Gaat de verwarming weer aan? Zó ontlucht je de radiatoren van de cv

Heb jij een cv-ketel in huis? En heb jij de verwarming dit jaar al aangezet? Met dit regenachtige en vrij koude weer is dat niet verwonderlijk. Om je woning efficiënt te verwarmen, is het van belang om de radiatoren van je cv regelmatig te ontluchten. In dit artikel leggen we nog eens uit hoe je dat precies aanpakt en wat je ervoor nodig hebt.

Ieder jaar begint in Nederland op 1 oktober het stookseizoen. Dat klinkt overigens een stuk officiëler dan het in werkelijkheid is: het is uiteraard geen verplichting om op die datum de verwarming aan te zetten. Het is vooral de maand waarin de herfst vaak écht haar intrede doet en de buitentemperatuur kan dalen tot het niveau waarop het zonder verwarming al snel onbehaaglijk wordt in huis.

Is het voldoende om je verwarming gewoon aan te zetten zodra de buitentemperatuur daalt? Dat ligt eraan. Zet je de verwarming hoger en hoor je al snel een tikkend of borrelend geluid in de leidingen? Dan moet je actie ondernemen.

Je doet er verstandig aan om de cv-installatie periodiek te ontluchten. Dat is vooral slim na een periode van enkele maanden waarin je de verwarming niet hebt hoeven gebruiken. Het begin van de herfst is doorgaans dan ook een geschikt moment om dit klusje te klaren. Het ontluchten van de radiatoren kun je het beste minstens één keer per jaar even doen.

Maar hoe weet je eigenlijk of het nodig is? Als je in de leidingen borrelende geluiden of getik hoort, zit er hoogstwaarschijnlijk lucht in de verwarming. Is dat het geval? Dan zul je merken dat je cv-installatie niet optimaal presteert. Als er lucht in de installatie zit, worden de radiatoren namelijk niet zo warm als zou moeten. Daardoor duurt het langer voordat je je huis tot de gewenste temperatuur hebt verwarmd.

Dat is bovendien vrij kostbaar. Omdat lucht in de cv-installatie ervoor zorgt dat je minder efficiënt stookt, lopen ook de stookkosten op.

Kortom, zit er lucht in je cv? Als je daar niks aan doet, valt de energierekening hoger uit. Gelukkig is ontluchten zó gepiept.

Het goede nieuws is dat je geen duur gereedschap nodig hebt om de radiatoren te ontluchten. Je hebt een ontluchtingssleutel nodig – ook wel radiatorsleutel genoemd – en een theedoekje of vaatdoek.

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

Hierboven zie je een voorbeeld van een standaard ontluchtingssleutel. Dit soort sleuteltjes kun je bij praktisch iedere bouwmarkt en ijzerhandel kopen. De goedkoopste exemplaren kun je al vinden voor één euro of zelfs nog iets minder. Online kun je ze al vinden voor € 0,25 per stuk, al komen er dan nog wél verzendkosten bij.

Andere – iets duurdere – modellen zijn van iets ander materiaal gemaakt of hebben een wat meer traditionee 'sleutelachtig' uiteinde. De dunne vleugels van het exemplaar hierboven hebben helaas de neiging om bij normaal gebruik snel af te breken. Dat is een gevolg van het radiatorventiel dat soms behoorlijk stevig dichtgedraaid zit en het feit dat er bij het ontluchten aardig wat kracht op het sleuteltje wordt uitgeoefend.

Het aanschaffen van een iets duurder, meer solide exemplaar is dan ook de moeite van het overwegen waard. Of zelfs meer dan één: het is altijd handig om standaard een stuk of twee radiatorsleutels in huis te hebben. Een extra exemplaar voor als je er eentje breekt of kwijt raakt.

De radiatoren ontluchten is een eenvoudig klusje en kan door vrijwel iedereen worden gedaan. Er is geen specifieke technische kennis nodig en het klusje is doorgaans ook in een handomdraai gepiept.

Een stappenplan volgt hieronder.

Om te beginnen kun je het beste de waterdruk van je cv-installatie controleren. Een cv-ketel is uitgerust met een drukmeter die de waterdruk aangeeft. Deze moet tussen de 1 en 2 bar zijn, maar het meest optimaal is een waterdruk tussen de 1,5 en 2 bar.

Te lage druk? Dan kan de installatie het water niet goed rondpompen en zul je geen goede verwarmingsresultaten boeken. Zolang de waterdruk te laag is, helpt óók het ontluchten van je centrale verwarming niet.

Te hoge druk? Dan loop je het risico op schade aan je expansievat. Als de druk oploopt naar 3 bar, kunnen leidingen zelfs barsten en bestaat de kans op waterschade.

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

De eerste stap is om de radiatoren in huis helemaal open te draaien (stand 5 als er op jouw radiatorknop een schaal van 0 tot 5 wordt weergegeven).

Heb je dat gedaan? Dan zet je de thermostaat voor minstens tien minuten op minimaal 25 graden om de boel flink warm te stoken.

Achterliggende gedachte is dat deze hoge temperaturen ervoor zorgen dat alle in de cv-installatie aanwezige lucht samenkomt bij de ontluchtingsventielen van de radiatoren. Je kunt de installatie ook ontluchten met lagere temperaturen, maar veel loodgieters, installateurs en cv-monteurs raden een temperatuur aan van minstens 25 graden.

Na deze tien minuten kun je de thermostaat weer laag zetten, bij voorkeur op een zo laag mogelijke temperatuur. Daardoor stopt de cv-ketel met het verwarmen van het water.

Laat de thermostaat minstens tien minuten op de laagste stand staan. Daarna kun je door naar de volgende stap.

Alle radiatorknoppen die je in de eerste stap hebt opengedraaid, draai je nu weer dicht. Daarna kun je beginnen met daadwerkelijk ontluchten.

Pak een ontluchtingssleutel en een theedoek of vaatdoekje. Meer heb je niet nodig om te beginnen met ontluchten.

Woon je in een woning met meerdere verdiepingen? Werk dan van laag naar hoog. Als er op een radiator géén ventiel zit, sla je die radiator simpelweg over en ga je naar de volgende.

Het artikel gaat verder na onderstaande afbeelding.

Aan de zijkant van de radiator zie je een ontluchtingsventiel. Draai dat open met de ontluchtingssleutel. De draairichting is links, oftewel tegen de klok in.

Een kwart of een halve slag draaien is vaak al voldoende. Als je een sissend geluid hoort, is dat alleen maar goed! Dat is de lucht die je door het opendraaien van het ventiel uit de installatie laat ontsnappen.

Het geluid kan een paar seconden aanhouden, maar kan ook iets langer duren.

Houd je aandacht erbij tijdens het uitvoeren van dit klusje en draai het ontluchtingsventiel meteen dicht zodra je merkt dat er water uit het ventiel komt in plaats van lucht. Dat is het teken dat alle lucht is ontsnapt, en dat is precies wat je wilt.

Let op! Je kunt het beste constant een vaatdoekje of theedoek bij of vlak onder het ventiel houden om het water op te vangen. Het water dat uit het ventiel komt, kan namelijk bruinachtig of donker gekleurd zijn. Met een vaatdoek of theedoek bij de hand is het risico op een natte vloer kleiner én voorkom je eventuele viezigheid in je vloerbedekking. Helemaal slim als je tapijt hebt.

Herhaal stappen 5 en 6 bij elke radiator in huis die is uitgerust met een radiatorventiel

Als je alle radiatoren hebt gehad, kun je de radiatorknoppen van de radiatoren die je daadwerkelijk wilt gebruiken even opendraaien.

Als je de thermostaat hoger zet, kun je gelijk controleren of je werk zinvol is geweest. Je zult hoogstwaarschijnlijk merken dat jouw radiatoren sneller én beter warm worden.

Is dat niet het geval, of verdwijnen de tikkende, borrelende geluiden niet? Dan is het raadzaam om een deskundige cv-monteur in te schakelen om te kijken of er niet toevallig een ander probleem speelt.

Bron: cvtotaal.nl, Essent, Feenstra, Feiken Verwarming, Gamma, Praxis, Vaillant