Grote verschillen in wachttijd voor zwemles, tekort aan instructeurs

De zwembranche heeft de inhaalslag na de coronaperiode nog niet ingelopen. En ouders die hun kinderen op zwemles willen sturen, lopen tegen meerdere obstakels aan. De kosten zijn voor sommige gezinnen aan de hoge kant én de wachttijd voor een eerste zwemles voor kinderen is vaak behoorlijk lang. Deze kan namelijk oplopen tot 24 maanden. Maar de verschillen over het land zijn groot. Dat blijkt uit een steekproef van consumentenprogramma Kassa. Belangrijkste oorzaak is een groot tekort aan zweminstructeurs.

De redactie van Kassa heeft een steekproef gehouden onder zo'n vijftig aanbieders van zwemles, bestaande uit gemeentelijke zwembaden, zwemscholen, lokale reddingsbrigades en zwemverenigingen in de provinciehoofdsteden. Daar kwam onder meer uit dat de wachttijd in sommige gemeentes flink kan oplopen.

Regionaal zijn de wachttijden groot. Uit onze steekproef onder zwemlesaanbieders in de provinciehoofdsteden blijkt dat de langste wachttijden in Den Haag, Utrecht en Middelburg zijn. Daar moeten kinderen soms wel tot 24 maanden wachten om zwemles te krijgen.

Daarna volgen Haarlem en 's-Hertogenbosch met 18 maanden wachttijd, en vervolgens komen Groningen en Leeuwarden met een wachttijd van 12 maanden.

Wie zijn of haar kind snel op zwemles wil hebben, kan het beste terecht in Maastricht. Daar was de wachttijd bij een aanbieder slechts vier maanden.

Door de lange wachttijd zijn kinderen op jonge leeftijd niet zwemveilig en lopen ze langer risico op verdrinking in de buurt van water, stellen zweminstructeurs. De wachttijden waren al opgelopen na de coronaperiode toen de zwembaden gesloten waren.

Maar dat is niet de belangrijkste oorzaak. Wat dan wel?

De wachttijden worden voornamelijk veroorzaakt door een tekort aan zweminstructeurs. Dat stelt Titus Visser, directeur van de Nationale Raad Zwemveiligheid.

"Het imago van een zwemdocent is niet even aantrekkelijk", zegt Visser. "Op ROC's kiezen minder leerlingen voor de opleiding. In sommige gevallen wordt het ook niet meer aangeboden, omdat er weinig vraag naar is."

Ook Peter van Dasselaar, eigenaar van een zwemschool in Friesland, spreekt over het gebrek aan zwemdocenten. Er moeten meer instructeurs opgeleid worden. Het probleem ligt volgens Van Dasselaar ook aan het feit dat het geen fulltimebaan is.

Van Dasselaar: "Je moet het vooral heel leuk vinden om te doen. Want de werktijden zijn altijd na schooltijd en in het weekend. Als je alle uren bij elkaar op telt dat je kan werken, kom je uit op 25 uur per week. Het is een prachtig beroep, maar geen volledige baan."

Het aantal kinderen zonder zwemdiploma is inmiddels meer dan verdubbeld ten opzichte van 2018. In 2018 had 6 procent van de kinderen geen zwemdiploma. Dit percentage is gestegen naar 13 procent in 2022.

Voornamelijk kinderen van wie de ouders een laag inkomen hebben, hebben geen zwemdiploma. Ook behoort ruim een kwart van de kinderen met een migratieachtergrond tot de groep kinderen zonder zwemdiploma.

De kosten voor zwemles kunnen oplopen tot meer dan 100 euro per maand, blijkt uit de steekproef van Kassa. De zwemschool van Peter van Dasselaar zit met de maandelijkse prijs in het midden.

"We hebben de afgelopen jaren heel veel kosten gemaakt door corona, de energiecrisis maar ook de inflatie. Daardoor hebben wij de prijzen moeten verhogen", zo stelt Van Dasselaar. Hoewel Van Dasselaar de hogere kosten niet volledig heeft doorgerekend, zijn er tóch ouders die deze prijzen niet kunnen betalen: "Als je al een aantal keer een regeling hebt getroffen en er wordt niet betaald, dan moeten wij ook zeggen dat het ophoudt."

Vaak kunnen ouders met een minimuminkomen een vergoeding aanvragen via fondsen die door de gemeenten worden gesubsidieerd of via de gemeente zelf. De hoogte van het inkomen van ouders en het bedrag dat zij vergoed krijgen, kan per gemeente echter nogal verschillen.

"We zouden heel graag zien dat dat uniformer wordt, en ook laagdrempeliger", zegt Titus Visser. De gemeenten en fondsen moeten samenwerken, volgens hem. "Gemeentes onderling en ook de fondsen moeten afspraken maken over hoe zo'n regeling in elkaar zit én dat het in alle gemeenten hetzelfde is."

De vergoedingen moeten volgens Visser ook genoeg zijn om het A-, B- én C-diploma te dekken. "Wij hechten er enorm aan dat die regeling erin voorziet dat je alle drie de diploma’s haalt."

In de ene gemeente moet jouw kind aanzienlijk langer wachten op zwemles dan in de andere gemeente. Hieronder de ranglijst van de langste wachttijd per provinciehoofdstad.

Den Haag: 24 maanden
Middelburg: 24 maanden
Utrecht: 24 maanden
Haarlem: 18 maanden
's-Hertogenbosch: 18 maanden
Groningen: 12 maanden
Leeuwarden: 12 maanden
Zwolle: 7 maanden
Arnhem: 6 maanden
Assen: 6 maanden
Lelystad: 6 maanden
Maastricht: 4 maanden