‘Ambachtelijk’, ‘vers’ of ‘natuurlijk’? Pas op voor marketingtrucjes in de supermarkt

Krijg je ook een positief gevoel als je “vers”, “natuurlijk” of “ambachtelijk” op een verpakking ziet staan? Dat is ook precies de bedoeling van de fabrikant, jou verleiden. Maar welke betekenis hebben deze woorden eigenlijk? “Er bestaat geen wettelijke definitie voor”, waarschuwt Babs van der Staak van de Consumentenbond.

Je hebt de term “vers” vast weleens op een product in de supermarkt zien staan. Klinkt aantrekkelijk. Alsof het direct na het maken of oogsten in de supermarktschappen is gelegd. Maar wat betekent vers eigenlijk als het op een verpakking staat?

De term is niet wettelijk vastgelegd. Je mag iets dus vers noemen, terwijl het helemaal niet als vers zou kunnen worden gezien. Een voorbeeld hiervan is verse vis. De vis wordt zo genoemd, maar als je het bakje omdraait, staat er vaak “ontdooid” op. De vis die als vers wordt aangeboden is dus eigenlijk ook bevroren geweest. Maar je betaalt voor verse vis soms meer dan het dubbele. Best gek toch?

“Het probleem is nu juist dat er geen wettelijke definitie bestaat voor vers. Daar kan iedereen zijn eigen betekenis aan geven. En valt er dus geen eenduidig antwoord te geven op de vraag wat vers precies betekent”, aldus Babs van der Staak, woordvoerder van de Consumentenbond.

De term vers klink in elk geval een stuk gezonder en lekkerder, waardoor mensen eerder geneigd zijn om voor deze producten te kiezen. Maar fabrikanten kunnen de term dus gebruiken op producten die geeneens écht vers zijn. Met deze marketingtruc kun je als consument worden overgehaald om een product te kopen.

Als een term misleidend kan zijn, waarom mogen producenten deze dan gebruiken? “Misleiding is niet toegestaan. Alleen zijn termen als vers niet inherent misleidend. Dat zijn ze pas als de consument er een andere verwachting bij heeft dan de werkelijkheid. En dat kan per claim, product of ingrediënt verschillen”, legt Van der Staak uit. “Om te bewijzen of een term misleidend is, zou je elke situatie dus ook apart moeten beoordelen. De Reclame Code Commissie doet dat bijvoorbeeld. Zonder wettelijke regels is er geen eenduidigheid en is de kans op misleidende situaties groot.”

Naast vers zijn er nog meer termen die niet wettelijk zijn vastgelegd en dus op van alles mogen worden geplakt. Een voorbeeld is het woord “ambachtelijk.”

Als je dat hoort denk je al snel aan “met de hand gemaakt door een vakman”, of “volgens een oud recept zonder toevoegingen.” Niks is minder waar. Je mag de term ambachtelijk ook op een product zetten als het gewoon in de fabriek is gemaakt.

Hiernaast is de term “natuurlijk” even nietszeggend als vers en ambachtelijk. Bij natuurlijk denkt de consument aan gezond, zonder toevoegingen en goed voor het milieu. Maar ook natuurlijk is een lege term, want het zegt niks over de eventueel toegevoegde E-nummers.

Hoe moet je als consument nu deze termen interpreteren? “Een algemene tip: trek je niet zo veel aan van de voorkant van een verpakking”, adviseert Van der Staak. “Let op de wettelijk verplichte informatie meestal op de achterkant, zoals de ingrediënten, de voedingswaarde en de wettelijke benaming. Deze productbeschrijving staat vaak vlak voor of boven de ingrediënten. Die geven het meest realistische beeld van het product. Vergelijk de informatie op verschillende producten. En bepaal aan de hand daarvan of een product aan jouw verwachting voldoet”, aldus de woordvoerder van de Consumentenbond.

Bronnen: De Consumentenbond, Het Voedingscentrum, Keuringsdienst van waarde, NU.nl