Financiële nood voor 1,2 miljoen huishoudens als energie duur blijft

1,2 miljoen Nederlandse huishoudens kunnen moeite krijgen met het betalen van hun vaste lasten. Vooral de hoge energieprijzen liggen hieraan ten grondslag.

Het Centraal Planbureau (CPB) heeft een stresstest gedaan naar de kosten van levensonderhoud. Daaruit blijkt dat bijna een op de zes huishoudens op termijn moeite kan krijgen met het betalen van zijn rekeningen.

Vooral lage inkomensgroepen en uitkeringsgerechtigden lopen risico. Zo'n 350.000 huishoudens houden het nog maximaal drie maanden vol, blijkt uit de stresstest.

Ruim de helft van de huishoudens met een betaalbaarheidsprobleem heeft voldoende financiële buffers om de hoge prijzen meer dan een jaar aan te kunnen zonder uitgaven te verlagen.

Het CPB benadrukt dat het gaat om een "wat-als-benadering" en dat het geen voorspelling doet over hoeveel huishoudens daadwerkelijk in betalingsproblemen komen en op welke termijn. Veel hangt af van het moment waarop de tarieven in de contracten van de huishoudens worden aangepast.

Het planbureau heeft twee scenario's geschetst. Bij het ene zijn de energieprijzen drie keer zo hoog ten opzichte van begin vorig jaar en bij het andere zeven keer zo hoog. In het eerste scenario komen een extra 170.000 huishoudens in de problemen en bij het donkere scenario 650.000. Volgens het CPB waren de energieprijzen in mei 2022 zo'n vijf keer hoger ten opzichte van januari 2021. De prijs van brandstof ligt al boven het niveau van het donkere scenario.

Volgens het planbureau zijn de mogelijkheden om de gestegen kosten van levensonderhoud snel terug te dringen beperkt. Isoleren en verduurzamen van woningen kost tijd en beperken van het energiegebruik kan maar beperkt. Ook de verlaging van accijnzen en de tegemoetkoming van 800 euro van het kabinet voor de laagste inkomensgroepen is "slechts deels effectief om kwetsbare huishoudens uit de financiële problemen te houden", aldus het CPB. "De diepte en duur van de problemen hangt in sterke mate af van de toekomstige ontwikkeling van de energieprijzen." ANP