10 procent van je pensioen ineens opnemen: is dat verstandig of niet?

De Tweede Kamer ging onlangs akkoord met de Wet bedrag ineens, waarmee je in één keer 10 procent van je totaal opgebouwde pensioen kunt laten uitkeren aan het begin van je pensioen. Een groot geldbedrag op je rekening klinkt voor veel mensen uiteraard erg aanlokkelijk, het schept namelijk een hoop mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan het maken van die lange reis, het aflossen van een hypotheek of een lening, en misschien wil je wel een schenking doen aan je (klein)kinderen. Maar is het opnemen daarvan wel verstandig? En waar moet je rekening mee houden? Goed om te weten: het kán nadelige gevolgen hebben voor je financiële situatie. Hoe zit dat precies?

De Eerste Kamer moet er nog mee instemmen, maar waarschijnlijk geldt deze nieuwe regeling vanaf 1 juli 2025. In Kassa van zaterdag 19 oktober legt pensioenadviseur Marlies Hensen uit wat de voor- en nadelen zijn van deze nieuwe wet, waar mensen op moeten letten én waar ze het beste rekening mee kunnen houden.

Benieuwd? Je kunt het studiogesprek onderaan dit artikel terugkijken.

Consumenten krijgen hiermee een extra keuzemogelijkheid om zelf te bepalen hoe ze met het eigen pensioengeld om willen gaan. Dit is onderdeel van het nieuwe pensioenstelsel waarbij deelnemers meer zeggenschap krijgen over hun eigen pensioenpot.

De optie om maximaal 10 procent van je totale opgebouwde pensioen ineens uit te laten keren, geldt alléén voor mensen die nog met pensioen gaan op of na 1 juli 2025. Ook kun je de keuze éénmalig maken. De wet is er niet op ingericht om bijvoorbeeld met een tussenperiode twee keer 5 procent van je totale pensioen uit te laten keren: voor dat soort maatwerk is geen ruimte.

Het is één keer 10 procent (of minder) ineens, of niets. Je mag er dus wél voor kiezen om een lager percentage dan 10 procent uit te laten keren, maar ook in dat geval blijf je gebonden aan maximaal één uitbetaling.

Kies je ervoor om 10 procent van je pensioen ineens te laten uitkeren? Dan mag je vervolgens helemaal zelf bepalen waar je het geld aan uitgeeft. Dit kan bijvoorbeeld zijn aan een hobby of een reis, maar je kunt het geld óók investeren door bijvoorbeeld je hypotheek af te betalen, je huis te verduurzamen of door geld te beleggen.

Om een goede beslissing te maken wat in jouw situatie de beste keuze is, kun je het beste rekening houden met een aantal factoren, zo stelt Hensen.

Zo moet je er rekening mee houden dat je belasting gaat betalen over dit extra inkomen, en kan het effect hebben op je toeslagen als je die ontvangt.

Hensen benadrukt dat deze wet weliswaar de mogelijkheid biedt om maximaal 10 procent van je pensioen ineens op te nemen, maar dat mensen die dit overwegen óók kunnen kiezen voor een lager percentage.

Ook geeft ze aan dat goed is om voor ogen te houden dat de financiële gevolgen (meestal door belastingen en eventuele gevolgen voor het ontvangen toeslagen) vooral in het eerste jaar merkbaar zijn. In de jaren erna daalt je inkomen naar verwachting weer en dat kan bijvoorbeeld betekenen dat er weer (hogere) toeslagen van toepassing kunnen zijn.

Maak jij gebruik van deze optie en laat je 10 procent – of een lager percentage – van je pensioen ineens uitkeren? Dan is het goed om te weten dat het feitelijk een sigaar uit eigen doos is. Deze keuze heeft namelijk als gevolg dat je over de rest van je pensioenlooptijd een lager bedrag uit je pensioenpot krijgt uitgekeerd. Je krijgt maandelijks dus minder pensioen, simpel gezegd.

Mensen doen er verstandig aan om op basis van de persoonlijke situatie – bijvoorbeeld door de inkomsten én uitgaven goed op een rij te zetten – een inschatting te maken of deze mogelijkheid verstandig is, geeft Hensen aan.

De combinatie met een hoog/laag pensioen – een regeling die mensen in staat stelt om een groter deel van de inkomsten naar voren te halen aan het begin van het pensioen – is ook niet mogelijk.

De keuze voor een hoog/laag pensioen kan bijvoorbeeld financieel gunstig uitpakken voor mensen die om uiteenlopende redenen verwachten minder lang te zullen leven. Geldt dat voor jou? Je zou dan uit moeten (laten) rekenen wat het verschil zou zijn als je kiest voor hoog/laag pensioen ten opzichte van de keuze 'bedrag ineens'.

Als je in 2025 de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en je wil gebruik kunnen maken van deze nieuwe mogelijkheid, dan zou je je pensioendatum naar verwachting dus moeten uitstellen tot 1 juli van dat jaar.

Overigens waarschuwde ook het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) voor potentiële belastingtechnische gevolgen. Hoe zit dat precies? Toen in 2022 duidelijk werd dat er plannen in de maak waren om dit voorstel mogelijk te maken, liet het Nibud er de nodige berekeningen op los. Zij constateerden dat het in verschillende situaties fiscaal ongunstig uit kan pakken en pleitten er destijds voor om de regeling 'fiscaal neutraal' te maken.

Directeur Arjan Vliegenthart van het Nibud zei daar destijds het volgende over: "Mensen die bijvoorbeeld noodgedwongen eerder moeten stoppen met werken en zo’n groot geldbedrag ineens uit hun pensioen willen opnemen omdat ze anders niet rond kunnen komen, krijgen minder waar voor hun geld."

Vliegenthart vervolgt: "Het kan al snel 20 procent schelen, dat is enorm. Je bent in feite dief van eigen portemonnee als je dat doet, maar velen hebben het geld hard nodig en zullen toch die keuze maken."