Gebruik je vochtige doekjes? Dit gebeurt er als je ze (niet goed) weggooit

Vochtige schoonmaakdoekjes, billendoekjes, hygiënische doekjes, vochtig toiletpapier. Gemak dient de mens die van reinheid houdt. Maar wist je dat deze vochtige doekjes vervelende eigenschappen delen? Ze zijn meestal gemaakt van microplastics. Eenmaal weggegooid, belanden de synthetische vezels van de doekjes massaal in het milieu. En ze verstoppen ook nog eens de riolen. Wat is er aan de hand?

Rijkswaterstaat onderzoekt hoeveel afval er in onze rivieren drijft. Vroege Vogels maakt er onlangs deze radioreportage over. De eerste resultaten van het onderzoek laten zien dat er elke drie seconden via de Rijn bij Lobith een vochtig doekje ons land binnendrijft. Dat zijn er 30.000 per dag en meer dan 10 miljoen (!) per jaar, aldus Rijkswaterstaat.

Vroege Vogels gaat mee met de onderzoeksboot van Rijkswaterstaat. Beluister de reportage uit de uitzending hier: <tekst gaat verder onder het audiofragment>

Dat er grote hoeveelheden hygiënische doekjes in het milieu terechtkomen, is problematisch, zegt Margriet Schoor, adviseur waterkwaliteit en ecologie bij Rijkswaterstaat: “Uiteindelijk vallen ze uit elkaar in microplastics en organismen kunnen dat eten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling.” 

Veel over de schadelijkheid van microplastics in het lichaam is er nog niet bekend. Uit onderzoek is al wel gebleken dat de deeltjes het darmweefsel kunnen binnendringen. Daar beïnvloeden ze de zogeheten barrière-integriteit van het menselijk weefsel, waardoor bacteriën kunnen binnendringen en ontstekingsreacties kunnen veroorzaken. Dit gebeurt zowel bij kortere blootstelling als bij langere blootstelling aan de plastic deeltjes.

Niet alleen over de grens in Zwitserland en Duitsland, het stroomgebied van de Rijn, worden de vochtige doekjes achteloos weggegooid. Ook in ons land belanden er veel van in het milieu als zwerfafval.  

Ze slingeren rond tussen de drinkbekers, voedselverpakkingen, sigarettenfilters, blikjes en plastic tasjes. Want als je de natuur ingaat, dan is best praktisch als je een vochtig doekje bij de hand hebt, mocht je je behoefte willen doen. 

Ook thuis gebruiken mensen de vochtige doekjes als ze naar het toilet gaan. Is de behoefte gedaan? Dan gooit menigeen het vieze doekje in het toilet en trekt deze door.  

Doe dit niet, waarschuwt stichting Rioned, de koepelorganisatie voor waterbeheer in steden. De gelijkenis met wc-papier mag dan groot zijn, maar er is een essentieel verschil. Papier vergaat vrij snel in het riool, vochtige doekjes die gemaakt zijn van synthetische vezels niet.

Op de verpakking van diverse merken vochtige doekjes staat tegenwoordig “biologisch afbreekbaar.”  Ook wordt de suggestie gewekt dat je ze “gewoon” kunt doortrekken. Maar met die boodschap zijn de waterschappen niet blij.

Afbreekbaar zijn de doekjes wellicht wel, maar dat duurt de nodige tijd. Bij de rioolwaterzuivering aangekomen zijn ze nog tamelijk intact, waardoor ze gaan samenklonteren. Zo veroorzaken ze toch nog verstoppingen.

Rioolontstoppers die werken voor de gemeente Westland hebben inmiddels een dagtaak aan het verwijderen van reinigingsdoekjes uit rioolpompen, zo maakten ze duidelijk aan Omroep West. De pompen in het rioolsysteem raken steeds vaker verstopt door de reinigings- en billendoekjes.

Aan ons weggooigedrag valt het nodige te verbeteren, bleek vorig jaar uit publieksonderzoek van de waterschappen in het kader van Wereld Toiletdag. Bijna vier op de tien Nederlanders spoelen vochtige doekjes door het toilet. Maar ook tampons verdwijnen in het riool.

Frituurvet eindigt bij 38 procent van de Nederlanders in de gootsteen of het toilet. Het doorspoelen van deze zaken kan leidingen verstoppen en de rioolwaterzuivering bemoeilijken.

Vraag je je nou af, wat mag ik wel of niet door mijn toilet spoelen? De waterschappen hebben er een ezelsbruggetje voor bedacht. Alleen de drie P’s mogen worden doorgetrokken: poep, plas en (toilet-)papier. Tampons, frituurvet, medicijnen, verf of de vochtige doekjes niet.  

Raadpleeg de website Nietinhetriool.nl als je even niet meer wat je waar moet deponeren.

Tip: zet een prullenbakje naast je toilet, dan kun je de gebruikte vochtige toiletdoekjes, billendoekjes of tampons daarin kwijt.

Bronnen: Zerowastenederland, Omroep West, waterschappen, Vroege Vogels