Minder hulp voor mensen met psychische problemen vanwege coronacrisis

Ruim een miljoen Nederlanders hebben te maken met psychische klachten. De coronatijd zorgt voor veel stress en de mentale weerbaarheid staat sterk onder druk. In een eerdere uitzending van Kassa over ggz in tijden van corona werd er geconstateerd dat een derde van de psychiatrische patiënten vastloopt. Staatssecretaris Paul Blokhuis startte vorige week een campagne waarin hij mensen oproept om contact op te nemen met de huisarts als je hulp nodig hebt.

MIND, de belangenbehartiger van mensen met psychische problemen, deed onderzoek naar de gevolgen van corona op de psychische gesteldheid. Ruim driekwart van de mensen geeft aan veel gevolgen te ondervinden in hun dagelijks leven. Tijdens de crisis werd een zeer groot deel van de behandelingen stopgezet en werd er massaal overgestapt op beeldbellen. Volgens MIND werden de richtlijnen voor een behandeling via videobellen onmiddellijk versoepeld. “We merken nu dat het heel moeilijk is om dit tij te keren. E-health werd direct op alle fronten ingezet terwijl het juist voor patiënten met ernstige problematiek heel belangrijk is om 'face-to-face' contact te hebben.”

Charlotte Bouwman staat al meer dan achthonderd dagen op de wachtlijst voor een specialistische ggz-behandeling. In januari van dit jaar ging zij over tot actie en bivakkeerde zij dagenlang voor het ministerie van Volksgezondheid. Zij schreef samen met een groep jongvolwassenen het manifest Lijm de Zorg. In een open brief in NRC schrijft de actiegroep dat ze zich ernstig zorgen maakt over de wachtlijsten. “Wie al twee jaar op een wachtlijst staat, weet nu: daar komen nog zeker zes maanden bij. Intakegesprekken gaan niet door. Er is een wachtlijst van 90.000 mensen. Maar terwijl ons wordt verteld dat de intakes voor de complexe behandelingen vanwege corona niet door kunnen gaan, worden aan de andere kant mensen opgeroepen om zich toch vooral aan te melden.”

De afgelopen drie weken zat Charlotte in een kliniek. Zij verbaast zich erover dat de dagbesteding niet door kon gaan en dat contact met haar psycholoog alleen mogelijk was via beeldbellen. Arkin zegt in een reactie dat ze het programma in aangepaste vorm moesten aanbieden vanwege het overheidsbeleid en de RIVM-richtlijnen. “Daardoor is het aanbod inderdaad beperkter geweest dan normaal. En dat betreuren we.” De volledige reactie van Arkin lees je hier.

Jacobine Geel, bestuursvoorzitter van GGZ Nederland, maakt zich zorgen om de groep mensen die zich nu niet met klachten meldt. “Klachten verergeren doorgaans als mensen er te lang mee rondlopen.” Ze raadt dan ook aan om niet te wachten, maar zo nodig contact op te nemen met de huisarts. Ook de GGD, politie en mensen in de wijk kunnen helpen om snel in beeld te brengen welke mensen hulp nodig hebben en welke hulp het meest passend is.

Door de coronacrisis heeft niet alleen E-health, maar ook beeldbellen een vlucht genomen. In een aantal situaties is beeldbellen een goed alternatief. Toch ziet ze beeldbellen niet als vervanging voor een gesprek face-to-face met de behandelaar. “Niet alle problemen kunnen op afstand behandeld worden, en niet voor iedere cliënt is beeldbellen een passende vervanging van een echte ontmoeting”, zegt Geel. “Een gezamenlijke afweging tussen patiënt en behandelaar is nu en in de toekomst noodzakelijk bij het kiezen van de juiste vorm van de zorgverlening.”

De richtlijnen van de RIVM zijn ook voor de ggz streng. “Het gaat ons niet hard genoeg met de veranderingen van het beleid. Daarom starten Ypsilon, Anoiksis en Social Run een crowdfundingactie voor de plaatsing van zogeheten Quarantainers bij ggz-instellingen. Zodat familie en naasten wél op bezoek kunnen”, aldus Bert Stavenuiter van MIND.

Tweede Kamerlid voor GroenLinks, Wim Jan Renkema, vindt dat het tijd is voor crisisaanpak. “Aangezien het verzekeraars en instellingen niet lukt om samen de wachtlijsten voor een aandoening te verkorten of een snelle opname te realiseren voor iemand in psychische nood, moet de minister of de staatssecretaris in kunnen grijpen. De vele wachtenden die psychische zorg nodig hebben, verdienen die regie ook.” De volledige reactie van GroenLinks lees je hier.