Dit kun je thuis doen om water te besparen

Nederland kampte maandenlang met een watertekort. Het landelijke Managementteam Watertekorten (MTW) verdeelt het water in tijden van schaarste. Hoe kan het gebeuren dat ‘Nederland Waterland’ tekorten krijgt? En wat kun je als consument doen om thuis water te besparen? Jesse Schoenmakers, hydroloog en medeoprichter van adviesbureau SPATwater, vertelt er alles over. 

In Nederland halen we ons water uit een aantal bronnen. Schoenmakers vertelt dat een groot deel daarvan bestaat uit grondwater, en dat een ander deel gewonnen wordt uit oppervlaktewater. “Bij beiden bronnen ontstonden er afgelopen zomer problemen.”

“We hebben de afgelopen vijf jaar een aantal droge jaren gehad, waaronder 2018. Met ieder droog jaar zien we dat het grondwater langzaam verder afneemt. In de zomer is er vrijwel altijd sprake van een neerslagtekort, waardoor de grondwaterstand afneemt. Normaal gesproken wordt het grondwater daarna rond de winter aangevuld, wanneer er meer regen valt dan dat er water verdampt.”

“Afgelopen zomer was het echter extreem droog, wat een extra druk opleverde op de toch al lage grondwaterstand. In een jaar zoals deze is het dus heel erg lastig om het grondwater in de winter weer helemaal aan te vullen.”

Inmiddels zijn we volgens drinkwaterbedrijven op een cruciaal punt beland, zo meldt NRC. Volgens hen lopen we de kans dat er op afzienbare termijn niet meer voldoende drinkwater geleverd kan worden als er nu geen actie wordt ondernomen. Eerder dit jaar gaven de drinkwaterbedrijven ook al aan zonder extra maatregelen niet te kunnen garanderen dat er op tijd goed drinkwater is voor de ruim 900.000 nieuwe woningen die het kabinet wil bouwen.

De drinkwatervoorziening staat namelijk onder druk door droogte, verzilting en een toenemende vraag naar drinkwater door onder andere de bevolkingsgroei. Daarnaast verslechtert de kwaliteit van water door vervuiling vanuit de industrie, de landbouw en huishoudens.

Drinkwaterbedrijven zouden graag zien dat nieuwe bronnen voor drinkwater beter beschikbaar gemaakt en beschermd worden. Ook moet de kwaliteit van bestaande drinkwaterbronnen beter beschermd worden.

Ondanks dat de drinkwatervoorziening dus niet direct in gevaar is gekomen, is het alsnog belangrijk om duurzamere manieren te vinden van omgaan met water. Het is immers onze eerst levensbehoefte, en met het oog op klimaatverandering en toenemende droogte is het verstandig spaarzaam met water om te gaan.

Ondanks dat de industrie en landbouw verreweg het meeste water gebruiken, kun je als consument toch ook zeker een bijdrage doen. Alle kleine beetjes helpen, en gelukkig kun je volgens Schoenmaker thuis al heel veel doen om zuiniger met water om te gaan.

- “Gemiddeld gezien gebruiken we in de badkamer het meeste water. Douchen vormt zo’n 40 procent van ons waterverbruik. Een waterbesparende douchekop nemen kan heel veel schelen. Met een standaard waterbesparende douchekop bespaar je al zo’n vijf liter per minuut.”

- “Gebruik de waterbesparende stand van het toilet.” Volgens Schoenmaker scheelt het al een hele hoop wanneer je niet continue tien liter schoon drinkwater door het toilet spoelt, maar dit doseert.

- Ook met de kranen kun je veel besparen. “Door een bruismondstuk (ook wel straalbreker genoemd) over de kraanuitgang te plaatsen, zorg je ervoor dat het water op een ‘bruisende’ manier de kraan verlaat, waardoor je water bespaart.”

- Daarnaast is het erg zinvol om water op te vangen wat je normaal gesproken zou verspillen. “Sommige mensen laten het water van de douche lopen tot hij warm is. Dit water kun je opvangen met een emmer om later het toilet weer mee door te spoelen.”

- Verder speelt vooral efficiëntie een rol volgens Schoenmaker. “Het zijn misschien voor de hand liggende tips, maar zet de vaatwasser en wasmachine niet aan als ze nog niet vol zitten. Ga niet afwassen voor een paar borden. Je verspilt hier veel water mee.” 

- Indirect verbruiken we misschien nog wel het meeste water. “85 procent van het wereldwijde waterverbruik gaat in de productie van ons eten zitten. Dierlijke producten verbruiken tijdens het productieproces veel water. Door minder dierlijke producten te eten kun je je waterverbruik dus al stevig terugdringen.”

- Dat de tuin een grootverbruiker is zal niemand verbazen. “Een doorsnee tuin verbruikt per jaar zo’n 1100 liter water. Je kunt dit verbruik al erg terugdringen door regentonnen te plaatsen, en het opgevangen regenwater in te zetten voor het besproeien van al het groen.”

Schoenmaker schetst een voorbeeld. “Stel dat je een dak hebt van 100 m2, en er valt een forse bui van 60 mm per uur. Je vangt dan al snel 6000 liter water op. Dat is gigantisch.” Je kunt als consument thuis dus écht veel water besparen door kleine veranderingen aan te brengen.

Ben je benieuwd naar jouw watervoetafdruk? Je kunt hem hier berekenen.

Je vraagt je misschien af of het als consument wel écht zin heeft om je best te doen om water te besparen, zeker aangezien de industrie en de landbouw de grootste verbruikers zijn. Maar net als bij alle andere kwesties is het zo dat alle kleine beetjes helpen. 

“Daarnaast kan bewustwording bij de consument ervoor zorgen dat er druk ontstaat vanuit de samenleving voor de grootverbruikers om ook efficiënter om te gaan met water.”

Edit: Alinea genaamd "Drinkwatervoorziening is gevaar" is naar aanleiding van nieuwe berichtgeving toegevoegd.