Hoe koop je een gezonde papegaai?

We houden met z'n allen maar liefst 400.000 papegaaien als huisdier . Die koop je bij een kweker of een dierenwinkel. Of via internet, maar daar kleven wel grote risico's aan. Begin dit jaar heeft een aantal families in goed vertrouwen een roodstaart papegaaienkuiken gekocht via Marktplaats bij een vogelverkoper uit een dorp in Noord-Holland. De kweker zei dat de vogels gezond waren, maar na een paar weken werden ze ziek. Drie gezinnen zijn toen naar de dierenarts gegaan en na onderzoek bleken ze een gevaarlijk en ongeneeslijk virus te hebben dat bek- en veerrot  wordt genoemd. Die zieke papegaaien zijn tot groot verdriet van de eigenaren allemaal overleden. Het virus is zeer besmettelijk, dus de dierenarts raad aan om pas na een half jaar weer eventueel een ander, nieuwe vogel in huis te nemen.

De vogelverkoper wil niet in beeld reageren, maar hij heeft Kassa wel te woord gestaan. Aanvankelijk zei hij tegen de kopers dat het niet zeker is dat de vogels bij hem besmet zijn geraakt, maar hij heeft Kassa laten weten dat die zieke papegaaien uit een nest van iemand anders kwamen. Hij had dat nest overgenomen en te koop aangeboden. Hij heeft ze apart in de bijkeuken gehouden, maar heeft voor de zekerheid zijn eigen vogels onlangs getest en geen één is ziek. Hij vindt het vervelend wat er gebeurd is en wil daarom of een nieuwe jonge roodstaart papegaai geven of de aanschafprijs van de gestorven vogels vergoeden. Hij wil echter niet de gemaakte kosten voor de dierenarts vergoeden. De verkoper zegt zelf dat het louter om een hobby gaat, maar hij blijkt jaarlijks tientallen verschillende soorten vogels op internet aan te bieden, ook papegaaien van anderen. Deskundigen vinden dat de verkoper in zo'n geval wel degelijk als handelaar kan worden aangemerkt. Het aanbieden van een nieuwe jonge papegaai is volgens de dierenarts en andere experts ook absoluut geen goede oplossing vanwege langdurig besmettingsgevaar van je huis.

Volgens papegaaienkenner Roelant Jonker, bioloog en directeur van City Parrots , is bek- en veerrot een ziekte die vooral jonge papegaaien hebben (die nog geen weerstand hebben) waarmee gehandeld wordt. Volgens hem kunnen verkopers voorkomen dat ze zieke papegaaien verkopen door het bestand dat ze kweken en verhandelen regelmatig te laten testen. Als je als kweker of handelaar weet dat je besmette vogels hebt moet je direct stoppen met kweken en verkopen. Je moet alle vogels meerdere malen laten testen door een dierenarts. Papegaaien die besmet zijn moet je weghalen van de rest om verspreiding tegen te gaan. Volgens Roelant Jonker is het verder erg onverstandig om een papegaaikuiken te verkopen dat nog niet zelfstandig kan eten. De handel in jonge vogels is weliswaar wettelijk toegestaan, maar hij vindt het laakbaar. Een papegaai die nog niet zelfstandig kan eten heeft namelijk nog geen goed werkend immuunsysteem en ze zijn nog niet goed gesocialiseerd door de ouders. Het is een misvatting dat je een zo jong mogelijke vogel moet kopen zodat het nog tammer zal worden. Als je ze met de hand opfokt, verwachten ze een paarband die je als mens zelden kan waarmaken. Daar is ook heel veel kennis voor nodig. Je loopt anders grote kans op gedragsproblemen, zoals plukken en schreeuwen. De verkoop van heel jonge dieren is helaas lucratief voor handelaren, want zodra je eieren weghaalt, gaan de vogels opnieuw leggen. Daar krijg je echter alleen maar zwakke eieren van en het is zeer frustrerend als de eieren of kleintjes telkens worden weggehaald bij de ouders. Bovendien kan je volgens hem veel beter een volwassen papegaai nemen, want daar is een overschot van.

Waar heb je recht op als je een dier koopt en er gaat iets mis? Mr. Moira Hoen, advocaat en onder andere specialist in dierenrecht, heeft in Kassa toelichting gegeven. "De wetgever heeft een dier gelijk gesteld aan een ding. Je hebt recht op een deugdelijk product , dus op ook gezond dier zonder (verborgen) gebreken. Er is natuurlijk wel een groot verschil tussen een ding en dier. Bij dat laatste gaat het om een uniek levend wezen dat niet in massa productie gemaakt wordt in tegenstelling tot een product." Er is een groot verschil als je via internet iets van een hobbyist koopt of van een handelaar. "Als je een dier bij een hobbyist koopt, heb je weinig rechten en sta je al snel met lege handen. Als je van een professionele partij zoals een handelaar iets koopt, heb je volgens de wet wel rechten. Dan heb je bijvoorbeeld een veel langere klaagtermijn. De verkoper heeft een informatieplicht en er geldt een zwaardere bewijslast. Zo moet de verkoper als er iets mis gaat de eerste zes maanden aantonen dat de oorzaak van het defect niet bij het product of het dier heeft gelegen. In het geval van de vogelverkoper moet hij dus kunnen aantonen dat het virus niet bij hem vandaan komt", aldus Mr. Moira Hoen. Bij een defect product ga je terug naar de winkel, die de kans moet krijgen het te herstellen. Bij een dier kan dat anders liggen. Volgens Mr. Moira Hoen "heb je als eigenaar namelijk de plicht om zorg te verlenen aan je zieke dier. Als er sprake is van overmacht en het dier heeft met spoed zorg nodig, moet je een dierenarts raadplegen. Je moet wel onmiddellijk de verkoper in kennis stellen." In het geval van de zieke vogels hebben de eigenaren dus juist gehandeld en zou de vogelverkoper ook de dierenartskosten moeten vergoeden. Die dierenartskosten hangen bij deze gevallen namelijk direct samen met het ongeneeslijke virus dat bij de koop al aanwezig bleek te zijn geweest. Als u er niet uitkomt met de verkoper, kunt u allereerst een aangetekende brief sturen waarin u aangeeft wat er is misgegaan en hoe de situatie volgens u moet worden opgelost. Als dat niet helpt, kunt u juridisch advies inwinnen bij het Juridisch Loket of uw rechtsbijstandsverzekeraar of een advocaat raadplegen. 

Hoe koop je een gezonde papegaai?
Volgens veel deskundigen is een papegaai eigenlijk niet geschikt als huisdier, omdat de vogels in het wild in groepen in het oerwoud leven en in gevangenschap dus niet hun natuurlijk gedrag kunnen uitoefenen. Als je er toch een wil kopen, dan hebben Roelant Jonker en andere deskundigen de volgende tips:

- Koop niet via internet, dat leidt al gauw tot een impulsaankoop, terwijl een papegaai veel specialistische zorg nodig heeft en heel oud kan worden. Bereid je dus vooraf heel goed voor, bijvoorbeeld via Pakara , de bond voor liefhebbers, houders en kwekers van papegaaien. - Ga bij voorkeur naar een kweker met een gesloten bestand waar je eerst een band mee opbouwt en die je een poos kan volgen. Vraag of je contact mag opnemen met kopers die al eerder een papegaai bij hem hebben gekocht. Bij deze kwekers is bijna altijd een wachtlijst. - De papegaai moet bij de ouders zijn grootgebracht en door hen zijn gesocialiseerd. Het dier moet er gezond en glanzend uitzien, net als de ouders. De vogel moet zelfstandig eten, dat is als ze zo'n twee tot die maanden oud zijn. - De vogel moet aantoonbaar getest zijn door een dierenarts, een vaste voetring hebben en bij voorkeur een chip. - Zorg dat je het testbewijs en een koopovereenkomst op schrift krijgt met de afspraak over wat je recht is als de vogel iets blijkt te mankeren. - Het zijn zeer intelligente groepsdieren, dus je moet ze bij minimaal één andere soortgenoot plaatsen. Als je een papegaai alleen houdt, worden ze op den duur helemaal gek en gaan ze plukken en schreeuwen of vertonen ze andere gedragsproblemen. - Er zijn een paar speciaalzaken die papegaaien verkopen en kopers goed informeren, zoals  Hareco Dier en Vriend , Lorre & Co  en Dieca . Ter attentie: Dennis Papegaaien is eerder in Tros Opgelicht besproken.  

- De aanschafprijs van een gezonde papegaai uit een goed bestand die aantoonbaar getest is door een dierenarts is uiteraard wel wat hoger dan wanneer dat niet het geval is. Goedkoop blijkt achteraf echter alleen vaak duurkoop.

De collega's van Vroege Vogels hebben ook al aandacht besteed aan de verkoop van dieren via Marktplaats.