Kinderdrankjes: niet alleen zoet, maar ook zuur

Het schap in de supermarkt met suikervrije of suikerarme frisdranken, ‘gezonde’ limonades en diksappen dijt steeds verder uit. Je hebt dus volop keuze als je een verantwoord drankje voor je kinderen zoekt. Je denkt goed bezig te zijn, maar is dat ook zo?

Nee dus. Dat er steeds minder suiker in de dranken zit, is goed voor het voorkomen van gaatjes en overgewicht. Maar er is een ander risico dat vaak over het hoofd wordt gezien en dat toch ook een bedreiging vormt voor het kindergebit: zuren. Het is een misvatting dat de ‘gezondere’ suikervrije siropen (zoals Karvan Cevitam, Roosvicee) maar ook bijvoorbeeld diksappen die worden aangelengd met water geen of weinig zuren bevatten. Want ook de ‘gezonde’ dranken bevatten voedingszuren die kunnen leiden tot gebitserosie. De zuren tasten het tandglazuur aan en het tandbeen kan erdoor oplossen. Ongeveer dertig procent van de Nederlanders heeft gebitserosie, tandartsen waarschuwen dat dit aantal nog verder zal stijgen.

Tandbeen wordt sneller aangetast
De zuren lossen het glazuur op, de buitenste laag van tanden en kiezen. Dat is resistenter dan het tandbeen eronder, maar als het weg is, is het ook voorgoed weg. Het tandbeen is veel zachter en raakt veel sneller aangetast. In extreme gevallen – kinderen die elke dag 2 liter cola naar binnen werken – kun je bij kinderen al heel ernstige gebitsschade zien als gevolg van zuren in snoep en drank. Bij de meeste mensen zal het sluipender gaan. Een melkgebit dat wordt aangetast is een probleem. Maar als het permanente gebit eenmaal wordt aangetast, dan is dat onherstelbaar.   

Zuurgraad
De zuurgraad dranken druk je uit in PH-waarde. De neutrale (onschadelijke) PH-waarde in je mond is 7, de PH van water. Speeksel is ook bijna neutraal, 6½ - 7. Speeksel neutraliseert het zuur dat je bijvoorbeeld door fris in je mond krijgt zodat het weer naar de neutrale waarde van 7 gaat. Hoe lager de PH-waarde (zuurgraad), hoe slechter het is, onder de 5½ is het risicogebied. Veel frisdranken, ook de gezonde suikervrije varianten, hebben een zuurgraad van 3 – 3½. Dat blijkt ook uit de test die de specialist op dit gebied, dr. Henk Brand van het ACTA (de opleiding voor tandartsen) voor Kassa heeft gedaan. Eentje springt er gunstig uit, Sourcy Water met een fruitsmaak. Dat heeft een neutrale waarde van 7.2.

Speeksel maakt mond neutraal
In een onderzoek met proefpersonen is ook gekeken naar hoe lang het duurt totdat de PH-waarde in de mond weer neutraal (=7) is. Dat heet de buffercapaciteit, hoelang het speeksel erover doet om de PH-waarde weer neutraal te krijgen. En hoe je drinkt is ook van invloed. Kleine kinderen die met een tuitbeker steeds kleine slokjes nemen, dat is juist niet goed. Het geeft voortdurend een kleine zuuraanval. Het speeksel krijgt geen kans om de mondomgeving weer neutraal te krijgen. Hoe langer het zuur in je mond zit, hoe langer het schade kan aanrichten. Langer dan 20 – 40 seconden in je mond geeft al microscopische schade. Het beste is in een keer achteroverslaan, of met een rietje drinken waardoor het zuur achter in de keel komt en sneller weg is. Alleen is bijten op dat rietje weer niet goed.

Wat mag je je kind dan wél geven?
Als eigenlijk alle frisdranken en oploslimonades niet goed zijn, wat zet je je kind dan voor? Kindertandarts Dien Gambon, die gepromoveerd is op een onderzoek naar de gevaren van zuren in het gebit, is heel resoluut. Het beste is dat je alleen water drinkt of desnoods melk of ongezoete thee. Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum deelt die mening. Zij stelt dat je al bij baby’s moet beginnen met water.

Dat op kinderdagverblijven en peuterscholen steeds meer water wordt gedronken in plaats van fruitsapjes is een goede ontwikkeling. En ook dat frisdrankautomaten op middelbare scholen steeds vaker verdwijnen. En als je kind er al zo aan gewend is, probeer dan het zoete en zure langzaam af te bouwen door stap voor stap steeds meer water toe te voegen. Als je kind af en toe eens limonade drinkt is dat niet meteen een ramp voor je gebit, maar het moet niet een dagelijkse (of erger) gewoonte worden. Water moet de norm worden. En niet zoete en zure dranken.