777 miljoen euro extra voor gemeenten en provincies vanwege corona

Het kabinet zet nog eens 777 miljoen euro in voor gemeenten, provincies en waterschappen om de door de coronacrisis misgelopen inkomsten en extra gemaakte kosten te compenseren. Dit komt bovenop het eerste steunpakket van 566 miljoen euro eind mei. De totale steun voor lagere overheden komt uit op ruim 1,5 miljard euro in 2020.

Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) en staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) schrijven dat in een brief aan de Tweede Kamer. Lokale en regionale overheden kunnen met het geld hun dienstverlening op peil houden. Gemeenten haalden veel minder geld binnen door het wegvallen van onder meer de toeristenbelasting en parkeergelden, terwijl deze verwachte inkomsten wel in de begroting waren opgenomen.

Ollongren zegt dat de mede-overheden zich vanaf het begin hebben ingespannen om de gevolgen van de impact van corona te bestrijden. "Ik ben blij dat we onze mede-overheden kunnen bijstaan. Het is belangrijk dat iedereen kan blijven rekenen op goede dienstverlening, van zorg tot openbaar vervoer, van begeleiding naar werk en toezicht en handhaving, tot het in stand houden van sport en culturele voorzieningen." Zo gaat het extra geld naar buurt- n dorpshuizen (17 miljoen), speeltuinen en scouting (7 miljoen) en toezicht en handhaving (50 miljoen). Ook is er 30 miljoen euro voor gemeenten gereserveerd, zodat zij de extra kosten die ze maken om de landelijke verkiezingen in maart coronaproof organiseren te compenseren.

Daarnaast krijgen de gemeenten 20 miljoen euro voor gederfde inkomsten van terrassen, markten en evenementen, in de periode voor 1 juni. Voor de rest van 2020 hebben de bewindslieden 100 miljoen euro gereserveerd om later te verdelen, als er meer duidelijk is over het verlies aan inkomsten als gevolg van corona. Ook wordt een bepaalde kortingsregeling tijdelijk geschrapt om de druk op gemeenten verder te verlichten. Hierdoor vloeit er dit jaar en in 2021 230 miljoen euro extra naar de gemeenten.

Ollongren en Vijlbrief geven aan bezorgd te zijn over de financiële situatie van veel gemeenten. Zes op de tien gemeenten had al voor de crisis een exploitatietekort. In 2018 was dat tekort 197 miljoen euro, waarna het in 2019 opliep tot 768 miljoen euro. Het kabinet laat daar onderzoek naar doen. De gemeenten zelf denken dat de totale schade door de coronacrisis uitkomt tussen de 1,5 en 1,8 miljard euro. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten schatte onlangs dat dit na een tweede coronagolf zou kunnen oplopen tot bijna 2,8 miljard euro.

"Deze tweede tranche is een reële compensatie voor de kosten en inkomstenderving van gemeenten. Maar de coronacrisis is nog niet ten einde dus er zal ook nog een derde tranche moeten volgen", laat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten weten in een reactie. "Daarnaast zijn we als VNG al lange tijd met het Rijk over de opschalingskorting in gesprek. Voor het eerst wordt er nu iets gedaan aan de opschalingskorting, een langdurige wens van gemeenten. Dit is een eerste stap. Met wat ons betreft de afschaffing van de opschalingskorting als volgende stap." ANP