Geen nabestaandenpensioen bij ABP

Twee weken geleden besteedden we in Kassa aandacht aan het verhaal van Miranda Moes. Na het plotseling overlijden van haar levenspartner krijgt Miranda van pensioenfonds ABP te horen dat ze geen recht heeft op nabestaandenpensioen. Volgens het fonds omdat ze niet getrouwd zijn en geen samenlevingscontract hebben en ABP haar daarom niet als partner ziet. Miranda krijgt een afwijzing van ABP, waarop ze bezwaar maakt. Ze komt alleen niet verder; het pensioenfonds wijst haar af. Na de aandacht van Kassa laat pensioenfonds ABP weten dat Miranda toch wel recht heeft op nabestaandenpensioen omdat ze duidelijk kan bewijzen dat er sprake was van een ‘duurzaam samenleven’. ABP had dus een fout gemaakt, Miranda krijgt toch nabestaandenpensioen toegewezen. Na de uitzending ontvangt Kassa tientallen mails van mensen die in een soortgelijke situatie zitten.

Een van die mails is van Babsie van Aalderen. In 2016 overlijdt na een kort en heftig ziekbed haar vrouw Anne-Marie Kalkman. Ze waren getrouwd, met 3 kinderen en een koophuis. Babsie stond bij pensioenfonds ABP, waar Anne-Marie ruim 12 jaar pensioen opbouwde, netjes als partner aangevinkt. Alles was geregeld, zou je zeggen.

In 2012 krijgt Anne-Marie, op dat moment directeur bij de schouwburg in Barendrecht, een nieuwe baan; ze wordt directeur bij de schouwburg Nijmegen. Haar nieuwe werkgever zit bij pensioenfonds Zorg en Welzijn. Anne-Marie wil het tot dan toe opgebouwde pensioen meenemen naar het nieuwe fonds, maar omdat het crisis is krijgt ze te horen dat de pensioenfondsen op het moment geen waardeoverdracht doen en ze het ABP-pensioen niet kan meenemen naar Zorg en Welzijn. Er zijn dan dus twee pensioenpotjes. In 2016 slaat het noodlot toe, Anne-Marie wordt ziek en overlijdt snel. Babsie ontvangt een brief van Zorg en Welzijn: ze krijgt van hen nabestaandenpensioen over de periode 2013-2016, en de kinderen ontvangen wezenpensioen. Ze krijgt ook een brief van ABP: de kinderen ontvangen wel wezenpensioen, maar Babsie heeft volgens ABP geen recht op nabestaandenpensioen.

Babsie, die nu in haar eentje een groot financieel gat moet dichten om haar gezin draaiende te houden, is na het overlijden van haar vrouw niet bij machte om een juridische strijd met ABP aan te gaan. Maar na het zien van de uitzending van Kassa met het verhaal van Miranda komt het weer boven; hoe kan het dat iemand die veel minder geregeld had wel nabestaandenpensioen krijgt, en zij en Anne-Marie die alles juist wel goed geregeld hadden krijgen het niet?

Pensioenfonds ABP blijft er bij dat Babsie van Aalderen volgens hen geen recht heeft op nabestaandenpensioen. Volgens het pensioenfonds heeft Anne-Marie pensioen opgebouwd bij ABP in de periode dat ABP ‘een risico gedekt nabestaandenpensioen kende’ in geval van overlijden voor 65 jaar. “Dit betekent dat er, bij overlijden voor 65 jaar, alleen recht bestaat op nabestaandenpensioen als mevrouw Kalkman was overleden in de periode dat ze opbouwde bij ABP. Bij risicodekking betaal je premie om gedurende een periode een risico af te dekken maar wordt er geen bedrag voor nabestaandenpensioen opgebouwd, het is vergelijkbaar met een verzekering”.

Toen Anne-Marie in 2012 van pensioenfonds moest wisselen omdat ze een nieuwe baan kreeg, heeft ABP volgens eigen zeggen middels een brief geïnformeerd over de mogelijkheid om een deel van het opgebouwde pensioen om te ruilen voor nabestaandenpensioen. Het fonds zegt dat ze geen reactie van haar hebben ontvangen en daarmee heeft Babsie volgens ABP geen recht op nabestaandenpensioen, omdat Anne-Marie ten tijde van haar overlijden niet meer opbouwde bij ABP en het opgebouwde pensioen niet is omgezet in nabestaandenpensioen.

De volledige uitleg van ABP over de casus van Babsie kun je hier downloaden.

Volgens pensioenadvocaat Theo Gommer staan zaken als die van Miranda en Babsie niet op zichzelf. Het probleem met het nabestaandenpensioen is volgens Gommer dat het te ingewikkeld is. Als deelnemer krijg je een brei van cijfers waardoor mensen niet in staat zijn om de informatie die op zich wel klopt, te vertalen naar hun éigen situatie en dan te beslissen of ze actie moeten ondernemen. In het geval van ABP is dit volgens Gommer nog erger. Ook hebben pensioenfondsen zoals ABP volgens Gommer een grote mate van zorgplicht en die gaat volgens hem veel verder dan alleen informeren. Dat zou tegen het adviseren aan moeten schuren en dat kan heel gemakkelijk in algemene bewoordingen zodat een deelnemer het echt snapt en weet of ie actie moet ondernemen. “En dat gebeurt nu niet, het zijn te logge apparaten”.

Volgens Gommer zou er kritischer naar de ‘grijze gevallen’ gekeken moeten worden; waarbij niet direct duidelijk is of ze volgens de regels wel of niet in aanmerking zouden komen. ”Mijn ervaring is inmiddels dat bij de interne klachtencommissies bij pensioenfondsen er te juridisch en te bureaucratisch wordt gekeken, er mag wel meer met het hart worden gekeken”, aldus Gommer.

Bestuursvoorzitter van ABP, Corien Wortmann-Kool, reageert in de studio. Volgens Wortmann-Kool informeert ABP mensen op verschillende manieren over hun pensioen en kunnen klanten ook altijd bellen met vragen.

Pensioenfonds Zorg en Welzijn, waar Anne-Marie na het ABP pensioen opbouwde, geeft aan dat zij Anne-Marie destijds per brief in het welkomstpakket wel hebben geïnformeerd over waardeoverdracht (waardoor Anne-Marie het hele pensioen van ABP mee zou kunnen nemen naar ZW). Omdat het op het moment van overstappen niet mogelijk was, zou dit op een later moment wel hebben gekund. Zorg en Welzijn zegt echter dat ze geen officieel verzoek hebben gekregen, waardoor ook op een later moment wanneer het pensioen alsnog overgezet had kunnen worden, dit niet is gebeurd. Was dat wel gebeurd, dan had Babsie wel het nabestaandenpensioen gekregen… De complete reactie van pensioenfonds Zorg en Welzijn kun je hier downloaden.