CO2 compenseren. Klopt dat wel?

Als je vliegt, vervuil je het milieu. Een vliegtuig stoot tijdens de vlucht CO2 (koolstofdioxide) uit, wat bijdraagt aan het broeikaseffect. Er zijn allerlei bedrijven die de CO2-uitstoot van jouw reis berekenen en compenseren. Je hoeft alleen maar je portemonnee te trekken en je kunt met een gerust hart vliegen. Maar klopt dit wel?  

Met het woord ‘CO2-compensatie’ bedoelen bedrijven dat er in ruil voor jouw uitstoot ergens anders minder CO2 wordt uitgestoten of uit de lucht wordt gehaald. KLM claimt zelfs dat je door een kleine donatie CO2-neutraal vliegt. Maar als je vliegt, stoot je wel degelijk CO2 uit, je uitstoot wordt niet in absolute zin verminderd.  

Wij namen verschillende vliegmaatschappijen en websites die CO2-compensatie aanbieden, onder de loep. Wij boekten een retour Amsterdam-Bangkok.  

Air France

1291 kilo

€27

Compostproject in Afrika en energieprojecten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika

Lufthansa

1200 kilo

€24

Zonlichtprojecten in Ethiopia, energiezuinige kooktoestellen in Kenia

KLM

onbekend

€11

Bomen in Panama

Atmosfair

5906 kilo

€136

Efficiente kooktoestellen in Rwanda, biogasinstallaties in Kenia, biomassainstallaties in India, waterinstallaties in Honduras.

Good Planet Foundation

4020 kilo

€81

41 projecten in 21 landen waaronder biogasreservoirs, de installatie van 10.000 zonnekokers en de bio klimatologische scholen

Greenseat

1480 kilo

€15

Houtkoolovens in Oeganda, biogas in Tanzania, windmolens in India

Volgens Babette Porcelijn, schrijfster van het boek ‘De verborgen impact’ stoot een gemiddeld vliegtuig dat op en neer vliegt naar Bangkok 4000 kilo, dus 4 ton CO2 uit.  Om daadwerkelijke klimaatschade te berekenen, gebruikt zij de berekening van Amerikaanse Standford University. Volgens deze universiteit kost de daadwerkelijke klimaatschade 190 euro per ton CO2. Dus dat is voor een retourtje Bangkok maar liefst 760 euro! Een groot verschil met de 11 euro van KLM. ‘En dat is misleidend’, zegt Porcelijn. ‘Je krijgt er het gevoel door dat die klimaatschade niet zo erg kan zijn. En de klimaatschade van vliegen is wel heel ernstig. En dat voel ik niet terug in die prijs.’

De verschillen in de prijzen komen volgens Paul Peeters, lector duurzame luchtvaart, niet alleen omdat de uitstoot van de CO2 varieert, maar ook omdat de berekening verschilt. Zo kijkt het ene bedrijf alleen naar de CO2-uitstoot, de ander neemt in de berekening ook de uitstoot van andere broeikasgassen mee. Maar ook het soort projecten waarin geïnvesteerd wordt, bepaalt de prijs. Deze projecten worden aangeboden op een vrije markt van zogenaamde CO2-certificaten. Een certificaat geeft aan dat er opname van CO2 heeft plaatsgevonden en dat deze uit de lucht is gehaald. Maar die markt bestaat volgens Peeters uit duizenden individuele projecten, is van zeer wisselende kwaliteit en de prijs is heel laag.

In opdracht van de Europese Commissie heeft het Duitse Öko-Instituut meer dan 5.500 compensatieprojecten onderzocht. De uitkomst: in slechts 2 procent van de gevallen was het volgens de onderzoekers ‘waarschijnlijk’ dat projecten hun impact goed inschatten. Dat betekent onder meer dat ze geen broeikasgassen bespaarden die zonder compensatiegeld net zo goed zouden worden bespaard. In 85 procent van de gevallen was dit ‘onwaarschijnlijk’. Een aantal bedrijven waaronder KLM en Greenseat lieten ons weten dat CO2-compensatie aan consumenten wordt verkocht als de CO2-reductie al heeft plaatsgevonden. Maar dat zonder de bijdrage van de consumenten de projecten niet in stand kunnen worden gehouden of uitgebreid.  

Wij hebben de bedrijven die wij hebben vergeleken om een reactie gevraagd.  Klik hier  om de verschillende reacties te lezen. Greenseat liet ons weten dat zij een disclaimer op hun website zetten waarin ze vermelden dat door compensatie d e CO2-uitstoot niet verminderd wordt, deze blijft hetzelfde.

Het beste is om niet te vliegen. Maar kun je hier écht niet om heen, dan kun je zogenaamde CO2-rechten kopen. Deze CO2-rechten worden verhandeld onder bedrijven. Via de website  Carbon Killer  kan je rechten zelf kopen en vernietigen. Wat je opkoopt,  kan daarna niet meer door de industrie worden uitgestoten. Hoe meer mensen CO2-rechten opkopen, hoe lastiger het voor de industrie wordt om ze uit te stoten.

Hier zijn de  reacties terug te lezen  van KLM, Air France, Lufthansa Group, Greenseat en Atmosfair. Good Planet Foundation heeft niet op onze vragen gereageerd.