Zorg dat het paard van Troje niet wordt binnengehaald

In roerige tijden worden tegenstellingen scherper. Plattelandsromantiek of stadse fratsen? Linkse wolk of rechtse wolk? Complotten of idealen?

Relatief weinig kiezers lijken geïnteresseerd in verkiezingen voor Provinciale Staten en Waterschappen, de laatste opkomstcijfers (in 2019) waren 56 en 51%, waarmee de stem van iedereen die wel gaat stemmen dus verhoudingsgewijs dubbel telt, en dat voor drie verkiezingen: voor Waterschappen en Provinciale Staten en de daarvan afgeleide verkiezingen voor de Eerste Kamer.

Wanneer het lijkt alsof kiezers niet erg warmlopen voor ogenschijnlijk minder belangrijke verkiezingen, is er een levensgroot gevaar dat de uitslag gekaapt wordt. En dat is precies wat er nu zou kunnen gebeuren. De agrolobby dreigt ervoor te gaan zorgen dat hun belangen de komende vier jaar veiliggesteld worden. Terwijl de belangen van mensen die op zoek zijn naar een betaalbare woning, plattelandsbewoners die last hebben van gezondheidsklachten of stank door megastallen, huiseigenaren die kampen met funderingsproblemen vanwege de voor de agrosector laag gehouden waterstand, en burgers die zich zorgen maken over natuur en dierenwelzijn het nakijken hebben. Zij doen er goed aan om deze verkiezingen niet aan zich voorbij te laten gaan, maar vooral te gaan stemmen. Deze verkiezingen gaan immers niet alleen om de belangen van de agrarische sector, maar ook om die van hen.

Dark horse
Vier jaar geleden was het dark horse FVD dat in een klap de grootste partij werd tijdens de Provinciale Statenverkiezingen, dit jaar is er eveneens een dark horse dat hoog scoort in de peilingen: De BBB en geestverwante partijen. Een tamelijk anonieme steuncampagne vanuit Big Agro, door bedrijven die miljardenbelangen hebben in veevoer, slachthuizen en andere agrarische activiteiten, vormt een stevige katalysator voor de oproep tot ‘meer boerenverstand in de politiek’.

Agroreuzen
Het zou toeval kunnen zijn dat de Boerburgerbeweging is bedacht en opgericht bij het reclamebureau van o.m. Bayer, Agrifirm en Vion, door de twee directeuren van dat bureau (Remarkable in Deventer) samen met een fervent voorstandster van de varkenshouderij, en dat zowel het oprichtingsbestuur als het vestigingsadres van de nieuwe partij daarmee samenvielen. Maar dat die ontwikkeling tevens nauw verwant lijkt met de oprichting van de “onafhankelijke” stichting Agrifacts, notoir verspreider van desinformatie over stikstof en klimaat, gevolgd door de vanuit agroreuzen gesteunde campagne geefboerentoekomst.nl, is reden tot zorg. In die campagne wordt gesuggereerd dat voedsel uit Nederland onbetaalbaar wordt en dat de boerensector uit Nederland zal verdwijnen, als de stikstofcrisis wordt aangepakt. Ook het frame dat boerenland moet verdwijnen om huizen voor asielzoekers te bouwen, wordt door Big Agro gevoed. Op die manier houden zij – met desinformatie en beweringen die de onderbuik bespelen - het land in gijzeling. Niet alleen is slechts een klein percentage land nodig om de 500.000 mensen die een woning zoeken van huisvesting te voorzien, ook worden zo de verkiezingen gekaapt ten koste van diegenen die groen willen: boeren, de dieren, de natuur en al die Nederlanders die overlast ervaren van de intensieve veehouderij en pesticiden in de tuin- en akkerbouw. Maar ook de boeren die bij andere agropartijen hun heil zoeken, zijn niet beter af. De enige winnaar is Big Agro.

Geringe economische waarde
Maar liefst 66% van ons landoppervlak heeft een agrarische toepassing. Dat is ook duidelijk te zien in veedichte provincies als Gelderland, Overijssel, Brabant en Limburg: de enorme maisvelden en de monotone raaigrasvlaktes hebben niets met natuur te maken, maar staan allemaal in dienst van de landbouwsector. Niet om mensen mee te voeden, maar om te dienen als veevoer voor de meer dan 600 miljoen landbouwdieren die jaarlijks geslacht worden in Nederland.

Het belang van de agrarische sector voor het Bruto Nationaal Product is gering, de primaire agrarische sector draagt minder dan 1,5% bij aan het BNP, het intensieve veehouderijcomplex zelfs maar 0,9%. Sterker nog, de veehouderij kost de maatschappij volgens onderzoek van Ecorys meer dan 5 miljard aan schade aan natuur en milieu. Ter vergelijking: de waarde van de cultuursector voor het BNP is ruim twee keer zo hoog, en levert alleen maar voordeel op voor de maatschappij.

Wanneer we het aantal dieren in de veehouderij met 75% verkleinen levert dat meer op dan de veehouderij de belastingbetaler nu kost volgens het onderzoek.

Boerenleed
Het aantal agrarische gezinsbedrijven neemt al jaren in snel tempo af: er is geen opvolger, financiering van peperdure ‘technologische innovaties’ (die nauwelijks werken) lukt niet, of politiek gegoochel met stikstofnormen betekent einde bedrijf. Wie denkt dat boerengezinnen er met een stem op een agrarische volksvertegenwoordiging beter aan toe zullen zijn, zal bedrogen uitkomen. De ontwikkelingen die worden aangejaagd door Big Agro staan daar namelijk haaks op. De regering en een aantal politieke partijen zeggen de boeren te willen steunen, maar door het op maximale productie gerichte beleid raken in toenemende mate boeren hun werk kwijt.

Mogelijke val van het kabinet
In naoorlogs Nederland vielen drie kabinetten over grondpolitiek, Drees, Cals en Den Uyl. Big Agro lijkt er alles aan te doen een vierde val over dit onderwerp te veroorzaken. Als de samenstelling van Provinciale Staten, Waterschappen en Senaat voor vier jaar het voorgenomen agrarisch beleid uit het regeerakkoord en zoals dat wordt voorgeschreven in tal van rechterlijke uitspraken blokkeert, is dat doel bereikt. Een tractorblokkade van de Haagse politiek die minstens vier jaar duurt.

Alleen de kiezers kunnen op 15 maart voorkomen dat de Agroreuzen het land vier jaar lang in gijzeling kunnen houden of zelfs geheel plat leggen. Nog nooit is er in de Nederlandse parlementaire geschiedenis zoveel zichtbaarheid gecreëerd voor één politieke partij door louter commercieel belanghebbenden.

Deze couppoging van de agro-miljonairs kan in negatieve zin enorme gevolgen hebben voor de Nederlandse samenleving, de natuur, dierenwelzijn, het oplossen van het woningtekort, het verbeteren van de waterkwaliteit, en het klimaatbeleid in ons land dat goeddeels onder de zeespiegel ligt.

Het gaat er niet om wie de grootste wordt woensdag, maar om de kansen om echt duurzame keuzes veilig te stellen tegen een groot dreigend gevaar.

Biologische akkerbouw kan een uitstekend alternatief zijn om mensen in de eigen regio te voeden en boeren een fatsoenlijk inkomen te verschaffen, omwonenden te verlossen van stank, pesticiden en gezondheidsrisico’s, en de biodiversiteit te herstellen. Een gewaarschuwd mens stemt voor twee!

Door Niko Koffeman, Peter Nicolaï, Ingrid Visseren-Hamakers en Hanneke Schmeets, kandidaten voor de Eerste Kamer voor de Partij voor de Dieren.