Gaat er een generatie verloren door stijgende jeugdwerkloosheid?

De werkloosheid onder jongeren in Nederland is door de crisis inmiddels opgelopen tot 12%. En ook wereldwijd lopen de negatieve cijfers op. Volgens de ILO, de arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, dreigt een verloren generatie te ontstaan, ook in Nederland.

De jeugdwerkloosheid loopt snel op in Europa. Het zuiden loopt voorop, maar ook Nederland moet oppassen dat er geen verloren generatie opgroeit.

Peter Ester is senator voor de ChristenUnie en lector arbeidsmarktvraagstukken aan de Hoge School Rotterdam. Hoe kijkt hij naar de crisis. En hoe kan worden voorkomen dat een verloren generatie opgroeit? Felix Meurders praat met hem. Luister om 11:20 naar DeGids.fm.

De harde metafoor ‘verloren generatie’, vindt Peter Ester een label waarmee je op moet passen. "Ik hou niet zo van labels plakken en om deze groep een verloren generatie te noemen, daar moet je in ieder geval mee oppassen. Als je eenmaal een label opgeplakt krijgt, kom je daar niet zomaar van af. En ze gaan er dan ook naar handelen, geloven dat ze het ook niet kunnen. Niet doen dus."

De verloren generatie zoals we die meemaakten in de jaren ‘80, was volgens Peter Ester wel een heel ander verhaal dan nu. In die tijd speelden niet alleen de oplopende werkloosheid, die overigens heel hoog was (1,3 miljoen mensen), maar er heerste ook een heel apart sociaal-cultureel klimaat. Er waren rellen, protesten, een anti-beweging in de vorm van punk - dat soort zaken. Je zag het ook terug in mode (veel zwart) en de muziek. Jongeren die aan de bak wilden hadden het heel moeilijk, met veel flexwerk, werken onder niveau, lagere salarissen.

 
"Die generatie toen was op weg naar economisch herstel. Het was ook een hoog opgeleide generatie en toen het herstel intrad zijn ze uiteindelijk redelijk tot goed terechtgekomen. Die generatie vergelijken met die van nu, daar moet je mee oppassen. Wat nu speelt is echt een ander verhaal. De situatie is nu dramatisch, een wereldwijd probleem. 75 miljoen jongeren zijn werkloos, in Europa heeft 1 op de 5 jongeren geen baan, in Nederland is dat inmiddels 12%, twee keer zoveel als onder niet-jongeren."

Peter Ester ziet zelf op korte termijn nog geen herstel van de economische crisis. Er is geen econoom die dat kan zeggen. "Ik ben bang dat het herstel pas na 2017 inzet. Dat is lang en zou een desastreuze ontwikkeling zijn. "Vier of vijf jaar is een lange periode. Ga maar tegen een jongeren van 16 of 17 zeggen dat ze vijf jaar lang aan de kant staan. Het zijn bepalende jaren van hun leven, het is de start van alles. En als dat begint met een vooruitzicht op niets, dan gaat dat in die koppies zitten”.

“Ook is het zo dat de huidige generatie jongeren alles heeft gehad, die zijn in weelde opgegroeid, hun weerbaarheid is nooit getoetst. Nu die met een crisis worden geconfronteerd, is het moeilijk voor hen op om daar op te reageren. Daar moeten we ze mee helpen, zonder dat alles wordt voorgekauwd”.

Maar er staat ook een positief verhaal tegenover wat de Nederlandse jongeren betreft. Door de vergrijzing in ons land zijn jongeren op termijn heel hard nodig. "Dat is de paradox van de arbeidsmarkt, het is een verhaal van plussen en minnen. Op korte termijn is het beroerd, daarna wordt het beter. Maar zoals gezegd wordt alles bepaald door de duur ven de crisis. Uit onderzoek weten we dat jongeren bij een crisis de dupe zijn, vanwege het principe last one in, first one out. Maar als de economie aantrekt, zijn jongeren de eersten die daarvan profiteren."

Wat nu vooral nodig is, dat is een arbeidsmarktoffensief voor jongeren, waarbij alle denkbare partijen betrokken zijn, zoals politiek, onderwijs, bonden en werkgevers. Zo kan worden voorkomen dat een nieuwe generatie verloren gaat.