Goede wijnglazen: zo kies je het juiste wijnglas voor de juiste wijn

Maakt het eigenlijk uit welk wijnglas je kiest voor je favoriete rode of witte wijn? Of kun je zomaar een glas of mok uit de kast pakken en volschenken? Voor wijndocent en vinoloog Ingrid Larmoyeur bestaat hier geen twijfel over. Echte wijnliefhebbers houdt ze voor: gun jezelf het plezier van goede wijnglazen. Welk soort glas past er dan het beste bij rood, wit of champagne? Lees de tips van een wijnkenner.

Ingrid Larmoyeur ontwikkelde al in haar studententijd een passie voor wijnen. Daarom is ze vinoloog geworden en geeft zij nu als wijndocent les bij het Wijninstituut. Hoe komt een goed glas wijn het best tot zijn recht? Het draait allemaal om de grootte, de vorm en het materiaal van wijnglazen, houdt ze haar cursisten voor.

Kost het de wijnexpert moeite om mensen ervan te overtuigen dat het glas ertoe doet? “Het ligt eraan of je van wijn houdt of niet”, zegt Larmoyeur half schertsend. “Sommige wijnliefhebbers weten wel dat je voor wit een wat kleiner glas nodig hebt dan voor rood. De overgrote meerderheid van de mensen drinkt gewoon een wijntje. Dat doen ze uit de glazen die ze hebben staan en daar denken ze verder niet over na.”

“Ik las een keer een leuk citaat: ‘Slechte wijn kun je het beste uit slechte wijnglazen drinken’. Voor een heel eenvoudige wijn maakt het glas misschien niet zoveel uit. Maar tegen mensen die af en toe een mooie wijn kopen en echte wijnliefhebbers zeg ik: gun jezelf het plezier van goede wijnglazen. Uit welk glas je drinkt, maakt verschrikkelijk veel uit. ”

De vorm en de omvang van een wijnglas beïnvloeden de manier waarop je de wijn ruikt en proeft, legt Larmoyeur uit. Zo zorgen sommige glazen ervoor dat de aroma's beter vrijkomen, terwijl andere glazen de smaakintensiteit versterken of zelfs de zuurgraad anders doen overkomen.

We nemen de glazen voor populaire soorten wijn stuk voor stuk door. De moraal van het verhaal: stem in elk geval de grootte van je glas af op welke wijn je drinkt.

Wat kenmerkt een geschikt wijnglas voor rode wijn? Deze hebben een bredere opening en zijn wat groter van formaat. Hierdoor kan de wijn goed "ademen" en komen de aroma's optimaal vrij.

“Een krachtige rode wijn met veel tannines, zeg maar dat stevige en stroeve wat je ook bij sterk gezette thee hebt, heeft ruimte nodig in het glas. Dan kan die wijn zich mooi ontplooien en zijn aroma’s afgeven. Een groot glas is dan heel fijn. Dan kun je de wijn laten walsen, dat is dat ronddraaien, waarna je even je neus in het glas steekt. Ruiken is een deel van de voorpret. Je ruikt bijvoorbeeld citrus, appeltjes of bramen… noem het allemaal maar op. Dan heb je al een idee van wat er komen gaat.”

“Mensen realiseren zich niet dat ruiken heel belangrijk is voor de beleving van je wijn. Knijp je neus maar eens dicht en neem dan een slok. Je ruikt en proeft niks, net alsof je verkouden bent. Proeven is dus voor een groot deel ook ruiken. De geur die in je neus komt, wordt voor een groot deel bepaald door de grootte van het glas. ”

Voor rode wijn heb je ook bolvormige glazen. “Ik noem ze vissenkommetjes… dat zijn echt glazen voor Bourgogne-wijnen en andere wijnen van de druivensoort Pinot Noir. Een rode Bordeaux wordt heel verdrietig in zo’n bolvormig wijnglas. Andersom geldt hetzelfde. Giet je een Bourgogne in een normaal wijnglas, dan merk je maar de helft van hoe magisch die wijn zou kunnen zijn.”

Wat kenmerkt een geschikt wijnglas voor witte wijn? Deze zijn over het algemeen smaller en iets kleiner dan rode wijnglazen. De kleinere opening zorgt ervoor dat de aroma's geconcentreerd blijven.

“Witte wijnen en rosé zijn vaak wat lichter en eleganter”, legt Larmoyeur uit. “Daar past een kleiner wijnglas beter bij. Als je die in een groot glas serveert dan vervluchtigt de geur. Dan krijg je maar de helft of een kwart van die wijn mee en dat is zonde. Witte wijn drink je daarom uit een kleiner glas.”

Wat kenmerkt een geschikt wijnglas voor witte mousserende wijn zoals champagne? Voor deze soorten wijn zijn speciale lange, smalle glazen ontwerpen. Die vorm zorgt ervoor dat de bubbels langer intact blijven.

We gaan weer richting de kerstdagen en oud en nieuw. Mensen drinken dan meer mousserende wijnen zoals champagne. Uit welk glas drink je die het beste? “Vroeger had je de coupe. Een plat glas, een soort kommetje. Dat schijnt gevormd te zijn naar de linker borst van Marie Antoinette, de echtgenote van koning Lodewijk XVI”, weet Larmoyeur te vertellen.

“Het is een mooie legende, ik weet alleen niet of die waar is. Soms zie je nog weleens op een champagnefeestje zo’n hele toren van coupes. Bovenin wordt dan de champagne ingeschonken dat dan doorsijpelt naar alle glazen eronder.”

Toch is de ouderwetse, platte coupe niet geschikt voor champagne, vindt de wijnexpert. “Waarom drink je bubbelwijn? Omdat er bubbels in zitten… maar die vervluchtigen heel snel in een breed glas. Hoe leuk de coupe er ook uitziet, ik zou deze niet willen adviseren.”

Mousserende witte wijn zoals champagne drink je het beste uit een flûte. “Dat is een hoog en smal glas. Op recepties zie je vaak heel kleine glaasjes die helemaal vol worden geschonken. Daar kan de wijn niet in ademen. Voor goedkope bubbeltjeswijn is dat niet zo erg. Maar als je een mooie, dure champagne koopt dan is het fijn als die een beetje ruimte heeft in z’n glas en dat je die kunt ruiken. Daarvoor neem je een flûte die een slag groter is en die een hoge tulpvorm heeft. Ik raad ook aan om het glas niet helemaal tot de rand toe vol te schenken. Dan komt je mousserende wijn beter tot uiting. Dit geldt in het algemeen voor wijnglazen: nooit helemaal volgooien! Want dan ruik en proef je niks.”

Wat kenmerkt een geschikt wijnglas voor dessertwijn? Voor aperitief- en zoete dessertwijnen, zoals port, sherry en madeira is een kleiner glaasje perfect.

Het kleinste slag glazen dat Larmoyeur wil uitlichten is voor wijnen die je doorgaans voor of na de maaltijd drinkt, de aperitief- en dessertwijnen. “Deze zijn iets kleiner dan de glazen voor witte wijn, maar niet van die heel kleine rotglaasjes. Je kunt er ook witte wijnglazen voor gebruiken, waar je wat minder in schenkt.”

“Maar als je wat wilt met je collectie glazen dan zou ik beginnen met een standaard glas voor rood en wit en eventueel champagneglazen. Dessertwijnen worden nu eenmaal minder gedronken.”

Larmoyeur snapt best dat mensen twijfelen aan haar betoog over het belang van goede wijnglazen. Voor hen heeft ze een praktisch advies voor thuis: “Als je denkt, klopt dat nou wel wat die gekke wijnjuf zegt? Dan is mijn grote tip: houd je eigen wijnproeverij en ruk eens wat glazen uit de kast. Dat mag een sapglas zijn of je favoriete wijnglas, zodat je uiteindelijk een kleine verzameling verschillende glazen hebt. In elk glas giet je dan twee of drie slokken wijn.”

“Pak het glas en probeer de wijn even te laten walsen. Ruik eraan, wals nog een keer en neem dan een slokje. Doe dat bij al die glazen. Als je denkt, dat is wel wat veel alcohol achter elkaar… spuug het dan na het proeven uit.”

“Realiseer je ondertussen dat de vorm van een glas maakt dat een wijn anders je mond binnenkomt. Een glas dat heel smal is van boven giet de wijn recht op je tong. Daar zitten andere smaakreceptoren, waardoor je ineens veel meer zuren proeft.”

Larmoyeur weet zeker dat het resultaat van de glazentest menig scepticus zal overtuigen. “Schrijf bij elk glas op: ruik ik nou veel of weinig? Proef ik veel verschillende nuances of niet? Proef ik zuren en tannine, zeg maar dat stevige en stroeve wat je ook bij sterk gezette thee hebt? Dat soort details ruikt en proeft in verschillende glazen echt anders. Bij het ene glas kunnen de zuren wegvallen. Bij het andere kun je niet ruiken omdat je niet kunt walsen. En dat is allemaal zonde van de mooie wijn die je koopt.”

Stel, je bent overtuigd geraakt en gaat op zoek naar een nieuwe set wijnglazen van een wat betere kwaliteit. Waar koop je die dan? “Voor diverse merken glazen kun je naar een wijnwinkel gaan, waar ze meer dan alleen maar wijn verkopen. En je kunt natuurlijk op internet heel veel kopen.”

“Ik raad niet aan om voor een paar euro wijnglazen te kopen bij Hema, Action of Ikea. Ik heb niks tegen die winkels, maar ze hebben doorgaans geen echt goede wijnglazen.”

Welke toonaangevende merknamen zijn er momenteel? “Er zijn diverse merken te vinden die glazen en kristallen wijnglazen verkopen zoals Riedel, Spiegelau of Schott Zwiesel en het Nederlandse Royal Leerdam. Of, veel duurder en exclusiever, merken als Zalto. Ze hebben allemaal veel verschillende series.”

De duurste en beste glazen zijn gemaakt van kristal, maar die kosten wel wat meer dan wijnglazen van glas. “Een goed wijnglas van kristal dat door wijnkenners is ontwikkeld heeft ongeveer de 'vanaf prijs' van een goede fles wijn, zo ongeveer 10 euro. Maar wijnglazen gemaakt van glas van een gerenommeerd merk zijn ook goed van kwaliteit.”

Sinds de coronalockdowns van een paar jaar geleden bespeurt Larmoyeur een trend die haar aanstaat: “We drinken minder alcohol, maar als we een glas wijn drinken dan willen we er meer van genieten. Daarvoor koop je een iets betere wijn. Een fijn wijnglas past ook in die trend. Zoek een glas uit bij het type wijn dat jij het meest drinkt. Geheid dat je er dan meer van gaat genieten. Dat is wat mij betreft een mooi voornemen voor deze kerst.”