Het stookseizoen is weer begonnen! Wat kun je doen tegen rookoverlast?

Bij houtverbranding komen fijnstof, koolwaterstoffen (PAK’s) benzeen en koolmonoxide vrij. Rook uit kachels en open haarden is voor iedereen ongezond. Vooral mensen met luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten, ouderen en kinderen zijn er gevoelig voor. Zij kunnen meer en eerder klachten ontwikkelen door houtrook. Volgens het Longfonds, dat strijdt voor gezonde lucht en longen, zijn er in Nederland 1,2 miljoen mensen met een longziekte. Daarvan geven er 750.000 aan regelmatig benauwd te zijn door houtrook.

Welke maatregelen neemt de overheid tegen rookoverlast? Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) liet vorig jaar weten dat ze een volledig verbod op houtkachels niet ziet zitten. Wel gelden in ons land, twee jaar eerder dan in de rest van de EU, strengere regels voor nieuwe kachels. De zogeheten Ecodesign richtlijn is namelijk sinds januari 2020 van kracht. Hiermee worden aangescherpte emissie-eisen aan kachels gesteld. De subsidie op pelletkachels is door de staatssecretaris geschrapt.

Staatssecretaris Van Veldhoven vindt in de strijd tegen rookoverlast betere voorlichting voor kachel- en haardeigenaren belangrijk. In dat kader geeft, het is je wellicht ontgaan, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) sinds een jaar het ‘stookalert’ uit. Hiervoor wordt samengewerkt met het KNMI. Ziet het weerinstituut uit De Bilt ongunstige weersomstandigheden of is de lucht van slechte kwaliteit? Dan blijft rook langer hangen. Via het stookalert roept het RIVM mensen op om dan géén hout te stoken in kachels of open haarden.

Ben jij een thuisstoker? Op deze pagina zie je altijd de actuele stand van zaken omtrent het stookalert. Alles gebeurt op basis van vrijwilligheid. Steek je tijdens een alert toch een vuurtje aan? Dan wacht je geen straf.

Wordt er bij jou in de buurt door één of meer buren gestookt en heb je serieus last van de rook? Dan is de eerste stap die je kunt nemen aankloppen bij je buur. Verreweg de meeste eigenaren van een houtkachel of open haard zullen best openstaan voor overleg. Je kunt ze wijzen op het bestaan van het stookalert, zodat ze beter weten wanneer ze wel of niet moet stoken.

Kom je er niet uit met je buurman of -vrouw? Staatssecretaris Van Veldhoven vindt de aanpak van overlast een taak van gemeenten. Die kunnen iemand een stookverbod opleggen. In de praktijk is het echter moeilijk om te uit te maken óf er echt sprake is van hinderlijke en normoverschrijdende rook. Dwingende stookverboden worden daardoor nauwelijks opgelegd.

De staatssecretaris ontwikkelt daarom nu, met onderzoekers van TNO, een systeem dat uitsluitsel moet geven in disputen over rook. Gemeenten kunnen dat gebruiken om metingen uit te voeren in de rook uit een schoorsteen.

Overlast kan ook komen door een bouwtechnisch probleem. Te denken valt aan een verkeerd aangelegd rookkanaal, waardoor er rook- of stankoverlast is. Vermoed je dat hier sprake van is bij een buurtgenoot? In een gemeente kan de afdeling Bouw- en Woningtoezicht bij een woning nagaan of hier sprake is en optreden.

De hinderbepaling die in het Bouwbesluit 2012 staat geeft de gemeente houvast om op te treden. In artikel 7.22 van het Bouwbesluit staat dat het verboden is hinderlijke rook, roet, walm of stank te verspreiden. Je kunt je gemeente (schriftelijk) verzoeken om handhavend op te treden.

Als je weet dat degene die rookoverlast geeft in een huurwoning woont, klop dan aan bij de verhuurder. Die kan onderzoek doen en de verhuurder aanspreken op overlast.

Wil je gezellig een vuurtje stoken én rekening houden met je eigen buren? Milieu Centraal heeft 10 tips voor houtkachel en open haard om minder ongezond te stoken.