Aanbestedingswet veroorzaakt grote problemen in de zorg

De gemeente Rotterdam trekt aan de alarmbel: de vorig jaar aangescherpte wet omtrent de aanbesteding van zorg, veroorzaakt grote problemen. In die wet staat dat de gemeente verplicht is om alle inkoop van zorg publiekelijk en Europees aan te besteden. Dit betekent dat ze de vraag openbaar moeten maken zodat iedereen die geïnteresseerd is om de diensten te leveren zich kan melden. Ook als het gaat om kleinschalige en lokale zorg. Hierdoor levert de aanbestedingswet de gemeente, en uiteindelijk ook de patiënten, grote problemen op.

De oorspronkelijke gedachte achter de wet is het beschermen van bedrijven tegen de willekeur van de overheid. Op deze manier zouden alle bedrijven een gelijke kans krijgen om mee te dingen naar overheidsopdrachten. De Rotterdamse wethouders hebben hier ook geen enkel probleem mee. In de praktijk zorgt de wet er echter voor dat lokale partijen en wijkteams die net goed op elkaar ingewerkt zijn uit elkaar worden getrokken, omdat de inkoop van de zorg verplicht Europees aanbesteed moet worden.

Hierdoor dreigen bijvoorbeeld in de jeugdpsychiatrie behandelrelaties tussen patiënten en artsen verstoord te worden en moet de gemeenste allerlei omwegen verzinnen om dit te voorkomen. „Voor alles is wel uiteindelijk een oplossing te vinden, maar dat zijn zulke kunstgrepen dat je denkt: zullen we eens normaal doen met elkaar? Wiens belang zijn we hier eigenlijk aan het dienen?” Aldus Hugo de Jonge, wethouder voor het CDA in Rotterdam.

De Jonge vraagt zich af waarom het belang van lokale partijen niet beter wordt meegewogen in de aanbestedingswet, zoals de noodzaak om kennis te hebben van de stad Rotterdam. Wat heeft een zorgondernemer uit welk ander Europees land ook hier te zoeken? Waar is het grensoverschrijdend belang?” Het wordt de stad nu wettelijk onmogelijk gemaakt om in de eisen van een aanbesteding op te nemen dat ze op zoek zijn naar een lokale partij, terwijl dit voor De Jonge zwaarder zou moeten kunnen tellen dan mededinging. Dit zou uiteindelijk ook eerder voor concurrentie zorgen, dan voor samenwerking tussen verschillende zorgpartijen.

In het verleden was het niet nodig voor gemeenten om zorg openbaar aan te besteden. Zo konden er uitzonderingen gemaakt worden voor het sociale domein en aanbestedingen gemaakt worden aan één aanbieder, of aan een aantal vooraf geselecteerde aanbieders. Daarbij hebben we nooit aan laagsteprijsaanbestedingen gedaan. De wethouders benadrukken daarin dat het niet gaat om vriendjespolitiek, maar op het selecteren van kwaliteit en om de afschaffing van de plicht om lokale zorg Europees aan te besteden.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) geeft aan dat er veel gemeenten zijn die worstelen met hetzelfde probleem. De VNG is inmiddels begonnen met een onderzoek naar de problemen omtrent de nieuwe wet. In de Tweede Kamer is inmiddels ook aandacht voor de problemen. Staatssecretaris Van Rijn heeft gezegd dat een werkgroep de gevolgen van de aanbestedingswet zal uitzoeken.

Foto: CC  René Gademann

NRC: Rotterdam slaat alarm om aanbesteding van zorg