End-to-end-encryptie beschikbaar voor Messenger van Facebook: zó beveilig jij je chats

Gebruik jij de chat-app Messenger van Facebook? Dan heb je vanaf nu de mogelijkheid om je chats te versleutelen via end-to-end-encryptie. Door end-to-end-encryptie in te schakelen, weet je zeker dat niemand mee kan lezen. Hoe het werkt en wat je moet doen om deze functies te activeren, lees je in dit artikel.

Meta, het moederbedrijf van Facebook, was al enige tijd bezig om deze functie uit te rollen, maar sinds kort is de functionaliteit voor alle gebruikers beschikbaar. Ook zijn er een aantal andere functies toegevoegd waarmee je je privacy beter kunt waarborgen.

In zekere zin was Facebook al in 2016 begonnen met het uitrollen van end-to-end-encryptie, al ging dat destijds iets anders: je moest een 'geheim gesprek' beginnen met je gesprekspartner, en deze functie was niet altijd even goed vindbaar. Ook kon destijds niet iedereen gebruik maken van deze functie.

De belangrijkste wijziging is dat deze functie vanaf nu niet alleen voor alle gebruikers beschikbaar is, maar voortaan ook kan worden toegepast op groepsgesprekken én videogesprekken, iets dat voorheen niet mogelijk was, zo meldt ook Facebook zelf op hun blog.

Ook kun je de zogenaamde 'verdwijnende modus' inschakelen voor gesprekken met end-to-end-encryptie, wat inhoudt dat chats na verloop van tijd automatisch verdwijnen. In deze modus krijg je voortaan bovendien een melding als iemand een schermafbeelding maakt van het gesprek. Maar voordat we uitleggen hoe het allemaal precies werkt, is het goed om de definitie van end-to-end-encryptie toe te lichten.

End-to-end-encryptie houdt kort samengevat in dat berichten die worden uitgewisseld versleuteld worden verzonden. Alléén de afzender en de ontvanger beschikken over de zogenaamde sleutel die nodig is om de berichten te kunnen lezen.

Eénmaal ingeschakeld hoef je daar zelf overigens niks meer voor te doen, het is gewoon een beveiligingsstandaard. Het is dus niet zo dat je telkens een beveiligingscode of wachtwoord in moet voeren voordat je bepaalde chats kunt lezen.

De achterliggende gedachte van end-to-end-encryptie is dat gesprekken die je voert ook echt privé zijn: wie de sleutel niet heeft, kan immers niet meelezen. Dat geldt óók voor de aanbieders van de chat-apps, zij hebben evenmin toegang tot jouw gesprekken, tenzij je bewust gesprekken of berichten rapporteert: iemand zal in dat geval namelijk toch echt moeten kunnen beoordelen of er sprake is van een overtreding.

In die zin is end-to-end-encryptie niks meer dan een extra beveiligingslaag waarmee je jezelf ervan kunt verzekeren dat er écht niemand meeleest. Of dat daadwerkelijk gebeurt, weet je in het geval van niet-versleuteld berichtenverkeer namelijk nooit honderd procent zeker.

Voor veel populaire chat-apps is end-to-end-encryptie overigens al de standaard: berichten die worden uitgewisseld via veelgebruikte apps als WhatsApp en Signal, worden namelijk per definitie versleuteld verzonden. Ook chat-app Telegram biedt gebruikers de optie om end-to-end-encryptie in te schakelen, en wel door het starten van een zogenaamde 'geheime chat'.

Sinds eind vorige maand biedt ook Messenger alle gebruikers dus de optie om end-to-end-encryptie in te schakelen, en daarmee loopt de app achter op de concurrentie. Deze functionaliteit werd stapsgewijs weliswaar al enige tijd uitgerold, maar is nu pas voor iedere gebruiker beschikbaar, zolang je de nieuwste versie van de Messenger-app op je telefoon hebt staan.

Maar hoe schakel je end-to-end-encryptie in voor Messenger? Dat is eenvoudig:

- Open de Messenger-app;
- Tik op het blauwe icoontje rechts bovenin je scherm om een nieuwe chat te starten;
- Zoek een contactpersoon (of contactpersonen) om mee te chatten: door op de naam (of namen) te tikken, start of open je een gesprek;
- Tik op het schuifje met het slotje in de rechterbovenhoek van de chat om end-to-end-encryptie voor dat gesprek in te schakelen

Is er al sprake van een bestaande gespreksgeschiedenis met de betreffende persoon of personen? Dan wordt dit gesprek als het ware omgezet naar een nieuwe chat waar voortaan end-to-end-encryptie op van toepassing is: dit kan niet met terugwerkende kracht worden ingeschakeld voor eerder verstuurde berichten.

Ook moet je end-to-end-encryptie vooralsnog voor ieder (groeps)gesprek handmatig inschakelen. Er zijn weliswaar plannen om deze functionaliteit standaard in te schakelen zonder dat je daar als gebruiker iets voor moet doen, maar Meta verwacht dat niet eerder dan 2023 te kunnen regelen, aldus techplatform The Verge.

Omdat je de functie per gesprek handmatig moet activeren, is het één en ander vooralsnog enigszins bewerkelijk: het is dus zaak om te controleren of alles goed is ingesteld.

Wil je controleren of je de functie op de juiste wijze hebt ingeschakeld? Je herkent de ingeschakelde end-to-end-encryptie aan het slotje rechts bovenin het chatvenster.

Is de functie ingeschakeld? Dan is de achtergrond van het schuifje zwart en staat het slotje aan de rechterzijde. Is de functie niet ingeschakeld? Dan is de achtergrond van het schuifje grijs en staat het slotje aan de linkerzijde.

Ook zie je de tekst "Chatberichten en gesprekken zijn beveiligd met end-to-end-versleuteling" in je scherm verschijnen zodra de functie is ingeschakeld. Dit geldt dus niet alleen voor één-op-één-gesprekken, maar ook voor groepsgesprekken. Videogesprekken zijn vanaf nu ook versleuteld, mits je de functionaliteit hebt ingeschakeld.

Heb je eenmaal end-to-end-encryptie ingeschakeld voor bepaalde gesprekken? Dan heb je vanaf nu ook voor deze chats de optie om verzonden berichten na verloop van tijd automatisch te laten verdwijnen. Dit wordt de verdwijnende modus genoemd.

Ook deze functie werd al eerder geïntroduceerd, maar is nu dus beschikbaar voor alle gebruikers.

Deze functie stel je als volgt in:

- Open de Messenger-app;
- Open het gesprek waarvoor je deze functie wil inschakelen;
- Tik op de naam van de contactpersoon of -personen;
- Scroll naar Verdwijnende modus onder het kopje Privacy en ondersteuning;
- Zet het schuifje om en klaar ben je!

Een alternatief is het openen van de chat. Door omhoog te swipen vanaf het punt tussen het tekstinvoerveld en het laatst ontvangen of verzonden bericht, wordt deze modus automatisch geactiveerd. In dat geval zie je bovenin je scherm een knop met de tekst Verdwijnende modus uitschakelen.

Ook voor deze functionaliteit geldt dat de uitrol al enige tijd gaande was, maar iedere gebruiker met de laatste versie van de Messenger-app kan voortaan gebruik maken van deze optie. Best handig: sommige dingen zijn nu eenmaal privé, en schermafbeeldingen van chats worden doorgaans gemaakt met het doel om deze door te sturen.

Deze functie hoef je niet apart in te stellen, het is van toepassing op alle chats waar de hierboven beschreven verdwijnende modus voor is ingeschakeld. Je ziet dan een bericht verschijnen met de tekst "[Naam contactpersoon] heeft een schermafbeelding gemaakt."

Hieronder een voorbeeld: open de volledige afbeelding om te zien hoe het eruit ziet.

Tot slot nog een kleine kanttekening: helemaal waterdicht is deze functionaliteit niet. Er zijn bijvoorbeeld apps die de gebruikers in staat stellen om een schermopname te maken, als het ware een filmpje van wat er op je scherm te zien valt. Dat is technisch geen screenshot, dus daarvan zal je geen melding krijgen.

Een andere – weliswaar omslachtige en niet bijster elegante – methode is om de camera van een andere telefoon te gebruiken om een foto te maken van de chat. De kans dat dat gebeurt is wellicht niet bijster groot, maar 'niet bijster groot' is helaas niet hetzelfde als 'nul'.

Als iemand écht kwaad in de zin heeft, zijn er in ieder geval alsnog mogelijkheden om ongezien (delen van) chats te kopiëren. Uiteindelijk is het dan ook de verantwoordelijkheid van de gebruiker om geen informatie te delen als je er niet honderd procent zeker van bent dat deze gegevens niet in verkeerde handen vallen: de technologie is wat dat betreft niet onfeilbaar.

Bron: Facebook/Meta, The Verge