Bezwaar maken tegen WOZ-waarde: wat moet je weten?

De WOZ-beschikkingen vallen in deze periode op je digitale deurmat. Heb je een koophuis en ben je het niet eens met de hoogte hiervan? Dan kan je binnen zes weken bezwaar maken of een commercieel bureau hiervoor inzetten. Gemeenten roepen op om dat laatste juist niét te doen, omdat het tot de nodige onkosten leidt. Hoe zit dat? En hoe maak je zelf bezwaar?

Elk voorjaar komt de gemeente met een berekening van de waarde van jouw woning, bijvoorbeeld door het te vergelijken met andere huizen in de straat. Dit wordt ook wel de WOZ-waarde genoemd: Waardering Onroerende Zaken. De gemeente gebruikt dit om de hoogte van de gemeentelijke belastingen en heffingen te bepalen, zoals bijvoorbeeld de onroerendezaakbelasting (ozb). 

Veel huiseigenaren schrokken van de taxatie: de WOZ-waarde is dit jaar gemiddeld 17 procent gestegen. De WOZ is op veel plekken zo hoog, doordat de huizenprijzen in 2021 ook flink zijn gestegen. En de prijzen uit dat jaar worden als uitgangspunt gebruikt bij het opstellen van de WOZ-waarde.

Daardoor denken veel eigenaren dat er een verkeerde taxatie is gemaakt voor hun woning. Zo ziet de gemeente Den Haag in de eerste drie weken na het versturen van de WOZ-beschikking al 30 procent meer bezwaren binnenkomen dan hiervoor, geeft het in een reactie aan. In deze gemeente is de stijging op de aanslag gemeentelijke woonlasten voor huiseigenaren met 19 procent het hoogst, wat gemiddeld 130 euro hogere lasten oplevert. De hogere WOZ-waarde is dan ook een veelvoorkomende reden voor het indienen van bezwaar in deze gemeente.

Maar niet bij elke gemeente heeft de hogere WOZ-waarde ook een veel hogere belasting tot gevolg. Zo stelt Vereniging Eigen Huis (VEH) dat veel gemeenten de fors gestegen woningwaarde compenseren met een verlaging van het belastingtarief. Gemiddeld gaat de ozb dit jaar 5,1 procent omhoog en rioolheffing slechts met 3,7 procent. Hiermee blijven gemeenten onder het inflatieniveau. Kortom: de zorgen die veel mensen hebben over de gevolgen van de hoge WOZ-waarde zijn niet altijd gegrond.

Denk je op basis van deze taxatie dat de waarde te hoog is? Dan heb je recht op bezwaar. Dat is wettelijk bepaald vanuit de rechtsbescherming: als burger mag je wanneer je een belasting wordt opgelegd bezwaar maken. Dit kan je binnen zes weken na de opgelegde belasting doen bij je gemeente. Je kan de taxatie controleren door het taxatieverslag bij de gemeente op te vragen. Daaruit kun je opmaken op basis van welk type woningen in jouw buurt de waarde van jouw woning is bepaald. Lijkt jouw woning niet op die andere woningen? Geef dan de redenen hiervoor in je bezwaar aan. Op de site van het Juridisch Loket vind je een voorbeeldbrief voor het maken van bezwaar, waarbij ook tips worden gegeven over hoeveel argumenten en regels je kunt aanvoeren.

De gemeente moet een beslissing nemen in het kalenderjaar waarin je bezwaar hebt gemaakt. Heb je bezwaar gemaakt in de laatste 6 weken van het kalenderjaar? Dan moet de gemeente binnen een periode van 6 weken een beslissing nemen. De gemeente kan de termijn met maximaal 6 weken verlengen, aldus de Rijksoverheid.

Ben je het niet eens met de uitspraak van de gemeente op je bezwaar? Dan heb je nog de optie om in beroep te gaan bij de sector bestuursrecht van de rechtbank, meldt de Rijksoverheid. Ben je het vervolgens niet eens met die uitspraak? Dan kun je nog in hoger beroep gaan bij de belastingkamer van het Gerechtshof. In dit geval moet je griffierechten betalen.

Zowel de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) als VEH stellen dat zelf bezwaar maken eenvoudig is. Maar volgens hen wekken de commerciële no-cure-no-paybureaus (ncnp-bureaus) het idee dat het lastig is, dat er voor jou geen risico’s of gevolgen zijn als je het via hen doet en dat ze het lastige werk voor je uit handen nemen. Er is nu veel reclame door dit soort bureaus: via tv, de brievenbus en de zoekopdrachten. En dat zorgt ervoor dat veel mensen toch deze route kiezen en het aantal bezwaren via ncnp-bureaus de afgelopen jaren toenam.

Nu moet je bij dit soort bureaus alsnog informatie aanleveren, dezelfde informatie die je nodig hebt als je zélf bezwaar maakt. Dus het scheelt je helemaal geen werk, stellen beide partijen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van de Waarderingskamer (de toezichthouder op de uitvoering van de Wet WOZ) dat bezwaar maken via ncnp-bureaus voor inwoners niet leidt tot een hogere kans dat het bezwaar wordt gehonoreerd.

“Gemeenten maken zich zorgen over de stijgende kosten van bezwaarprocedures tegen de WOZ”, stelt VNG in een nieuwsbericht. Zo ziet gemeente Den Haag dat in 2022 78 procent van de bezwaren zijn ingediend door ncnp-bureaus. Als zo’n bureau in het gelijk wordt gesteld moeten ze tegemoetkoming in kosten krijgen voor de verschillende formele stappen die een bezwaarprocedure kent. Zo geldt bijvoorbeeld voor een hoorzitting een aparte vergoeding. Daarom verzoeken ncnp-bureaus standaard om een hoorzitting, aldus VNG.

Volgens de koepelorganisatie keerden gemeenten in 2021 zo’n 17 miljoen euro uit aan proceskostenvergoedingen aan zogeheten no-cure-no-paybureaus (NCNP). Dat was in 2018 nog 8,7 miljoen. Deze proceskosten worden alleen vergoed als een bezwaar slaagt. “De kosten lopen uiteen van honderden tot zelfs duizenden euro’s per casus”, aldus de VNG.

Die proceskosten zie jij - ongeacht of je via zo’n bureau bezwaar hebt gemaakt of niet - vervolgens weer terug via de gemeentelijke belastingen in het daaropvolgende jaar, omdat gemeenten de kosten moeten dekken. Daarom roepen gemeenten op om zelf bezwaar te maken, als dat mogelijk is. VNG benadrukt dat ze met deze oproep mensen niet willen ontmoedingen om bezwaar te maken.

Hoewel wordt gezegd dat het bezwaar maken eenvoudig is, kwam Kassa in contact met mensen die toch een bureau uitzoeken, vanwege het feit dat deze experts inzetten. Zo schakelde Jan Stevens in eerste instantie een no cure, no pay-bureau in voor het maken van bezwaar, maar kwam hij er na enig uitzoekwerk achter dat zelf bezwaar maken bij de gemeente toch makkelijk is. Daarbij speelt wel mee dat hij wist door de vragen van het bureau waarom zijn WOZ-waarde te hoog is. Zijn suggestie is voor gemeenten dan ook om toe te lichten wat factoren zijn die de WOZ-waarde verlagen.

VNG wijst op een alternatief als je het bezwaarproces moeilijk vindt. Zo kan je de gemeente bellen of erlangs gaan, je sociale kring inschakelen of naar de bibliotheek gaan voor hulp. Dat betekent volgens VNG niet dat gemeenten tegen ncnp-bureaus zijn. “Voor inwoners die het lastig vinden om zelf actie te ondernemen of bij wat ingewikkelder zaken, zijn beroepsmatige bijstandsverleners, waaronder no cure no pay-bureaus, een aanwinst.”

Waar zit het probleem dan volgens de koepelorganisatie? "In het feit dat schifting van zaken lang niet altijd plaatsvindt. Er is veel vaker sprake van een bulkmatige, geautomatiseerde en daardoor winstgevende aanpak. Eén druk op de knop en het bezwaar komt uit de printer of gaat rechtsreeks naar de gemeente. Zo’n hoge mate van automatisering is niet wat de wetgever op het oog had toen de bedragen in het ‘Besluit proceskosten bestuursrecht’ per bezwaarschrift werden vastgesteld.”

Gemeente Amsterdam is één van de gemeenten waar de WOZ-waarde en de OZB dit jaar flink is gestegen. De gemeente legt uit dat door de stijgende kosten ook de belastingen zijn gestegen. Het benadrukt dat bewoners – als ze dat willen – het beste zelf bezwaar kunnen maken en dat dit heel gemakkelijk gaat. “Als mensen er niet uitkomen, kunnen ze voor hulp langsgaan op of bellen naar het stadskantoor of buurtteams. Je kunt ook voordat je bezwaar maakt met de gemeente bellen om meer uitleg te krijgen en te vragen of er geen fout is gemaakt”, geeft de gemeente in een reactie aan.