Stemmingsgevoelige muziekspeler voorkomt ongelukken
26-04-2012
• leestijd 2 minuten
Gedrags- en Maatschappijwetenschapper Marjolein van der Zwaag heeft een muziekspeler ontwikkelt die de fysiologie van de gebruiker meet, en op basis van die informatie muziek afspeelt die de luisteraar in de richting van de gewenste stemming moet sturen. Ze ontwikkelde deze 'affectieve muziekspeler' naar aanleiding van haar onderzoek naar de samenhang van muziek en gemoedstoestand, bij onder meer autobestuurders. De muziekspeler zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot minder agressief rijgedrag.
Fysiologische meting
Van der Zwaag onderzocht het effect van muziek op de luisteraar door te kijken naar veranderingen in de huidtemperatuur en de huidweerstand (de mate van elektrische geleiding van de huid, die varieert met het vochtgehalte). De eerste zegt waarschijnlijk iets over hoe positief de luisteraar is, de tweede over hoe energiek hij is. Van der Zwaag: "Ik definieer elke stemming vervolgens in termen van deze twee variabelen. Dat is natuurlijk een versimpeling, maar je kunt alle emoties wel een plaats geven in dat assenkruis. Als het beluisteren van Jantje Smit de huidtemperatuur doet toenemen en de huid ook vochtiger maakt betekent het dat de luisteraar energieker en waarschijnlijk positiever, ofwel vrolijker wordt.”
Leerproces
Het verschil met eerdere onderzoeken naar de invloed van muziek op stemming is dat de onderzoeker bij dit onderzoek niet bepaald welke muziek vrolijk en welke depressief is; de muziekspeler analyseert de reactie van de luisteraar en bepaalt op basis daarvan welke muziek een bepaalde stemming opwekt.
Het apparaat moet dus wel eerst een leerproces doorgaan bij elke gebruiker. De speler registreert ook of nummer hetzelfde effect blijft behouden; iemand kan een vrolijk nummer bijvoorbeeld te vaak gehoord hebben om er nog vrolijk van te worden.
Veiliger verkeer
Van der Zwaag besteedde extra aandacht aan automobilisten. Die kunnen tijdens het rijden immers niet of moeilijk een nummer uitzoeken wat bij de gewenste stemming past. Een prototype van de affectieve muziekspeler werd getest op automobilisten. Uit de test bleek dat automobilisten in een rustige stemming kunnen komen als ze de juiste stemming 'bestellen'. De onderzoekster ging daarbij uit van wat automobilisten zelf als rustgevende of enerverende muziek te vinden. Van de Zwaag: 'Muziek kan voor een langere periode de stemming in de gewenste richting duwen. Dat kan misschien veel ongelukken, maar ook stress achter het stuur voorkomen.'