Het nieuwe vasten: 40 dagen geen Facebook

Het vasten is herontdekt en actueel gemaakt. Die indruk heeft cultuur- en kerkhistoricus Peter Nissen. ,,Je ziet de laatste jaren meer jongeren die bewuster leven en aan zichzelf willen bewijzen dat ze niet afhankelijk zijn van dat glaasje wijn iedere dag, die sigaret of social media.''

Vasten is een van oudsher katholieke traditie. De vastentijd, tegenwoordig door de kerk veertigdagentijd genoemd, begint op Aswoensdag, de dag na carnaval en duurt tot Pasen. Deze periode duurt 46 dagen; 40 dagen wordt er gevast, op zondagen niet. ,,Vasten was vroeger een verplicht nummer voor iedere katholiek. Veel gelovigen haalden opgelucht adem, toen vanaf de jaren '60 minder strikt hierop werd gehamerd'', zegt Nissen.

Jarenlang was er nauwelijks nog aandacht voor het vasten, het katholieke vasten was zo goed als verdwenen, maar nu lijkt de religieuze traditie ook buiten kerkelijke kringen ineens populair. ,,In protestantse kringen zie je het meer en ook - zoals wij dat noemen - 'ongebonden spirituelen' omarmen het.'' Dat kan te maken hebben met de komst van moslims naar Nederland en hun vastenmaand ramadan. ,,Op scholen, universiteiten en het werk is de ramadan een jaarlijks terugkerende gewoonte geworden. ''

Het vasten is een 'oefening in bewustwording' geworden, volgens Nissen. ,,Ik zie het bijvoorbeeld bij studenten, zij willen aan zichzelf bewijzen dat ze zich los kunnen maken van verslavingen, zoals tv kijken, Facebook en Twitter.'' Het aspect 'delen met anderen', een belangrijk onderdeel van het traditionele vasten, is echter zo goed als verdwenen. ,,Mensen vasten nu voor zichzelf, om iets aan zichzelf te bewijzen. Schenkingen aan goede doelen zijn nauwelijks aan de orde.''

Nissen zelf gebruikt de vastenperiode om een boek over vasten te lezen en voor hem belangrijke passages daaruit te delen via Facebook. ,,En ik laat tot Pasen mijn alcohol en borrelnootjes staan.''

ANP