Zouden mondkapjes echt helpen tegen corona?

Een paar dagen terug plaatste Thierry Baudet twee foto’s van Mark Rutte en diens Canadese ambtgenoot Justin Trudeau op Twitter. De ene was genomen tijdens een officiële ontmoeting. Je zag beide premiers binnen naast elkaar zitten met een mondkapje om. Op de andere waren de twee samen in gesprek in een restaurant. Ze zaten even dicht bij elkaar, maar het mondkapje ontbrak. ‘Bewijsstuk nummer zoveel dat deze mensen het zelf ook allang niet meer geloven,’ concludeerde de Forum voor Democratie-leider.

Ik ben het niet vaak eens met Baudet, eigenlijk vrijwel nooit. Maar deze keer moet ik hem toch gelijk geven. Alleen een mondkapje dragen wanneer je zogenaamd in functie bent is hypocriet. Het coronavirus is altijd even besmettelijk, of je nu op een persconferentie bent of gezellig ergens zit te eten.

Vanaf zaterdag (waarom dan pas eigenlijk?) wordt het dragen van mondkapjes weer verplicht in winkels en bij de kapper, heeft Rutte gisteravond bekendgemaakt. Het kabinet hoopt mede op deze manier een halt toe te roepen aan het pijlsnel groeiend aantal coronabesmettingen. Zou het deze keer echt vruchten afwerpen?

Vorig jaar verzette Rutte zich nog halsstarrig tegen de mondkapjesplicht. Hij werd daarbij van harte gesteund door het RIVM, zijn belangrijkste adviseur in coronakwesties. Mondkapjes konden zelfs een tegengesteld effect hebben. Ze zouden mensen het gevoel van schijnveiligheid kunnen geven.

Maar de druk op het kabinet nam steeds verder toe. Buitenlandse deskundigen zeiden, in tegenstelling tot veel van hun Nederlandse collega’s, dat het bedekken van mond en neus helpt om de verspreiding van het virus te voorkomen. Klopt dit? Redenerend met mijn simpele boerenverstand zou ik zeggen: als je door een mondkapje kunt ademhalen, kan het virus er ook doorheen. Al moet ik toegeven dat mijn boerenverstand medisch volstrekt ongeschoold is.

Toch blijft het opmerkelijk dat ook Nederlandse deskundigen vandaag de dag bijna unaniem vinden dat mondkapjes een belangrijk wapen zijn in de strijd tegen corona. Praktisch niemand durft nog kritische kanttekeningen te plaatsen bij dit kennelijk heilig verklaarde fenomeen. Laat staan dat iemand het nog waagt te beweren dat het dragen van mondkapjes een averechts resultaat zou kunnen opleveren.

Terwijl iedereen toch om zich heen kan zien dat de gezichtsbedekking in – ruwe schatting – zeker een vijfde van de gevallen verkeerd wordt gedragen. Je kunt mij  een hoop vertellen, maar ik kan niet geloven dat mondkapjes die de neus vrijlaten ook maar enig positief gevolg kunnen hebben. Om nog maar te zwijgen over mondmaskers die op de kin hangen.

Toch hoor je daar zelden iemand over. De Volkskrant drukte dinsdag een foto af waarop volgens het onderschrift ‘in een winkelstraat in Utrecht twee vrouwen mondkapjes’ dragen. Zelfs een oppervlakkige blik op de foto toont aan dat dit hoogst misleidend is. Eén van de twee vrouwen heeft namelijk het mondkapje over haar kin. Zij doet dus helemaal niets om het coronavirus tegen te houden.

Misschien helpen mondkapjes wel, of in elk geval een klein beetje. Ik weet het niet, al moet ik erkennen dat ik (nogmaals: géén deskundige) er een hard hoofd in heb. Maar maskers die mond en/of neus vrijlaten lijken mij volslagen nutteloos. Je zou de mondkapjesplicht dus op zijn minst vergezeld moeten laten gaan van een waterdichte controle, met hoge boetes voor overtreders. Zou. Want iedereen weet dat een dergelijke controle er nooit zal komen.