Zouden deze tijdelijke maatregelen genoeg zijn om de grote onvrede te dempen?

Wij staan voor een ongehoorde crisis. De regering blijft geloven in de zegeningen van de vrije markt. Alleen waar de onzichtbare hand van die markt tot sociale onrust en opstanden kan leiden, grijpt men na lang aarzelen met tijdelijke maatregelen hier en daar in.

Het is bij mijn weten nooit voorgekomen dat een koning op zijn jaarlijkse tocht naar de Staten-Generaal door grote groepen mensen werd uitgejouwd. Je had zo iets in het verleden trouwens niet hoeven proberen en er werd altijd wel voor een claque gezorgd. Nog steeds krijgen ambtenaren op Prinsjesdag een paar uur vrij om de Koets en de Koninklijke familie gade te slaan. Dat is een rest uit veel vroeger tijd, bedoeld als garantie voor de vorst: de staatsdienaren werden geacht hem langs de straat uit volle borst toe te juichen.

Het gefluit en de omgekeerde vlaggen langs de route zijn een bewijs voor het brede wantrouwen onder de bevolking ten opzichte van "het zootje" in Den Haag. De regering heeft dan ook op het laatste nippertje maatregelen genomen om de onvrede te dempen. Dat is de begrenzing van de gas- en stroomprijzen. Het is echter de vraag of die nog steeds niet te hóóg is gelegd. Bij volledig gebruik van dit rantsoen komt de rekening voor de eerste 1200 m3 gas en 2400KWh elektra uit op €290 per maand. Voor een huishouden met een inkomen iets boven de 120% van het minimumloon en dus zónder recht op toelagen, kan dat toch een onoverkomelijke last blijken. Je raakt nog steeds hopeloos in de schulden zij het dat die niet zo hoog zijn als wanneer het plafond niet bestond. Failliet ga je echter toch. Nieuwsuur liet een aanschouwelijk voorbeeld zien: een jonge vrouw met een tochtige koopwoning en een inkomen van €1700 per maand. Ook met het prijsplafond houdt zij nu zéker geen cent over om iets aan kieren onder de ramen te laten doen. Er zijn natuurlijk tal van subsidies maar die worden pas toegekend als zij eigen geld in brengt. 

In de troonrede zei de koning: "Niemand kan voorspellen hoe de wereld eruitziet als de kinderen van nu zelf kinderen hebben. Maar het zal anders zijn, want onze huidige manier van leven stuit op economische, sociale en ecologische grenzen. Dat vergt een andere economie en arbeidsmarkt. Een andere omgang met ruimte en natuur. Andere manieren van wonen, werken, ondernemen en reizen. En andere vormen van samenleven".

Het zou interessant zijn te weten welke spindoctor van welk ministerie deze passage op het geweten heeft. Zou men nu werkelijk niet beseffen dat zulke taal ongeloofwaardig klinkt uit de mond van iemand die er in het buitenland bij wijze van vakantieverblijf verscheidene villa's op na houdt, waar hij desgewenst in het regeringsvliegtuig naartoe reist? Het is dit soort wereldvreemdheid die in heel de miljardennota door blijft klinken.

Wij staan voor een ongehoorde crisis. De regering blijft geloven in de zegeningen van de vrije markt. Alleen waar de onzichtbare hand van die markt tot sociale onrust en opstanden kan leiden, grijpt men na lang aarzelen met tijdelijke maatregelen hier en daar in. Zou zo'n toch nog hoog gesteld prijsplafond genoeg zijn om het volk rustig te houden? En om een rechtse revolte te voorkomen? Als het oproer komt zal het geleid worden door stokebranden van uiterst rechts. Dat is dan de giftige oogst van de kabinetten Rutte. 

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Luister naar Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. 

Update: Na Poetins aankondiging dat Russische reservisten in werkelijke dienst worden geroepen, schoten de prijzen van gas, olie én tarwe de hoogte in.