Hoe kun je restwarmte inzetten om je huis te verwarmen?

De zomer komt eraan en de temperaturen stijgen, dus de verwarming ga je waarschijnlijk niet zo snel meer aanzetten. In de winter is dat een heel ander verhaal. Gemiddeld gaat er 75 procent van het gasverbruik per huishouden op aan de verwarming. Met zogeheten restwarmte kan er op een milieuvriendelijkere manier woningen verwarmd worden. We leggen het uit.

Restwarmte ontstaat bij industriële processen en wordt niet meer opnieuw gebruikt. De warmte komt vrij bij datacenters, bij het opwekken van elektriciteit bij afvalverbranding en zelfs bij koelingen van supermarkten. Veel van deze vrijgekomen restwarmte wordt niet gebruikt. Volgens Het Parool wordt in Nederland net zoveel restwarmte verspild als de Nederlandse huishoudens aan warmte nodig hebben. Dat is zonde, want het kan gebruikt worden voor het verwarmen van woningen, kantoren en tuinbouwkassen.

Voor bedrijven is restwarmte een restproduct. Dat wil zeggen dat de bedrijven het niet nodig hebben en het bijvoorbeeld geloosd wordt via de lucht of water. Maar voor veel partijen kan restwarmte gunstig zijn voor de verduurzaming van de warmtevoorziening. Via een warmtenetwerk (stadsverwarming) wordt restwarmte, maar ook andere bronnen als aardwarmte en bio-energie, vervoerd naar de juiste plek. Daarmee is het een milieuvriendelijkere manier om gebouwen van warmte te voorzien. En dat komt goed uit, omdat er heel wat ambities in het Klimaatakkoord van de overheid staan.

In het Klimaatakkoord staat dat in 2050 gebouwen aardgasvrij en CO2-neutraal verwarmd moeten worden. De overheid stimuleert daarom ook de inzet van restwarmte. Zo moet er in de nieuwe Warmtewet een ‘ophaalrecht’ voor restwarmte opgenomen worden. Warmtebedrijven krijgen dan nieuwe mogelijkheden om restwarmte te gebruiken voor stadsverwarming. Verder wordt de subsidieregeling ‘Stimulering Duurzame Energieproductie’ uitgebreid met technieken die de CO2-uitstoot verminderen.

Je kunt niet kiezen bij wie je warmte afneemt als je stadsverwarming hebt. Met de Warmtewet voorkomt de overheid dan ook dat je te veel betaalt bij stadsverwarming. In deze wet staan afspraken over tarieven waardoor consumenten beschermd worden tegen te hoge prijzen. De totale kosten voor het warmtenet mag voor de bewoner niet meer zijn dan de kosten voor een eigen hr-ketel op gas.

Volgens Milieu Centraal zijn er in sommige wijken met warmtenetten discussies of de prijs niet hoger is dan als je een hr-ketel zou hebben. Als je een vergelijking wilt doen tussen een warmtenet en hr-ketel, heb je te maken met verschillende aspecten: de kosten van een hr-ketel, gasprijs, onderhoud, energiebelasting en de vaste lasten voor gasaansluiting. Bij een warmtenet moet je denken aan de kosten van de warmtewisselaar, de prijs van de warmte en de netwerkkosten. Een berekening voor 2018 kun je vinden op de site van Autoriteit Consument & Markt (ACM).

Als er in jouw straat een warmtenet komt, dan moet er een aansluiting komen van het net naar je woning. Dat betekent dat de gasaansluiting niet meer nodig is en dat de gasmeter weg kan. In plaats van de gasmeter krijg je een warmtewisselaar. Daar zit een warmtemeter op om het energieverbruik te bepalen.

Daarnaast wordt er een leiding in huis aangelegd. De restwarmte moet namelijk van de meterkast naar je cv-ketel, zodat je hele huis verwarmd kan worden. Verder moet je nog nadenken over het koken: je gasaansluiting verdwijnt, dus moet je koken op elektriciteit en dus je keukenblok aanpassen. Volgens Milieu Centraal is een inductiekookplaat de meest zuinige keuze.

Gasmeter weg, warmtewisselaar erin, een nieuwe leiding én een nieuwe kookplaat. Moet je aan nog meer denken? Jazeker. Omdat warmtenetten van elkaar verschillen in de temperaturen die ze leveren, moet je ook stilstaan bij de isolatie van je huis en bij het verwarmen van water. Hoe lager de temperatuur, hoe duurzamer de restwarmte is. Maar bij een lage temperatuur van 40 tot 55 graden is er een extra verwarmer voor warm water nodig. Hier lees je alles over de verschillende temperaturen bij warmtenetten en waar je rekening mee moet houden. Milieu Centraal heeft een stappenplan gemaakt om aardgasvrij te gaan wonen.

Eigenaren van een bestaande woning zijn niet verplicht om aan te sluiten op het warmtenet, maar eigenaren van een nieuwbouwhuis kunnen hiervoor wel verplicht worden. Huurders zijn niet verantwoordelijk voor de installatie voor verwarming en warm water.

Veel wijken hebben overigens nog geen warmtenet. In 2021 moeten gemeenten voor alle wijken een plan hebben voor een warmtevoorziening zonder aardgas. Dat hoeft niet per se een warmtenet te zijn, maar elektrische warmtepompen of groen gas mag ook. De gemeente neemt contact op met de bewoners en dat zal ongetwijfeld niet lang meer duren. Wonen zonder aardgas én warmtenetten zijn momenteel veelbesproken onderwerpen.

Bronnen: Rijksoverheid, Milieu Centraal, Het Parool

Heb jij een vraag over het duurzaam verwonen van je huis of over een andere consumentenkwestie? Stel deze dan op Kassa's Vraag & Beantwoord! Ga hier naar alle categorieën. Heb je zelf kennis over een bepaald onderwerp? Help anderen op weg en beantwoord vragen op ons forum!