Hoeveel kost het om te douchen of de verwarming aan te hebben?

Wat kost het eigenlijk om je huis te verwarmen? Een actuele vraag nu het stookseizoen weer is aangebroken. De energieprijzen zijn weliswaar niet meer zo hoog als vorig jaar, maar energie is nog altijd flink prijzig. In dit artikel bespreken we wat het gemiddeld kost om de verwarming een dag aan te zetten en hoeveel geld je kwijt bent aan een douchebeurt. We gaan daarbij uit van huishoudens met een gasaansluiting en demonstreren het één en ander aan de hand van wat proefberekeningen.

Om te beginnen even wat cijfers en feiten op een rij. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn er in Nederland ruim 8,1 miljoen woningen. In de Gasmonitor 2022 – die van dit jaar is nog niet beschikbaar – van milieuorganisatie Natuur & Milieu lezen we dat 90 procent van de woningen is aangesloten op het aardgasnet. Daarbij baseren ze zich op cijfers van Netbeheer Nederland.

Nieuwbouwwoningen zijn sinds 2021 nagenoeg aardgasvrij, en volgens afspraken in het Klimaatakkoord moeten alle huizen in 2050 van het aardgas af zijn. Maar dat duurt nog wel even. Verreweg de meeste huishoudens maken op dit moment nog gebruik van een gasaansluiting voor het verwarmen van hun woning en om te kunnen douchen en koken. En daarom is het interessant om even stil te staan bij de vraag wat je huis verwarmen en douchen gemiddeld kost.

Het verwarmen van de woning kost naar verhouding het meeste gas: zo'n 80 procent van het totale gasverbruik gaat hieraan op. De resterende 20 procent wordt voornamelijk gebruikt voor warm water uit de douche of kraan. Slechts een klein gedeelte van deze 20 procent gaat op aan koken op een gasstel.

Dit kan natuurlijk per huishouden verschillen en hangt bovendien af van verschillende factoren. Daarbij kun je denken aan de woonsituatie, de mate waarin je woning geïsoleerd is, de samenstelling van je huishouden, de gewenste binnentemperatuur, de frequentie waarmee je doucht én de lengte van de gemiddelde douchebeurt. Voor deze gemiddelden baseren we ons op informatie van Milieu Centraal.

Wat een douchebeurt kost, is onder meer afhankelijk van hoe lang je onder de douche staat en van de exacte tarieven die jij betaalt voor water en gas. In jouw contract of op de factuur worden de tarieven doorgaans uitgebreid gespecificeerd. Ook de samenstelling van jouw huishouden speelt mee, want als jouw huishouden uit meerdere personen bestaat, lopen de kosten logischerwijs al snel op. 

Zelfs het type douchekop is van invloed: een regendouche is aanzienlijk minder zuinig dan een waterbesparende douchekop. Het is dan ook onmogelijk om voor iedere specifieke situatie tot op de cent nauwkeurig voor te rekenen wat een douchebeurt precies kost.

We kunnen echter wél een inschatting maken van de kosten. Dat doen we aan de hand van gemiddelden waar we vervolgens een paar proefberekeningen op loslaten. Douchen kost zowel water als gas, en deze componenten zullen we dan ook apart bespreken. 

Water kost gemiddeld € 1,31 per kubieke meter (1 m3, oftewel 1000 liter) inclusief vastrecht en btw, zo stelt het Nibud. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruikten we in 2021 gemiddeld 129 liter water per dag. Daarvan gaat dagelijks 46,2 liter op aan douchen.

Milieu Centraal meldt dat een douchebeurt van 7,4 minuten gemiddeld 60 liter water kost. Omgerekend is dat 8,1 liter per minuut, of circa 40 liter per vijf minuten. Sta je vijf minuten onder de douche? Dan kost dat gebaseerd op de gemiddelde waterprijs iets meer dan € 0,05 aan water.

Om dit water te verwarmen, is echter ook gas nodig. Het verwarmen van water voor een douchebeurt kost per vijf minuten gemiddeld 0,2 m3 aan gas. De gemiddelde gasprijs is volgens Energievergelijk.nl momenteel € 1,33 per m3 (peildatum 1 november 2023). Dat ligt iets onder het prijsplafond van € 1,45 dat tot eind 2023 nog van kracht is. Nemen we het gemiddelde bedrag van € 1,33 als uitgangspunt, dan kost vijf minuten douchen dus zo'n € 0,27 aan gas.

Een douchebeurt van vijf minuten kost volgens bovenstaande berekening in totaal dus € 0,32 aan gas en water. Sta je echter tien minuten onder de douche? Dan betaal je voor het gebruik van de douche € 0,64 per dag, want je waterverbruik is dan 80 liter en het gasverbruik bedraagt 0,4 m3.

Woon je samen met je partner en douchen jullie allebei 7,5 minuten per dag? Dan staat de douche een kwartier per dag aan en kost douchen je dagelijks € 0,96.

En bestaat jouw huishouden uit vier personen, waarvan er twee dagelijks een kwartier douchen en de overige twee in tien minuten klaar zijn? Dan is de douche in totaal 50 minuten per dag in gebruik. Dat kost 2 m3 gas, oftewel € 2,66. Daarnaast ben je 400 liter (0,4 m3) water kwijt: omgerekend betaal je € 0,52 voor water. Met dit douchepatroon ben je als gezin dagelijks dus € 3,18 kwijt.

Misschien denk je bij het lezen van deze bedragen dat het allemaal wel meevalt. Maar als je het omrekent naar wat je kwijt bent per maand, een kwartaal of zelfs in een heel jaar, zie je al snel dat het toch wel om serieus geld kan gaan.

Valt daar iets aan te doen? Gelukkig wel. Korter douchen, minder vaak douchen, kouder douchen of het installeren van waterbesparende douchekop zijn eenvoudige maatregelen die je kunt nemen om het water- en gasverbruik terug te dringen. En dat is weer goed voor de portemonnee.

Douchen doen we het hele jaar, maar dat geldt niet voor stoken. In menig huishouden staat de verwarming sinds enige tijd weer aan, want het stookseizoen is weer aangebroken.

Ook hiervoor geldt dat de kosten voor het verwarmen van je woning enorm kunnen variëren. Als jij in een klein, goed geïsoleerd nieuwbouwappartement woont, betaal je vanzelfsprekend aanzienlijk minder aan stookkosten dan wanneer je in een tochtige, slecht geïsoleerde, grote vrijstaande woning woont. 

Als je vaak van huis bent, stook je minder dan wanneer je veel tijd binnenshuis doorbrengt. Ben je een koukleum die de cv het liefst op 22 graden zet? Dan mag je daar flink de portemonnee voor trekken. En woon je met meerdere mensen in één woning? Dan moet je meestal meerdere ruimtes verwarmen, en ook dat is van invloed op de hoogte van de gasrekening.

Daarnaast is er nog een factor die zich lastig laat voorspellen, en dat is de weersverwachting. In een strenge winter wordt immers aanzienlijk meer gas verbruikt dan wanneer de winter mild is. Tot slot zijn ook de tarieven die zijn vastgelegd in jouw energiecontract uiteraard onmisbaar om een goede inschatting te kunnen maken.

Om hier iets zinnigs over te kunnen zeggen, nemen we wederom gemiddelden als uitgangspunt voor een aantal proefberekeningen. Wat jij per dag kwijt bent aan het verwarmen van jouw woning, is zoals gezegd afhankelijk van een groot aantal factoren: onderstaande berekeningen dienen als voorbeeld en geven slechts een indicatie.

Ook nu gaan we uit van een gemiddelde gasprijs van € 1,33 per m3. En omdat we ergens moeten beginnen, nemen we als uitgangspunt wat cijfers van het Nibud: een gemiddeld huishouden verbruikt volgens de stichting 1.200 m3 gas per jaar.

In de inleiding hebben we al genoemd dat circa 80 procent daarvan wordt gebruikt voor het verwarmen van je woning. Bovendien gebeurt dit alleen in het stookseizoen. Dat loopt tussen oktober en april, oftewel zeven maanden.

80 procent van 1.200 m3 gas is 960 m3. Gedeeld door zeven is dat iets meer dan 137 m3 per maand, oftewel zo'n 4,6 m3 per dag. Nemen we de gemiddelde gasprijs als uitgangspunt, dan kost het € 6,11 per dag om je woning te verwarmen.

Het Nibud heeft het gemiddelde gasverbruik voor verschillende woningtypes én verschillende samenstellingen huishoudens op een rij gezet. Wie alleen woont in een nieuw (en dus goed geïsoleerd), klein appartement, gebruikt gemiddeld bijvoorbeeld 640 m3 gas per jaar. 80 procent daarvan is 512 m3, oftewel 73,1 m3 per maand. Dat is 2,44 m3 per dag, en dat kost dus € 3,24 per dag.

Wie daarentegen met twee of meer personen in een oude, grote en slecht geïsoleerde hoek- of tussenwoning woont, gebruikt op jaarbasis gemiddeld 2.020 m3 gas per jaar. 80 procent daarvan is 1.616 m3, en als we een stookseizoen van zeven maanden als uitgangspunt nemen, dan is dat 230,9 m3 per maand. Per dag kost dat 7,7 m3 aan gas, en op basis van de meest recente gemiddelde gasprijs betaalt dit huishouden € 10,23 per dag om de woning te verwarmen.

Ook op de energierekening kun je besparen, bijvoorbeeld door het nemen van isolerende maatregelen. Dat hoeft niet direct om ingrijpende verbouwingen te gaan, want alle beetjes helpen. Ook kun je ervoor kiezen om de thermostaat wat lager te zetten.

In onderstaande artikelen kun je meer tips en adviezen lezen waarmee je op energie kunt besparen.

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Energievergelijk.nl, Milieu Centraal, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Natuur en Milieu, Nibud