Zonder de inzet van vrouwen kunnen mannen met geen mogelijkheid oorlog voeren

De moeders riepen: "Kom met je schild terug of eróp"

"Waar is het vrouwengezicht van de oorlog?" vraagt Wendela de Vries, onderzoeker wapenhandel en wapenindustrie, zich af. Daarop valt wel een antwoord te geven.

Als de Spartaanse soldaten in de oudheid ten oorlog trokken, riepen hun moeders ten afscheid: "Kom met je schild terug of erop". Vluchten was geen optie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog staken Engelse meisjes jongens een witte veer in het revers. Dat betekende: ben je te laf om te vechten? In haast alle oorlogvoerende landen namen vrouwen op grote schaal de plaatsen in van mannen die aan het front vochten. Zij produceerden de munitie, zij lieten trams en bussen rijden, zij stonden aan de lopende banden. Zij veroverden de meeste kantoorbanen. Zij namen akkerbouw en veeteelt voor hun rekening.

Na de wapenstilstand van november 1918 werd dit voor een belangrijk deel weer teruggedraaid. In de Tweede Wereldoorlog stonden de vrouwen opnieuw hun mannetje om een uitdrukking te gebruiken die weinig bij de achtste maart paste. Behalve in Duitsland want de Führer had het niet zo op vrouwen in mannenberoepen. Hij vulde de opengevallen plaatsen het liefst met mannen uit de bezette gebieden, die via de arbeidsinzet verplicht werden elk werk in Duitsland te aanvaarden. Pas toen het echt mis begon te gaan voor het Derde Rijk, zwichtte ook hij.

Vrouwen hebben dus sinds mensenheugenis een hoofdrol gespeeld in de oorlogsvoering. Zij vuurden de mannen aan en hielden een thuisfront in stand. En dan mogen we hun rol bij de verpleging van zieke en gewonde soldaten nooit onderschatten. Zij zorgden er dankzij een tomeloze inzet voor dat zoveel mogelijk mannen zo snel mogelijk hun plaats aan het front weer konden innemen.  

Er is geen enkele reden waarom vrouwen geen gevechtstaken kunnen vervullen. De grote rol die ze spelen in de guerrilla logenstraft elke gedachte dat vrouwen vanwege lichamelijke of psychische eigenschappen minder geschikt zouden zijn voor het slagveld. Vrouwen  hebben zich daar meestentijds aan kunnen onttrekken onder meer door de mythe te voeden dat mannen met hun leven veil moesten staan voor huis en straat in een strijd op leven en dood tegen een onmenselijke vijand die alleen maar uit was op plunderen, moorden en verkrachten. Nu lijkt daaraan een eind te komen omdat de dienstplicht althans in Europa in de meeste landen ook tot vrouwen is uitgebreid. In Israël bestond die al lang maar daar dienen zij vooral in ondersteunende functies. In 2014 vervulden slechts vier procent van de dienstplichtige vrouwen gevechtstaken. Er zijn er tussen 1962 en 2016 ook slechts 535 gesneuveld. In zijn totaliteit vielen tussen 1998 en 2007 20.093 Israeli op het slagveld. 

De conclusie is duidelijk: zonder de inzet van vrouwen kunnen mannen met geen mogelijkheid oorlog voeren.

Vrouwenstrijdlied uit Brazilië, het enige Zuid-Amerikaanse land dat met een expeditieleger daadwerkelijk aan de bevrijding van Europa mee deed. De pijprokende cobra was het symbool van dat leger. Het vocht in Italië:

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: het morele gezag van de Verenigde Staten.