Wat helpt tegen eenzaamheid onder ouderen? Gamen!

Spellen spelen en tegelijkertijd iets ervan opsteken. Dat is simpel gezegd wat 'serious gaming' is. Een term die in 2002 voor het eerst opduikt, maar pas de laatste jaren echt betekenis krijgt. Initiatieven op dit vlak schieten als paddenstoelen uit de grond. Zo is er een game ontwikkeld tegen ouderenmishandeling 'Wie helpt?' . Andere spellen worden ingezet om mensen te helpen met hun revalidatie of om ze om te leren gaan met angststoornissen. Aan het Radboudumc in Nijmegen is onder leiding van prof. dr. Marcel Olde Rikkert een ambitieus project gestart, een heus platform met 'serious games'.

Wat helpt tegen eenzaamheid onder ouderen? Die vraag houdt Olde Rikkert vaak bezig. Hij is het hoofd van de afdeling Geriatrie van het Radboudumc. Zijn oplossing? Een online portaal, waarop ouderen en hun kleinkinderen samenkomen om spelletjes te spelen. Het digitale spelletjesportaal is niet zomaar een ideetje van Olde Rikkert. De afgelopen maanden heeft hij diverse partijen bij elkaar gekregen, zodat er in de loop van 2020 echt iets staat. Ter ondersteuning van de plannen is er een ruim budget, van bijna één miljoen euro.

“Een steeds grote wordende groep ouderen is moeilijk bereikbaar”, verklaart Olde Rikkert. “Het gaat vaak om kwetsbare mensen, met fysieke en lichamelijke klachten.” De kinderen en kleinkinderen zien ze niet wekelijks, omdat bijvoorbeeld de reisafstand een probleem is. Waar vroeger opa en oma aan tafel zaten om spelletjes te doen gaat dat nu digitaal gebeuren. “We kunnen de onderlinge verbondenheid vergroten door jong en oud spelletjes te laten doen. Nu dus online.”

De afgelopen maanden is er al volop proefgedraaid met het spelletjesplatform. Er zijn her en der in het land workshops gehouden om te kijken wat voor spellen aanslaan. “Games met wederzijds nut doen het verrassend goed”, aldus de professor. Ouderen voelen zich nuttig, kinderen steken er iets van op. Zo is er een rekengame bedacht. “Helemaal niet suf een saai”, zegt Olde Rikkert. “Kinderen leren ervan en ze kunnen op school trots melden hoe goed ze zijn in tafels!”
Om ervoor te zorgen dat de grootouders of kinderen niet na één keer afhaken, bestaan de games uit verschillende levels. “Door punten te scoren en steeds een nieuw niveau te halen word je gestimuleerd om terug te komen. We willen ook rekening houden met de leeftijdsfase van kinderen: 7 of 8-jarigen vinden net iets anders leuk dan 10-jarigen”.

Om volgend jaar van start te kunnen gaan is er geld nodig. Dat is ruim voorhanden. “De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek steunt onze plannen met 500.000 euro subsidie. Uitvaartverzorger DELA en de stichting Games for Health steken er ook tonnen in.” Het Eindhovense Game Solutions Lab is betrokken voor de technische kant van de ontwikkeling.

Een online gameportal voor jong en oud. Dat klinkt als iets dat internationaal kans van slagen heeft. Olde Rikkert “We gaan het eerst in het Nederlands taalgebied proberen. Als dat slaagt, wie weet wat er daarna mogelijk is…”

Prof. dr. Olde Rikkert heeft nog tips voor mensen die nu al iets willen doen tegen de groeiende eenzaamheid onder ouderen. “Zoek geen contact omdat iemand zielig is, dat voelt niet prettig. Wederkerigheid is héél belangrijk. Je moet samen iets hebben aan het contact. Een jonger iemand kan een gepensioneerde vragen om iets te doen voor het klimaat, en zo mee te zorgen voor de wereld van morgen. Zo speel je het samen duurzaam.”