Zwarte dag voor de democratie

Europese regeringen lijken de laatste jaren een steeds moeizamere relatie met democratie te hebben gekregen. Denk aan de referenda over de Europese grondwet van 2005. De bevolking zei nee, de regeringen gingen gewoon hun gang. Of denk aan de eurocrisis toen de Ierse, Griekse en Portugese parlementen simpelweg buiten spel werden gezet. Of denk aan het aangescherpte Groei- en Stabiliteitspact waardoor de eurolanden hun begrotingssoevereiniteit zo goed als kwijt zijn geraakt. Of denk aan het correctief referendum dat in Nederland bezwijkt onder wat inmiddels door Niesco Dubbelboer ‘demofobie’ wordt genoemd.

Steeds meer zich progressief noemende partijen in Nederland lopen weg bij hun eigen kroonjuwelen uit angst voor de mening van de kiezer.

Wat er nu, op dit moment in Catalonië gebeurt is simpelweg de volgende nagel aan de doodskist van de Europese democratieën. Terwijl ik hier in Madrid met partijen voor de dieren van over de hele wereld op een internationale conferentie over dierenrechten, getuige ben van inspirerende discussies over democratie, mensenrechten en dierenrechten, worden 613 kilometer verderop in Barcelona burgers beschoten met rubberkogels en met geweld afgevoerd. Catalaanse brandweerlieden moeten eerzame burgers beschermen tegen het geweld van de Spaanse politie. En alleen omdat ze vreedzaam hun democratische rechten willen uitoefenen.

Ik schaam mij diep ten overstaan van mijn collega’s uit landen als Oman, Ecuador, Georgië en Oekraïne. Ze zijn hier in Madrid aanwezig en kijken met afgrijzen en verbazing toe hoe in Europa, zelfbenoemd hoeder van de democratie, de medezeggenschap van burgers met zo’n nodeloos vertoon van geweld wordt vertrapt.

Ik weet dat het conflict tussen Catalonië en Madrid een ingewikkelde kwestie is met een lange geschiedenis en omgeven door de hoogoplopende emoties. Daar wil ik mij als Nederlandse volksvertegenwoordiger niet in mengen. En dat hoeft ook niet; de beelden spreken voor zich. Een staat die geweld gebruikt om democratie de kop in te drukken, roept over zichzelf de vraag af of hij nog wel een democratie mag worden genoemd.

Als fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren wil ik mijn afschuw uitspreken over het buitensporige geweld dat de regering Rajoy gebruikt om Catalaanse burgers te intimideren en te verhinderen om hun democratische rechten uit te oefenen. Ik roep alle democratische partijen en democratische regeringen binnen de EU dringend op het voorbeeld van onze Spaanse zusterpartij, PACMA, te volgen en de regering Rajoy in niet mis te verstane bewoordingen te veroordelen voor de acties van de Spaanse politie in Catalonië.

We schromen niet om onze stem te verheffen als in Myanmar, Beijing of Washington democratische beginselen worden geschonden. Kunnen we deze zwarte dag uit de geschiedenis van de Europese democratie dan wel zonder veroordeling laten passeren? Alleen omdat het een lid van de Europese Unie betreft en Rajoy een bevriend staatshoofd is? Wat mij betreft niet.