"Overheid discrimineert vrouwen met kosten voor anticonceptie"

Het is een kwestie van gelijkwaardigheid, stellen de eisers. De overheid handelt onrechtmatig door vrouwen verantwoordelijk te maken voor de kosten. De vrouwenrechtenorganisatie vinden het onrechtvaardig, omdat het een zaak van vrouw en man is en daarnaast ook van de hele maatschappij. Ze noemden het "betreurenswaardig" dat de Staat er in 2021 in een rechtszaak op moet worden gewezen dat anticonceptie "een zaak voor iedereen is".

Volgens de eisers mag de overheid geen onderscheid maken tussen mensen op basis van onder meer hun geslacht. Ze verwijzen dan ook naar internationale verdragen die Nederland heeft ondertekend en naar artikel 1 van de Grondwet.

De Staat gaat niet mee in de redenatie van de eisers. Volgens de advocaat van de Staat is het vergoeden van anticonceptie "bij uitstek een politieke kwestie" en zou de rechter daar niet over moeten beslissen. Wel vindt de Staat dat de beschikbaarheid van anticonceptie zeer belangrijk is tussen man en vrouw, maar geeft de Staat ook aan dat het wel goed zit met de toegang tot anticonceptiemiddelen. De overheid vindt dat de kosten dusdanig laag zijn, dat de burger het zelf kan betalen. De anticonceptiepil kost gemiddeld 13,95 euro per kwartaal, zegt de advocaat. Een spiraal, die tot vijf jaar werkzaam is, kost tussen de 49 euro en 160 euro. Mannen en vrouwen kunnen bovendien samen beslissen de kosten te dragen.

Gratis anticonceptie is voor de eisers een principiële zaak. Zo vinden ze dat het recht op zelfbeschikking aangetast wordt en dat vrouwen dankzij anticonceptie "baas in eigen buik" zijn. Daardoor kunnen ze makkelijker deelnemer op de arbeidsmarkt en in het onderwijs, aldus de vrouwenrechtenorganisatie. "Anticonceptie gaat daarom de gehele samenleving aan." Voor ongeveer een op de tien vrouwen zouden de kosten bovendien wel degelijk een probleem zijn.

Jarenlang zat anticonceptie in het basispakket van zorgverzekeringen, maar in 2011 werd het eruitgehaald omdat er geen medische noodzaak voor zou zijn. Meisjes onder de 18 jaar krijgen de pil momenteel wel vergoed uit de basisverzekering. Een meerderheid van de Tweede Kamer zou anticonceptie graag weer in het basispakket terug willen. Het demissionaire kabinet vindt zo'n inhoudelijke wijziging echter een zaak voor het volgende kabinet.

Bureau Clara Wichmann wijst erop dat het stelsel de afgelopen decennia al zeker zes keer is gewijzigd. Als de rechter een principiële uitspraak zou doen, dan zou anticonceptie geen "politieke speelbal" meer zijn. De Staat mag wat de eisers betreft overigens wel zelf weten op welke manier de vergoeding wordt geregeld. "Op dit moment wordt er gediscrimineerd, wij vragen die situatie op te heffen." ANP