Heb je garantie op een vervangend product als je aankoop kapot gaat?

We kennen het allemaal wel. Een (elektrisch) apparaat gaat vrij kort na aanschaf kapot, terwijl je mag verwachten dat het product veel langer mee zou gaan. Gelukkig kun je je in dat geval vaak op de garantie beroepen. Maar gaat de garantieperiode eigenlijk opnieuw in als je een vervangend product krijgt van de winkelier?

Het is altijd vervelend als een (elektrisch) apparaat kapot gaat, al helemaal als je het nét nodig hebt. Helaas is het praktisch onvermijdelijk en krijgen we er vroeg of laat allemaal wel een keer mee te maken.

In het geval van een waterkoker of melkopschuimer valt het leed nog wel te overzien, maar als het gaat om duurdere apparaten zoals een televisie, telefoon of laptop wordt het al een stuk vervelender. Je zit wellicht een tijdje zonder en je hebt je laptop en telefoon ook nodig voor je werk.

Gelukkig kun je je in dit soort situaties vaak beroepen op de garantie. Dat is om te voorkomen dat de winkelier of fabrikant niet thuis geeft bij klachten of problemen, mocht blijken dat je de spreekwoordelijke kat in de zak hebt gekocht. Je mag er immers op rekenen dat een product deugdelijk is en enige tijd mee gaat.

De garantie geeft je recht op (gratis) reparatie, geld terug of een vervangend product. Maar gaat de garantietermijn eigenlijk opnieuw in als je van de fabrikant of winkelier een nieuw product ontvangt?

Als vuistregel geldt dat een aankoop "moet bieden wat je ervan mag verwachten". Ook geldt dat het product "de eigenschappen heeft die je voor normaal gebruik mag verwachten én voor een periode die je mag verwachten".

Omdat dit per product verschilt, is er géén vaste (standaard)termijn voor garantie. In veel Europese landen geldt een wettelijke garantieperiode van twee jaar. In Nederland is dat niet het geval, ook al denken veel mensen dat dit wel zo is.

Wettelijk geldt de (enigszins vage) definitie dat een product zo lang mee moet gaan "als je ervan mag verwachten", en dat is per product(soort) verschillend. Van een wasmachine van een A-merk mag je immers verwachten dat deze véél langer mee gaat dan een merkloze waterkoker van twee tientjes.

Wél geldt dat in Nederland de garantietermijn 'minimaal' twee jaar is.

Er is dus een verschil tussen de wettelijke garantietermijn (die in Nederland feitelijk niet bestaat) en de wettelijke garantie die voorschrijft dat je in principe "altijd recht hebt op een goed product".

Ook wordt onderscheid gemaakt tussen problemen die zich voordoen binnen 12 maanden na aankoop en problemen die zich 12 maanden (of langer) ná aankoop voordoen. In het eerste geval gaat de wet ervan uit dat het product al niet in orde was toen je het kocht en heb je vrijwel altijd recht op gratis reparatie of vervanging, tenzij de verkoper kan bewijzen dat er sprake is van verkeerd gebruik.

Gaat het product stuk door onjuist of onzorgvuldig gebruik, en is dat dus jouw schuld? Dan geldt de garantie niet en heb je geen recht op (gratis) reparatie, een vervangend product of je geld terug. Dit geldt ook bij slijtage door normaal gebruik: producten hebben immers niet het eeuwige leven en zijn op den duur gewoon op.

Maar gaat een product bij normaal gebruik kort(er) mee dan verwacht? Is het product al kapot bij aankoop? Is het incompleet? Of werkt de software na korte tijd niet meer? Dan is er sprake van een ondeugdelijk product, wat soms ook wordt omschreven als non-conformiteit.

En dan heb je in principe recht op reparatie, teruggave van het aankoopbedrag of een vervangend artikel. Maar wat gebeurt er eigenlijk met de garantie als je voor de laatste optie kiest?

De wettelijke garantie bedraagt dus 'minimaal' twee jaar. Stel, je koopt een nieuwe laptop waar twee jaar garantie op zit, maar deze gaat na anderhalf jaar kapot. Je beroept je op de garantie, en omdat reparatie geen optie is, krijg je van de verkoper een vervangend exemplaar. Gaat de garantie dan eigenlijk opnieuw in?

Het antwoord op deze vraag is 'nee'. Gaan we uit van bovenstaande voorbeeld, dan is het niet zo dat je op de vervangende laptop opnieuw twee jaar garantie hebt.

De Consumentenbond stelt: "Als een product tijdens de garantieperiode wordt gerepareerd of vervangen, gaat de garantie niet opnieuw in. Koop je dus een camera met 2 jaar garantie en wordt het toestel na 1 jaar vervangen omdat het kapot is, dan heb je op je nieuwe nog 1 jaar garantie."

Naast de wettelijke garantie heb je ook nog verkopersgarantie en fabrieksgarantie. De voorwaarden daarvan worden bepaald door de verkoper en fabriek en het is dan ook aan te raden om deze goed door te nemen.

In deze voorwaarden kan namelijk ook iets staan over de garantietermijn. Als dat korter is dan de wettelijke garantie (waar in Nederland zoals toegelicht geen vaste termijn voor geldt, anders dan dat deze 'minimaal twee jaar' bedraagt), gaat de wettelijke garantie alsnog voor. Het is dus mogelijk dat verkopersgarantie bijkopen niet zoveel zin heeft omdat de wettelijke garantie feitelijk al voldoende bescherming biedt. Dit is echt afhankelijk van de voorwaarden die de leverancier stelt.

Oók als de verkopers- of fabrieksgarantie is verlopen, heb je volgens de wet recht op een deugdelijk product. En dus op reparatie of vervanging, als het product toch eerder kapot gaat dan je mag verwachten.

Het kopen (aanvullende) verkopersgarantie kan volgens de Autoriteit Consument & Markt wél zinvol zijn als in de voorwaarden staat dat je langer garantie krijgt dan bij wettelijke garantie. Soms staat in de voorwaarden ook dat de verkoper een helpende hand biedt als het product door jouw eigen toedoen kapot gaat.

Als een product kapot gaat, moet je je altijd melden bij de verkoper of leverancier, niet bij de fabriek. Omdat de verkoper degene is die het product heeft verkocht, is diegene verantwoordelijk voor het afhandelen van eventuele klachten of problemen.

Geeft de verkoper niet thuis? Dan kun je gebruik maken van de voorbeeldbrief die door de Autoriteit Consument & Markt beschikbaar is gesteld. Zo kun je vragen om gratis reparatie of vervanging van het product.

Bekijk de voorbeeldbrief bij de ConsuWijzer van de ACM.

Bron: Autoriteit Consument & Markt, Consumentenbond, Rijksoverheid