Nadenken over digitale erfenis kan hoop rompslomp besparen

We leven anno 2018 in een digitale samenleving. Als je komt te overlijden, gaat je leven ‘online’ verder als je daar niet van tevoren over nadenkt. En dan kan het voor je nabestaanden nog een flinke klus zijn om dat een halt toe te roepen.

Digitale erfenis
Maar wat is dat dan, zo’n digitale erfenis? Rouwdeskundige Daan Westerink : “Dan moet je denken aan alles wat je online achterlaat. Dus je social media, zoals Facebook, LinkedIn en Instagram, maar ook foto’s die in de cloud staan, je mailtjes. En daarnaast alles wat er over jou te vinden is als je je naam intikt in Google.”

Verder behoren onder meer je muziekbestanden, je bitcoins, je website en tegoeden bij bijvoorbeeld webwinkels of betaaldiensten tot je digitale erfenis.

Enquête
Uit een enquête, die is ingevuld door bijna 4.000 Kassa-kijkers, blijkt dat slechts de helft weleens heeft nagedacht over zijn of haar digitale erfenis. En nog geen kwart heeft daadwerkelijk stappen ondernomen om de digitale erfenis vast te leggen.

Van de mensen die dat wél hebben gedaan, heeft 53% een papiertje klaarliggen met daarop informatie over accounts en inloggegevens. Een wachtwoordmanager (14%), digitale kluis (8%) of testament (6%) worden aanzienlijk minder vaak gebruikt.

Vooral het ontbreken van de juiste wachtwoorden en inloggegevens worden als probleem ervaren onder de geënquêteerden die reeds digitale accounts hebben moeten opheffen voor een naaste.

Juridisch gedoe
Jurist Lucienne van der Geld , die is gespecialiseerd in digitaal erfrecht, begrijpt wel dat veel mensen er nog niet over hebben nagedacht. “Mensen weten pas als de dood nadert, dat er een testament gemaakt moet worden. Anderzijds komt ook dan pas het bewustzijn: ik heb nog een ander leven dat gewoon doorgaat. Mensen worden zich daar ook van bewust als iemand in hun omgeving overlijdt en ze die online nog steeds voorbij zien komen.”

Het is volgens haar erg belangrijk om tijdens je leven al goed na te denken over wat je wilt met je digitale erfenis, omdat het voor nabestaanden lastig is dit online leven te stoppen. “LinkedIn is lastig op te zeggen, YouTube is moeilijk. Bij Google kun je bijvoorbeeld een mailadres opgeven van een naaste die toegang krijgt als je lange tijd inactief bent, maar weinig mensen doen dit daadwerkelijk.”

Wat ook lastig is, is dat het vaak om internationale partijen gaat. “Die hebben strenge privacyregels en het is dan moeilijk om een account verwijderd te krijgen.” Maar er zijn meer moeilijkheden. “Het moet allemaal in het Engels. Je moet vaak je ID meesturen, gegevens van de overledene zoals een akte van overlijden, dus je moet een heel papierwerk verzamelen en hopen dat je snel antwoord krijgt.”

Digitale Nazorg
Sander van der Meer, forensisch ICT-specialist bij de politie, heeft enkele jaren geleden Digitale Nazorg opgericht. Hij en zijn team helpen mensen die geen toegang hebben tot de digitale gegevens van hun nabestaanden en hebben technische middelen om bijvoorbeeld toch in een mobiele telefoon of laptop te komen.

Hij wijst niet alleen op het belang om abonnementen bij bijvoorbeeld Spotify of een webhosting op te zeggen, maar ook op de kans op misbruik. “De kans op identiteitsfraude is groot als je online blijft voortleven. Je foto’s kunnen worden gebruikt voor criminele praktijken. Of je adres wordt gebruikt als afleveradres, omdat bedrijven denken dat het bestaat.”

Advies
Alle drie de deskundigen adviseren dan ook om – bij leven – goed na te denken over wat je wilt met je digitale erfenis. Van der Meer: “Ik zou iemand die dicht bij je staat, bijvoorbeeld je partner of kinderen, in vertrouwen nemen. Maak afspraken. Wat moet er worden opgezegd, en wat moet blijven bestaan? Houd het bij op een papiertje. Dat heeft mijn voorkeur.”

Op de website van Digitale Nazorg lees je hoe accounts opzegt bij Facebook , Instagram , LinkedIn , Snapchat , Twitter en WhatsApp .