Zoetstof aspartaam “mogelijk kankerverwekkend.” Moet je producten gaan mijden of niet?

Het is 200 keer zoeter dan suiker, maar lang niet zo calorierijk. De zoetstof aspartaam wordt daarom in heel veel lightproducten als suikervervanger gebruikt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) plakte onlangs het label “mogelijk kankerverwekkend voor mensen” op aspartaam. Moet je producten waar dit in zit nu links laten liggen? Of kun je ze normaal blijven eten en drinken?

Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die al sinds de jaren tachtig wordt gebruikt. Je komt het tegen in onder meer light frisdrank, vruchtensap, jam, koeken, kauwgum en toetjes als vervanger van suiker. Wil je weten of het in een product zit? Op het etiket is aspartaam te herkennen aan het E-nummer E951. De zoetstof is veilig bij normaal gebruik, meldt de Europese voedsel- en warenautoriteit EFSA sinds 2013. 

Toch kwam de WHO op 14 juli jongstleden met een nieuwsbericht naar buiten waarin de resultaten van een uitgebreide studie waren samengevat: aspartaam is voor mensen “mogelijk kankerverwekkend.”

Het International Agency for Research on Cancer (IARC), dat zich voor de WHO met onderzoek naar kanker bezighoudt, kwam tot dit oordeel. De organisatie hield 1.300 wetenschappelijke studies en onderzoeken naar aspartaam tegen het licht. Daaruit kwam een beperkt bewijs naar voren voor leverkanker bij mensen. Er was eveneens beperkt bewijs voor kanker bij proefdieren. Vandaar het predicaat “mogelijk kankerverwekkend.”

Zijn deze bevindingen reden tot zorg? Dr. Francesco Branca, directeur van de afdeling Voedselveiligheid van de WHO, benadrukt dat aspartaam geen risico vormt bij de consumptie van normale doses. Kortom: wie zich niet te buiten gaat aan producten met deze kunstmatige zoetstof, hoeft zich geen zorgen te maken over zijn gezondheid. Wel is volgens de WHO-directeur meer en beter onderzoek nodig naar de potentiële gezondheidseffecten van aspartaam.

Het Nederlandse Voedingscentrum, dat voorlichting geeft over voeding, heeft een reactie geplaatst op de bevindingen die half juli naar buiten kwamen. “Het IARC heeft aspartaam ingedeeld in de groep stoffen “mogelijk kankerverwekkend.” Dat zijn stoffen met beperkt en geen overtuigend bewijs dat ze kanker kunnen veroorzaken. Voor aspartaam is dus de conclusie dat het bewijs niet overtuigend is dat het kanker kan veroorzaken bij mensen.”

Andere stoffen in de categorie “mogelijk kankerverwekkend” zijn de kunststof melamine en radiofrequente elektromagnetische velden. Bijvoorbeeld mobiele telefoons veroorzaken deze velden.

Het Voedingscentrum plaatst het gezondheidsgevaar van aspartaam in een breder perspectief. “Van het eten van te veel bewerkt vlees en het drinken van alcohol is het wél zeker dat het de kans op kanker verhoogt. Het bewijs voor deze relatie is sterk. Het IARC classificeert deze voedingsmiddelen dan ook als “kankerverwekkend.””

Kortom, voor aspartaam gaat het oude adagium “alles met mate” op. Mocht je er zin in hebben, volgens de standaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie mag een volwassene (met een gewicht van 70 kilo) dagelijks negen tot veertien blikjes frisdrank met 300 mg aspartaam drinken, zonder risico voor de gezondheid. Jonge kinderen moeten zich beperken tot maximaal twee liter frisdrank per dag met aspartaam als zoetstof.

Bronnen: WHO, ANP, Bloomberg, Voedingscentrum