Hulpmiddel voor diabetici na jaren nog niet vergoed

Het is voor veel diabetespatiënten de dagelijkse praktijk. Zeven keer of vaker in de vinger prikken om de hoeveelheid glucose, de bloedsuikerspiegel, te meten. Maar sinds 2014 is er een nieuw hulpmiddel verkrijgbaar: de FreeStyle Libre van Abbott Diabetes Care. Daarmee is het pijnlijke bloedprikken zo goed als verleden tijd. Maar vier jaar later is het nieuwe hulpmiddel vanwege de kosten niet voor iedereen bereikbaar. Het wordt niet vergoed.

Het FreeStyle Libre systeem werkt met een patch voor op je arm met een dun naaldje dat in de huid wordt geprikt. De patch, die iedere twee weken vervangen moet worden, meet met een interval van een kwartier de bloedsuikerspiegel. De metingen kunnen worden uitgelezen met een bijgeleverde scanner of met een app op een geschikte mobiele telefoon.

Positief effect op gezondheid
Patiënten, patiëntenorganisaties en deskundigen zijn enthousiast over het nieuwe hulpmiddel. Het pijnlijke vingerprikken wordt een zeldzaamheid, patiënten krijgen een completer beter beeld van de bloedsuikerspiegel en hebben zo meer controle op hun diabetes. Daarmee heeft het apparaat een positief effect op de gezondheid en de kwaliteit van leven.

Er zitten ook nadelen aan het nieuwe apparaat. Zo is de meting bij lage waarden niet altijd nauwkeurig en krijg je niet je huidige glucoseniveau te zien, maar dat van het laatste meetmoment en daarvoor. Volgens deskundigen zijn deze nadelen echter goed op te vangen met duidelijke instructies aan de gebruiker. Diabetesvereniging Nederland (DVN), het Diabetes Fonds en deskundigen stellen dat de FreeStyle Libre bewezen effectief is. Reden voor de DVN en het Fonds om te pleiten voor vergoeding uit het basispakket.

Geen vergoeding door advies Zorginstituut Nederland
Maar verzekeraars vergoeden de FreeStyle Libre niet omdat Zorginstituut Nederland, een onafhankelijk adviesorgaan voor zorg, stelt dat het hulpmiddel niet bewezen effectief is. In een reactie op vragen van Kassa naar de onderbouwing daarvoor verwijst het zorginstituut niet naar de onderzoeken waarop hun oordeel is gebaseerd: “Uitgebreide literatuurreferenties en verwijzing naar wetenschappelijk onderzoek zijn er (juist) alleen als er wél geoordeeld kan worden dat een behandeling effectief en ‘stand wetenschap en praktijk’ is. Maar dat was/is hier juist niet het geval.”

Effectiviteit wel bewezen in onderzoek
Die redenatie van Zorginstituut Nederland is onjuist, stelt hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot van Maastricht University. Volgens Groot kun je best verwijzen naar onderzoeken waaruit blijkt dat een hulpmiddel niet effectief is. En onderzoek naar de effectiviteit bestaat wel degelijk blijkt uit een ‘opinion’ van het Britse National Institute for Health and Care Excellence. Volgens Groot komt uit die onderzoeken naar voren dat het nieuwe hulpmiddel kosteneffectief is. Ook deskundigen in Groot-Brittannië blijken enthousiast. Reden voor de Britse NHS om eind 2017 te besluiten de FreeStyle Libre te gaan vergoeden.

Toch kunnen verzekeraars ondanks het negatieve oordeel volgens Zorginstituut Nederland er wel voor kiezen om het wel uit de basisverzekering te vergoeden. Als verzekeraars er bijvoorbeeld op basis van nieuw onderzoek van overtuigd zijn dat de FreeStyle Libre wel voldoet. Maar ook op dit punt is hoogleraar Groot het niet met het instituut eens: “Het is aan het zorginstituut om hierover een advies te geven voordat verzekeraars dit kunnen vergoeden.

Wel vergoed in andere Europese landen
En daarmee loopt Nederland met de vergoeding achter op ons omringende landen. Uit informatie van DVN blijkt dat de FreeStyle Libre behalve in Groot-Brittannië al in acht andere Europese landen wordt vergoed. In België en Duitsland zelfs al sinds 2016. In Nederland wachten patiënten nu op een positief advies van Zorginstituut Nederland. Dat geeft zelf op haar site aan dat beroepsgroepen moeten komen met een richtlijn of en voor wie de FreeStyle Libre geschikt is.