Zorgrevolutie Menzis is kostenverhogend

Er is een zorgrevolutie gaande die niet alleen GGZ-cliënten maar ook de praktijken van vrijgevestigde psychologen hard kan raken. Zorgverzekeraar Menzis gaat het komende jaar de kosten voor behandeling van depressies en angsten vergoeden op basis van het behaalde resultaat en niet langer op basis van het aantal behandelingen.

Dit idee is niet nieuw. Prestatiebeloning komt uit de koker van bedrijfseconoom Michael Porter. Het concept wordt bijvoorbeeld toegepast in de auto-industrie, maar ook ziekenhuizen experimenteren al met deze vorm van vergoeding. Zij kregen daar miljoenen voor van de zorgverzekeraars en het idee is om dit ook in de GGZ in te voeren. Daar is echter veel protest tegen, onder andere van psychiater en hoogleraar Jim van Os. Hij vindt de Value based health care niet geschikt voor de GGZ.

Reacties op zorgrevolutie Menzis Zorgverzekeraar Menzis kan niet wachten om met deze zorgrevolutie te beginnen. Daarop schreef ik een reactie op Joop.nl waarin ik duidelijk maak dat GGZ-patiënten op deze manier worden misleid door Menzis en NOS. De Landelijke  vereniging van vrijgevestigde psychologen pleit er terecht voor om eerst te investeren, om eerst tijd en ruimte nemen om kwaliteit te definiëren , verder te operationaliseren en transparant te maken.  

Volgens het Nederlands Instituut van Psychologen is een depressie of angststoornis geen gebroken been. Gelukkig melden een aantal zorgverzekeraars dat zij niets zien in de plannen van Menzis over prestatiegerichte bekostiging. GGZ-Nederland ziet het initiatief  van Menzis  als ‘een manier van de zorgverzekeraar om het gesprek over de kwaliteit van zorg te voeren.’

Menzis krijgt steun van overheid en Nederlandse Zorgautoriteit Intussen is er een levendige discussie op sociale media, zeker nadat het Ministerie van VWS en de NZa (op dezelfde dag) schrijven dat zij achter Menzis staan. Intussen zwelt de kritiek aan, niet alleen vanuit GGZ-aanbieders maar ook vanuit (ex-)cliënten en patiënten. Als het Kabinet in SKIPR laat weten dat zij  ‘beloning naar resultaat in GGZ’  steunen  reageer ik samen met een aantal medestanders onder de naam @GGZopmaat in SKIPR.

Professor Jim van Os rekent ons voor dat het helemaal niet mogelijk is om de kwaliteit van psychologen te meten. Hij twittert: ‘variatie in ROM-uitkomsten in SBG (Stichting Benchmark GGZ) database: 5% door verschillen tussen behandelaars, 5% door verschillen tussen instellingen, 20% door verschillen tussen patiënten, 10% door verschillen tussen regio’s en rest door meetfout / onbekend. En nu…prestatiebeloning?’

Behandeling lichte problematiek via DBC’s is juist kostenverhogend Mijn grootste bezwaar is dat door de Menzis-plannen ‘lichte’ GGZ-problematiek in een specialistische mal wordt geperst. Aan het experiment nemen ook alleen specialistische GGZ-instellingen deel en geen vrijgevestigde praktijken. Dit leidt m.i niet alleen tot verschraling van de hulp, marktverstoring in de Basis-GGZ maar ook tot verhoging van de GGZ-kosten.

‘De behandeling wordt vergoed via de gebruikelijke wijze DBC-systematiek, waarbij er sprake is van een extra vergoeding als de aanbieder het resultaat van zorg weet te vergroten.’ antwoordt staatssecretaris Blokhuis na Kamervragen van Corinne Ellemeet (Groen links).

In de generalistische Basis GGZ wordt niet gewerkt met DBC’s. Omdat het in het experiment van Menzis gaat om lichte depressies en angststoornissen wordt de behandeling dus uitgevoerd door Gespecialiseerde GGZ. De tarieven voor een korte DBC zijn echter een stuk hoger dan die in de Generalistische Basis-GGZ. Als een cliënt 4-6 consulten (294 minuten) heeft bij een vrijgevestigdde psycholoog in de GBGGZ dan zijn de kosten E487,26 terwijl de kosten van hetzelfde aantal consulten via de DBC E1379,29 bedragen omdat de vergoeding is afgestemd op 799 minuten of minder.

Behandeling via DBC’s verhoogt dus de GGZ-kosten, en dan is de extra beloning nog niet eens meegerekend. Behandeling van lichte en matige depressies in Gespecialiseerde GGZ is ook nog eens in strijd met het beleid van het Ministerie van VWS. Op hun website staat :

‘Een behandeling van lichte tot matige psychische problemen gebeurt in de basis GGZ. Een behandeling binnen de basis GGZ kan bestaan uit gesprekken met bijvoorbeeld een psycholoog of psychotherapeut.(..) Bij zwaardere psychische problemen verwijst de huisarts, bedrijfsarts, jeugdarts of medisch specialist door naar de gespecialiseerde GGZ.’

Ik breng nog even in herinnering dat in het Bestuurlijk Akkoord GGZ juist is afgesproken dat er 20% substitutie zou plaatsvinden vanuit de gespecialiseerde ggz naar de generalistische basis-ggz. De vraag kan gesteld worden of hier geen sprake is van upcoding. Volgens ex-Minister Schippers is upcoding illegaal.

Verschillende visies op GGZ-zorg Mijn conclusie is dat deze plannen zo snel mogelijk van tafel moeten. Hier botsen verschillende visies op zorg: grote GGZ instellingen waarbij het hulpaanbod gestoeld is op protocollen, richtlijnen en meetbaarheid en vrijgevestigde psychologen waarbij het persoonlijke contact met de cliënt de basis is van de behandeling. Laten de verschillende partijen eerst maar eens met elkaar kennismaken en naar elkaars argumenten luisteren.

Controverses tussen verschillende aanbieders van GGZ zijn ook niet in het belang van cliënten en patiënten. De psychologen uit de Generalistische Basis GGZ kunnen aan Menzis voorrekenen hoe je in een vrijgevestigde praktijk sneller, beter en goedkoper werkt dan bij een GGZ-instelling. Grote GGZ-instellingen kunnen zich beter richten op patiënten met zware psychische en psychiatrische problematiek, daar zijn zij veel beter voor toegerust dan voor behandeling van lichte depressies en angststoornissen. Als Menzis kosten in de GGZ wil besparen kunnen zij beter een einde maken aan de omzetplafonds van vrijgevestigde psychologen en psychotherapeuten.