Glas weggooien: welke soorten glas mogen wel én niet in de glasbak?

Een wijn- of sapfles. Potjes pindakaas en jam. Maar ook een ovenschaal, servies en drinkglazen. In praktisch ieder huishouden vind je producten die verpakt zijn in glas en gebruiksvoorwerpen die van glas gemaakt zijn. Maar hoe moet je al dat glaswerk eigenlijk weggooien? Kan ieder type glas in de glasbak? Zijn er glassoorten die absoluut niet in de glasbak horen? Waar hoort ongeschikt glaswerk dan wél thuis? En wat doe je met de dop of met het deksel? In dit artikel lees je er alles over.

Een ommetje naar de glasbak met in de hand een goedgevulde tas vol rinkelend glaswerk. Deze situatie zal velen wellicht bekend voorkomen: volgens schattingen van Milieu Centraal komt zo'n 73 procent van de glazen potten en flessen terug voor recycling.

In het kader van duurzaamheid en het milieu is recyclen van glaswerk verstandig. Glas kan namelijk oneindig worden gerecycled. En door glas te recyclen in plaats van telkens nieuwe potten of flessen te maken, worden grondstoffen en energie bespaard. Uiteindelijk scheelt dat ook in de portemonnee: fabrikanten hoeven namelijk geen gloednieuw glaswerk te kopen voor iedere batch die van de productielijn rolt.

Als het tijd wordt voor een tochtje langs de glasbak, kan dat natuurlijk gaan om lege flessen vruchtensap en potten soep of pindakaas. Flessen wijn behoren echter ook tot de mogelijkheden, en wat te denken van glazen bekers en servies? Kortom, glaswerk wordt voor verschillende producten gebruikt als verpakkings- of productiemateriaal en komt in verschillende vormen, kleuren en maten. Waar moet je dat glaswerk allemaal kwijt?

Het antwoord op deze vraag is eenvoudig: nee, niet al het glaswerk is geschikt voor de glasbak. De glasbak is alleen bedoeld voor zogenaamd verpakkingsglas. Dat zijn grote én kleine glazen flessen of potten waar bijvoorbeeld drank, eten, cosmetica, medicijnen, parfum of babyvoeding in heeft gezeten.

In het geval van flessen bier is de inzameling bovendien een geval apart. De meeste grote brouwers hanteren immers statiegeld. Voor een groot aantal overwegend kleinere en/of zelfstandige brouwerijen is het logistiek echter uitdagend om hieraan mee te doen. Zo kan er sprake zijn van heel specifieke afvulsystemen, waardoor niet alle bierflesjes zonder meer geschikt zijn voor hergebruik door willekeurige andere brouwerijen.

Het komt ook voor dat deze brouwers iets afwijkende vormen en formaten glaswerk gebruiken, soms zelfs met een logo of reliëf erin. Dergelijk 'uniek' glaswerk kan niet zomaar door andere brouwerijen worden hergebruikt, en dat maakt flessen inzamelen voor statiegeld voor sommige brouwers een grote opgave. 

Op het etiket van jouw bierflesje zie je of er statiegeld wordt gerekend of niet. Bierflesjes waar géén statiegeld op wordt geheven, hoor je na gebruik in de glasbak te gooien. Statiegeldflessen zijn natuurlijk uitgezonderd van dit artikel, want deze horen in de statiegeldautomaat, niet in de glasbak.

Maar er is natuurlijk veel meer glaswerk dan bierflessen. Hoe zit het eigenlijk met al dat andere glazen verpakkingsmateriaal?

Kijk je op het etiket dat op de overige glazen verpakkingen zit, dan zie je in de meeste gevallen onderstaande symbolen – of een variant daarop – staan. Zo weet je dat dit stuk glaswerk thuishoort in de glasbak.

Deze symbolen staan voornamelijk op de etiketten op glaswerk waar eten of drinken in heeft gezeten. Op een fles parfum wordt dit uit esthetische overwegingen vaak achterwege gelaten, of wordt het recyclinglogo heel subtiel weggewerkt aan de onderzijde van de fles.

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

En dan nu een domper voor degenen die uit gemakzucht al het glaswerk in de glasbak gooien. Niet al het glas is geschikt om te recyclen: er zijn namelijk meer dan genoeg soorten glaswerk die niet in de glasbak mogen worden weggegooid.

Welke glassoorten dat precies zijn? Daar gaan we het nu over hebben.

Er is dus een categorie verpakkingsglas, en omgekeerd is er óók een categorie niet-verpakkingsglas, zou je kunnen stellen. Dat is echter geen specifieke, unieke glassoort, maar is eigenlijk meer een verzamelnaam van verschillende glassoorten die om uiteenlopende redenen niet geschikt zijn voor recycling.

Dat alles heeft te maken met de wisselende kwaliteit en samenstelling van verschillende soorten glaswerk. Als verschillende glassoorten allemaal in dezelfde glasbak belanden, levert dit problemen op in het recyclingproces en wordt het lastiger om kwalitatief hoogwaardig glas te vervaardigen uit het voor recycling aangeleverde materiaal. 

We bespreken een aantal gebruikelijke, vaak voorkomende glassoorten die je niet in de glasbak mag gooien. Uiteraard vertellen we je ook waar je deze glassoorten dan wél weg kunt gooien.

Bij kristalglas kun je denken aan specifieke drinkglazen met een luxe uitstraling, zoals whiskyglazen en een karaf voor water of sterke drank. Maar ook sommige glazen kandelaars, kaarsenhouders of zelfs asbakken kunnen van dit materiaal worden gemaakt. 

Vaak zijn ze relatief zwaar en zit er een patroon of reliëf in het glaswerk. Omdat dit type glaswerk loodoxide bevat, mag dit type glas niet in de glasbak, want anders komt dit tijdens het recyclen in het nieuwe glaswerk terecht. Dit soort glaswerk hoort bij het restafval.

Gloeilampen en halogeenlampen zijn voor een groot deel van glas, maar toch horen ze niet in de glasbak. Beide soorten lampen zijn namelijk van gehard glas en horen bij het restafval. 

Daarnaast heb je nog ledlampen, spaarlampen en tl-buizen. De laatste twee bevatten kwik, en mogen niet in de glasbak worden gegooid. Voor alle drie de soorten geldt dat je ze in supermarkten kunt inleveren: vaak staan er speciale bakken of inzamelpunten voor dit soort lampen in de supermarkt, doorgaans naast de statiegeldautomaat. Een ledlamp mag je overigens ook in de bak bij elektrische apparaten gooien.

Het glaswerk in jouw spiegel hoort ook niet in de glasbak. Dit type glas is namelijk vensterglas met een laagje metaal, meestal aluminium, koper of brons. Dit materiaal moet je inleveren bij de milieustraat of bij het afvalscheidingsstation, en wel in de bak voor vlakglas. Je kunt dit type glas ook inleveren bij de glashandel. 

Ook vensterglas van ruiten hoort niet in de glasbak. Dit mag je eveneens weggooien in de bak voor vlakglas of inleveren bij de glashandel. 

Dan is er ook nog het glaswerk in (foto)lijsten. Dit type glas kan ook vensterglas zijn, en hoort net als bovenstaande glassoorten in de bak voor vlakglas of mag worden ingeleverd bij de glashandel. 

Benieuwd waar je zoal terecht kunt met dit type glaswerk? Raadpleeg dan deze kaart voor een overzicht van verschillende inzamelpunten.

Dit type glas tref je in bepaalde soorten servies, bijvoorbeeld serveerschalen of fruitschalen. Opaal glas is niet transparant, en dat is een esthetische keuze. Om dit glas te vervaardigen, is echter fluor nodig, en om die reden mag dit glaswerk niet in de glasbak. Dit mag je weggooien bij het restafval.

Voor de hand liggende voorbeelden van producten die van deze glassoort zijn gemaakt, zijn theeglazen en glazen ovenschalen. Omdat dit materiaal zoals gezegd hittebestendig is, kan het veel hogere temperaturen weerstaan dan de meeste andere glassoorten.

Dat is natuurlijk exact wat je verwacht van een ovenschaal, maar dit betekent wél dat deze glassoort niet in de glasbak mag. Anders krijg je na recycling half of niet gesmolten stukken glas in het eindproduct, en heb je een onzuiver restproduct waarvoor geldt dat het moeilijker is om er kwalitatief hoogstaand nieuw glaswerk van te vervaardigen. Dit soort glaswerk mag gewoon bij het restafval. 

Van een glazen schaal weet je soms niet zeker van welk type glas het precies gemaakt is. Dat kan gaan om gewoon glas, maar wellicht is het wel hittebestendig. Met het blote oog kun je dat niet zien, en dit soort glas mag dan ook bij het restafval. 

Aardewerk (of keramiek) wordt vaak gebruikt voor servies, zoals borden en mokken. Het ligt voor de hand om deze voorwerpen in de glasbak te gooien, maar met glas heeft het niks te maken: het is compleet ander materiaal. Dit materiaal hoort dan ook bij het restafval en mag zelfs bij het puinafval op het afvalscheidingsstation. 

Vazen en sierflessen kunnen van allerlei materiaal gemaakt zijn, zowel van glas als keramiek. In het geval van glas geldt dat vaak niet zo eenvoudig te zien is van welke glassoort dit soort spullen gemaakt zijn. Daarom moeten deze voorwerpen bij het restafval worden weggegooid.

Het is niet nodig om verpakkingsglas dat in de glasbak gaat te wassen of om te spoelen. Dat gebeurt in de glasfabriek. Het wordt wél gewaardeerd als je het glaswerk een beetje schoon schraapt als er nog het één en ander aan restanten in zit.

Voor volle of zelfs ongeopende potten etenswaren waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken is, geldt dat je de inhoud het beste wel even weg kunt gooien voordat je het glas in de glasbak gooit.

Het antwoord op bovenstaande vraag is afhankelijk van de materiaalsoort. 

Metalen deksels kunnen in het recyclingproces eenvoudig van het glaswerk worden gescheiden, en recyclingbedrijven verdienen er zelfs aan omdat ze dit materiaal later in bulk aanbieden aan bedrijven die metalen voorwerpen recyclen. Een metalen deksel kun je dan ook gerust op het glazen potje laten zitten, dat is geen enkel probleem. Maar weggooien in de PMD-container is natuurlijk ook een optie.

Plastic deksels horen daarentegen eigenlijk niet thuis in de glasbak: deze kun je het beste bij het PMD-afval weggooien. Ook plastic wordt uiteindelijk wel uit de glasstapel gevist, maar het is een kleine moeite om het zélf even weg te gooien voordat de glazen pot of fles in de glasbak belandt.

Niet alleen de samenstelling van verschillende glassoorten kan verschillen, dat geldt natuurlijk ook voor de kleur. Maakt het eigenlijk uit of je verpakkingsglas in verschillende kleuren in dezelfde bak gooit?

Wit – of eigenlijk kleurloos en doorzichtig – glas komt het meest voor: zo'n 60 procent van al het glaswerk valt in deze categorie. Wit glas hoort – voor zover mogelijk – dan ook apart ingezameld te worden, want bij het recyclen kan er alléén nieuw wit glaswerk worden gemaakt uit restanten wit glas. Als in het aangeboden materiaal ook glaswerk in andere kleuren zit, is er sprake van onzuiverheden en kost sorteren en scheiden meer tijd en energie. 

Maar niet iedere gemeente heeft een aparte glasbak voor wit glas. Hoe zit dat precies? Er zijn drie systemen voor glasinzameling, en dat verschilt per gemeente. Sommige gemeenten bieden drie bakken aan: één voor wit glas, één voor groen glas en één voor bruin glas. Andere gemeenten maken slechts onderscheid tussen wit glas en gekleurd glas, en hebben dus twee verschillende bakken. En tot slot zijn er óók gemeenten die al het glas in één bak verzamelen.

Als jouw gemeente slechts één bak heeft voor al het glaswerk, is dat op zich geen probleem. Er zijn namelijk genoeg gemeenten die wit glas wél apart inzamelen. Zo is er toch voldoende aanbod om aan de vraag voor wit glas te kunnen voldoen. Het glas dat wordt ingezameld in gemeenten die niet aan kleursortering doen, wordt dan simpelweg voor andere doeleinden gebruikt.

Groen en bruin glas kan vaak in aparte, daarvoor bestemde bakken worden aangeboden. Hiervoor geldt dat het iets minder uitmaakt of je een bruine fles in de bak voor groen glaswerk gooit, of andersom. Bijkleuren van glas is vrij eenvoudig, en voor gekleurd glas gelden niet dezelfde strenge eisen die aan een partij ingezameld wit glas worden gesteld. Als het kan, is het natuurlijk een kleine moeite om groene flessen in de groene en bruine flessen in de bruine glasbak te gooien, maar strikt noodzakelijk is het niet. Ook minder voorkomende kleuren glas zoals rood of blauw mogen in de groene of bruine glasbak.

Wél moet het glas transparant zijn. In het vrij uitzonderlijke geval dat je iets van zwart glas hebt, moet je dat weggooien bij het restafval, en niet in de glasbak.

Bron: Afvalscheidingswijzer / Milieu Centraal / Nederland van Verpakking naar Grondstof / Stichting Duurzaam Verpakkingsglas / Vlakglas Recycling Nederland