De zin en onzin van afvalscheiding

We gaan steeds meer afval scheiden. Papier, glas, gft en sinds enkele jaren ook plastic. Uit een enquête van Kassa – die door 6.000 mensen is ingevuld – blijkt dat ruim 87% het niet vervelend vindt om dit te doen. Tegelijkertijd heeft slechts 20% het idee dat plastic of pmd (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drinkpakken) goed gerecycled wordt. Levert het scheiden van plastic ons en het milieu wel wat op of verzetten we al dat scheidingswerk voor niets?

Gescheiden inzamelen
Papier en glas leveren we al decennialang gescheiden in. De gft-bak is in 1994 geïntroduceerd, maar plastic volgt pas een kleine tien jaar geleden. Op initiatief van de verpakkingsindustrie wordt gestart met Plastic Heroes , waarbij de inzameling van plastic verpakkingsafval omhoog is gegaan van 0 in 2008 naar 8 kilo in 2014 per persoon.

Daarnaast stellen het Ministerie van Infrastructuur en Milieu , de VNG , de NVRD en Rijkswaterstaat het programma VANG (Van Afval Naar Grondstof) op. Doelstellingen zijn onder meer dat we naar 75% afvalscheiding moeten in 2020 en dat we van 250 kilo restafval per persoon in 2014 naar 100 kilo in 2020 moeten, met een doorontwikkeling naar slechts 30 kilo in 2025. Kortom: gemeenten, maar vooral ook de burgers moeten hard aan de slag!

CPB-rapport
Eind september publiceert het Centraal Planbureau (CPB) een rapport waaruit blijkt dat het gescheiden inzamelen van plastic maar beperkte milieuwinst oplevert. Daarnaast komt uit het rapport naar voren dat er meer nadruk moet worden gelegd op de kwaliteit van het plastic in plaats van de hoeveelheid ingezameld plastic, zodat de milieuwinst kan worden vergroot.

Recycling
Uit een recente rapportage van het Afvalfonds Verpakkingen blijkt dat 73% van alle op de markt gebrachte verpakkingen gerecycled wordt. Wat opvalt is dat metaal (95%), papier en karton (85%) en glas (83%) het aanzienlijk beter doen dan plastic (51%). Dat is ruim boven de doelstelling van de Europese Unie, maar waarom is dit percentage een stuk lager?

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) vertelt: “Papier en glas zijn heel volwassen circulaire systemen. De producenten zijn daar erg op ingespeeld, er is ook vraag naar apart ingezameld afval. Daarmee krijg je de cirkel rond, zowel economisch als qua grondstoffen.”

Plastic is een lastiger verhaal. “Omdat het een jonger systeem is, maar ook omdat er heel veel verschillende soorten plastic zijn, het is geen monomateriaal. Daardoor is het complexer om weer door te sorteren naar de verschillende plasticsoorten.” Het KIDV stelt eveneens dat het cruciaal is om de komende vijf jaar de kwaliteit van het plastic te verbeteren.

Bron- en nascheiding
Uit onderzoek van onder meer Groen Licht en economen Raymond Gradus en Elbert Dijkgraaf blijkt dat bij nascheiding – waarbij plastic door speciale installaties tussen het restafval vandaan wordt gehaald – effectiever is en op termijn mogelijkheden biedt om goedkoper afval te scheiden, dan wanneer het aan de bron wordt gescheiden.

Ook Peter Rem , hoogleraar Resources & Recycling aan de TU Delft, ziet in nascheiding de toekomst. “Ik denk dat we heel enthousiast zijn begonnen met plastic scheiding en dat huishouden daar geweldig op hebben ingespeeld. Alleen het is lastig te verkopen dat dingen veranderen en dat als je eerst zo geweldig hebt meegeholpen dat het nu de tijd is om het aan machines over te laten. En dat gaat nu gebeuren.” Hij vermeldt wel dat het belangrijk om andere afvalstromen (zoals glas, papier en textiel) wél aan de bron te blijven scheiden.

Verschil per gemeente
In grote delen van Noord-Nederland doen gemeenten al aan nascheiding en onlangs is ook in Amsterdam een grote nascheidingsinstallatie in gebruik genomen. Onder meer Rotterdam, Den Haag en Utrecht gaan ook investeren in nascheiding. Ben je benieuwd of jouw gemeente aan bron- of nascheiding, of een combinatie daarvan, doet? Bekijk dan de kaart hieronder.

En moet je je plastic blijven scheiden? Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken zegt: “Als je in een bronscheidingsgemeente woont, alsjeblieft doe het. In een nascheidingsgemeente doet de gemeente het voor jou en de sorteerder daarna.”

De Week van het Afval
Het is bij Kassa ‘ De Week van het Afval ’. Op Facebook . Twitter , en Instagram , maar ook op de website en ons YouTube-kanaal wordt de hele week aandacht besteed aan het scheiden van afval.