geproduceerd. De vraag is in hoeverre huren beter is voor het milieu. Daar moet eerst goed onderzoek naar worden gedaan.”

Ook Aldert Hanemaaijer, econoom bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), is nog niet zeker van die duurzaamheidsbelofte. “Het is nog niet hard te maken omdat de producten waar het om gaat, bijvoorbeeld wasmachines, nog niet lang genoeg op de lease-markt zijn. De gemiddelde levensduur van die producten is nog niet voorbij en daardoor is er nog geen goed beeld van wat er uiteindelijk met die producten gebeurt.” Hanemaaijer zegt daarbij wel de potentie van de bijdrage aan de circulaire economie in te zien.

Het Nibud waarschuwt voor de gevaren die komen kijken bij het steeds populairder worden van de huureconomie. De stichting adviseerde vorig jaar dat huishoudens niet meer dan de helft van hun inkomsten aan vaste lasten kwijt zouden moeten zijn om niet in de problemen te komen. Het aandeel vaste lasten is in tien jaar niet zo groot geweest als nu. Dat zou met de stijgende populariteit van het huren van producten kunnen toenemen.

Woordvoerdster van het Nibud Gabriëlla Bettonville snapt de aantrekkelijkheid van de afwezige aanschafkosten, maar wijst mensen erop toch goed na te denken over het kostenplaatje. “Als je weinig te besteden hebt en wel elke maand dingen huurt – vijf euro hier, vijftien euro daar – dan is dat wel gevaarlijk. Deze vaste lasten brengen extra druk met zich mee.”

Bronnen: Consumentenbond, Motivaction, Nibud, Nederland Circulair, PBL