Zoveel boeken moet je lezen voordat een e-reader klimaatvriendelijk wordt

Nogal wat boekenwurmen worstelen met de vraag of ze hun favoriete voeding voor de geest moeten consumeren van papier of toch maar via een e-reader. Boeken worden immers gemaakt van papier, er worden bomen voor gekapt en de productie en distributie zijn belastend voor het milieu. Bij e-readers spelen dergelijke problemen op het eerste gezicht niet omdat er duizenden boeken op kunnen staan zonder dat er een boom voor gekapt wordt maar de productie van die apparaten is natuurlijk ook erg belastend van het milieu.

De Duitse publieke omroep Deutsche Welle dook voor de pocast Living Planet in de materie om uit te zoeken wat nu eigenlijk de meest verantwoorde manier is om de geest te voeden. Het is beslist geen kleinigheid. Er verschijnen jaarlijks 4 miljoen nieuwe boektitels per jaar. Dat wil zeggen dat er iedere 7,9 seconde een nieuw boek wordt uitgebracht, voor het geval je zelf nog schrijfaspiraties mocht hebben. En dat aantal blijft alleen maar toenemen.

Alleen al in de VS sneuvelen er jaarlijks 32 miljoen bomen voor het bevredigen van de leeshonger, ook al maken uitgeverijen steeds meer gebruik van gerecycled papier. Daarnaast trekt het gebruik van papieren boeken een zware wissel op het klimaat en 70 procent daarvan komt voor rekening van de drukkerijen en papierfabrieken. Een paperback kost ongeveer een kilo CO2 aan uitstoot, dat staat gelijk aan 122 keer een smartphone opladen. Jaarlijks worden er 2,2 miljard boeken verkocht, bij elkaar goed voor 726.000 ton CO, ofwel de jaarlijkse uitstoot van 141.000 woonhuizen. Meer dan een stad als Zwolle, zou Pieter Omtzigt zeggen.

Bij digitale boeken speelt dat niet. Transportkosten zijn er niet en bomen kunnen blijven staan. De meest gebruikte e-readerr is de Kindle van Amazon. Wereldwijd maken zo'n 5 miljoen lezers daar gebruik van en dat moeten dan wel echte boekverslinders zijn want jaarlijks worden 487 miljoen boeken via de Kindle gekocht. Groot nadeel is dat de productie van de e-readers gepaard gaat met veel milieuschade. Denk alleen al aan de winnig van de grondstoffen die gebruikt worden voor de batterijen, zoals kobalt en lithium. Daarnaast zijn de apparaten veelal van plastic. Daar blijft het niet bij. De boeken maken gebruik van stroomverslindende datacenter waar de cloud in leven wordt gehouden. En de readers moeten keer op keer opgeladen worden. Daarnaast verslijten zel vrij snel. Een e-reader gaat drie tot vijf jaar mee, in tegenstelling tot een papieren boek dat een eeuwigheid bewaard kan blijven. Bovendien kunnen papieren boeken doorgegeven worden, bij digitale boeken wordt dat onmogelijk gemaakt om het exploitatiemodel te beschermen. E-readers kunnen ook minder makkelijk gerecycled worden dan papieren boeken.

Op gezag van de Japanse wetenschapper Eri Amasawa meldt DW dat digitale boeken pas klimaatvriendelijk worden als je meer dan 15 boeken leest in drie jaar tijd, de verwachte levensduur van een e-reader. Of 25 in het geval van een iPad. Dus maar een of twee boeken op een e-reader lezen is slecht voor het klimaat.

Amasawa heeft een klimaatadvies voor zowel papieren als digitale lezers: koop alleen boeken die je echt leest. En als het van papier is, recycle het dan als je het uit hebt. Rijk gevulde boekenkasten zijn kortom onnodig belastend voor het klimaat.

cc-foto: Marco Donati